Árbók Háskóla Íslands - 01.01.1943, Blaðsíða 47

45
ingu eð:i valdboði þjóðhöfðingja, valdsherra eða rikja, árekstrum,
ströndum eða öðrum siglingaslysum, tundur-, ketil- og hvers konar
öðrum sprengingum, brot á ás eða hvers konar leyndum annmörkum,
þótt rót þeirra megi rekja til þess tíma eða fyrir þann tíma, er ferðin
hófst, jafnvel þótt orsakazt hafi af vanrækslu, yfirsjón, röngu áliti
eða úrskurði hafnsögumanns,, skipstjóra, skipshafnar eða annarra í
þjónustu útgerðarinnar á sjó eða landi.“
.Tafnframt vátryggði B. þær venjulegri sjótryggingu og lét síðan
skjöl þessi ásamt reikningi og bréfi til Búnaðarbankans í póst. M/s
Esju, sem fara átti frá Akureyri 2(i. september og vera í Heykjavík
þann 30., seinkaði vegna óveðurs, þannig að hún kom ekki til Akur-
eyrar fyrr en 29. sept. Nóttina áður gerði nokkurt frost. Kartöflurnar
voru fluttar á skipsfjöl daginn eftir, og lagði skipið á stað þann 30.
Hreppti það hörð veður á leiðinni. Er það var statt út af Vestfjörð-
um aðfaranótt 2. okt., er bókað þannig i leiðarbók:
„Eöstudaginn 2. okt. 1942. Staður skipsins: Vestfirðir. Veður ANA
8—10. Hríð.
Skipið var á leið suður með Vestfjörðum og veltist mikið, því að
stórsjór var, og vonzkuveður. I'egar lestir voru opnaðar á Patreksfirði,
kom i Ijós, að kartöflustafli frá Akureyri til A. kaupmanns i Reykja-
vik hafði kastazt til í lestinni, og 20 sekkir höfðu lent ofan í olíubleytu,
sem var í svokölluðum svelg i afturlest skipsin's, og getur skeð, að
olian liafi valdið skemmdum á kartöflunum.“
Daginn eftir kom skipið til Heykjavíkur, og leysti A. skjölin út í
Búnaðarbankanum. En þegar hann ætlaði að taka kartöflurnar, leizt
honum ekki á. Fékk hann nú dómkvadda menn til þess að skoða þær
og meta. Var álit þeirra, að umræddir 20 pokar væru óhæfir til mann-
eldis vegna olíubleytu og 23 pokar svo skemmdir af frosti, að þeir
gætu ekki talizl söluhæf vara. Jafnframt gátu þeir þess, að af þeim
20 pokum, sem skemmdir voru af oliu, virtust 8 hafa verið skennndir
af frosti.
A. sendi nú B. svo hljóðandi skevti: „59 pokar af kartöflum ónýtir,
geri yður ábyrgan."
Jafnframt sneri liann sér til vátryggingarfélagsins og skipaútgerð-
arinnar um bætur, en báðir neituðu. Tryggingarfélagið bar fyrir sig
svo hljóðandi ákvæði tryggingarskírteinisins, er var að finna meðal
margra greina, er prentaðar voru á skírteinið undir fyrirsögninni:
Almennir skilmálar.
„Partatjón.
Um partatjón, en þar með er átl við allar þær skemmdir, tjón og
kostnað, sem ekki telst vera sameiginlegt sætjón, gilda eftirfarandi
ákvæði: