Árbók Háskóla Íslands - 31.12.2006, Page 171

* Aflfræðilegsvörunjarðarviðfargbreytingum. Unniðvarviðlíkanagerðog mæl-
ingar á aflögun jarðar á svæðum þar sem farg breytist. svo sem umhverfis
Vatnajökul. við hið nýja Hálstón og á hálendi íslands þar sem breytilegt snjófarg
leiðir til árstíðasveiflu í jarðskorpuhreyfingum.
* Tjörnesbrotabeltið og Kolbeinseyjarhryggur. Úrvinnsta gagna úr kortlagningu
á hafsbotni Tjörnesbrotabettisins og Kolbeinseyjarhryggjar með fjötgeisla- og
endurkastsmælingum.
* Jarðskorpan norðan íslands. Unnið var úr bylgjubrotsmælingum á Koibeins-
eyjarhrygg. norðaustanverðu landgrunni íslands og í Sítdarsmugunni.
* Jarðskorpan og möttultinn undir íslandi. Tútkun á flæði skorpu og möttutefnis
undir íslandi út frá stefnuhneigð bytgjuhraða og þykkt jarðskorpunnar. Mislæg
jarðfræðiteg uppbygging jarðskorpunnar. Nánari túlkun á hita og kvikuhlutfalli
í möttlinum.
Jöklafræði
Starfið beinist að rannsóknum á jöklum ístands. stærð þeirra. lögun. afkomu.
hreyfingu og afrennsli jökutvatns. Unnið er að gerð korta af yfirborði og botni
Jöklanna, mælingum á ísfiæði. afkomu og orkubúskap jökta. rennsli vatns um þá.
vatnsforða sem bundinn er í þeim og mat á hættu sem stafar af jöktum vegna
jökulhlaupa frá jaðartónum og tónum á jarðhitasvæðum undir jökli eða við eldgos
Ur>dir ís. Einnig er unnið að gerð reiknilíkana af afkomu. hreyfingu og viðbrögðum
Jökla við toftslagsbreytingum ásamt umfangi og útbreiðslu hafíss við landið.
Hetstu verkefni ársins voru eftirfarandi:
* Mælingar á afkomu. hreyfingu og veðurþáttum (með 12 sjálfvirkum veður-
stöðvum) á Vatnajökti og Langjökli. Samfeltd mæling skriðhraða með GPS-
tækjum á fjórum stöðum á Vatnajökti.
* ísþykktar- og yfirborðshæðarmælingar á Vatnajökli. korttagning botns (Mors-
árjökli. Skaftafeltsjökli. Svínafeltsjökli. Kvíárjökti. Hrútárjökli. Heinabergsjökli.
Fjallsjökli, Breiðamerkurjökli og Fláajökli).
* Unnið að endurskoðun yfirborðskorta af Vatnajökti og Langjökli. Yfir-
borðshæðarsnið skráð með GPS á samanlagt 3.000 km löngum mælitínum.
* Þróun nýrra aðferða við gerð korta af yfirborði jökla og hraðasviði með
fjarkönnunargögnum úr gervitunglum (bytgjuvíxtmyndum frá ERS1/ERS2.
SPOT5. ASTER og LANDSAT). Mæld hæðarsnið og nokkrir tugir stakra
viðmiðunarpunkta staðsettir umhverfis Langjökul og Vatnajökul (norðan
Brúarjökuls og nærri Breiðamerkurjökli) með DGPS-mælingum.
* Könnun á áhrifum jökuthtaupa á botnskrið Skeiðarárjökuls og Síðujökuls með
bytgjuvíxlgögnum frá ERS1/ERS2-tungtum.
* Líkanareikningar af orkubúskap Vatnajökuls og Langjökuls og gerð gráðu-
dagatíkana af sumarteysingu.
* Líkanagerð af afkomu og ísflæði Vatnajökuls. Hofsjökuts og Langjökuls og mat
á viðbrögðum þeirra og afrennsli við breytt veðurfar.
* Mælingar á vatnsstöðu með síritandi skráningu í Grímsvötnum og könnun á
Grímsvatnahlaupum. Mætingar á yfirborðshæð og skriðhraða íss inn að
Skaftárkötlum og Grímsvötnum.
* Jöktabreytingar kannaðar á Breiðamerkurjökli vegna mats á landrisi á Breiða-
merkursandi.
* Jöklunarsaga Langjökuls á nútíma könnuð og týst með líkanagerð af afkomu
og ísflæði.
* Hafin samantekt á gögnum um endurkast frá öskulögum í íssjármælingum
sem safnað hefur verið s.l. 25 ár.
* Þróun nýrra aðferða við framsetningu og túlkun á stefnuhneigð ískristalta og
reiknilíkans sem segir til um breytingar á stefnu c-ása ískristatla samfara
aftögun þeirra og áhrifum þess á ftæði jökulíss.
* Athugun á notagitdi fjarkönnunar við rauntíma umhverfiseftirlit. einkum með
MODIS- og Envisat-gögnum. Fytgst var með hafísútbreiðslu og sjávar-
hitaskilum við iandið. btóma svifþörunga. olíumengun á hafi úti. snjóþekju á
landinu. gosmekki og öskufalli í Grímsvatnagosinu.
* Hafísútbreiðsla við landið var könnuð með Quickscat-. MODIS- og NOAA-
myndum.
Kvarterjarðfræði og setlagafræði
Rannsóknir innan fagsviðsins beinast að umhverfisbreytingum. sem lesa má úr
fornum jarðlögum og þeim eðlis-, efna- og líffræðitegu fertum, sem móta yfirborð
jarðar á hverjum tíma. Hetstu áhersluþættir eru jöklabreytingar og jökutrof frá
fertíer fram á nútíma. straumvötn og afrennstishættir. vindrof og jarðvegseyðing.
framburður til sjávar, setmyndun í sjó og iandmótun við strendur. Sjávarstöðu-
Þreytingar sem tengjast jöklabreytingum og höggun (stands eru einn þáttur þess-
ara rannsókna. Fornumhverfisbreytingar eru sérsvið jarðfræðinnar og til þess að