Árbók Háskóla Íslands - 31.12.2006, Síða 254

Háskóli íslands skýtur nýjum stoðum undir verkefni og alþjóðlega samvinnu í
umhverfis- og auðlindafræðum með opnun nýrrar Stofnunar um sjálfbæra þróun
í þessum mánuði og með nýju meistaranámi á vegum sex háskóladeilda á þessu
sviði.
Sir David Attenborough minnti okkur á það hér áðan að við mennirnir deilum
einni jörð og að vandamál tengd loftslagsbreytingum eru sameiginleg viðfangs-
efni allra jarðarbúa. Þar gilda engin landamæri. Þetta beinlínis knýr fræðimenn til
vaxandi alþjóðlegra samskipta. Háskóli sem ætlar að eiga hlutdeild í þessu
mikilvæga starfi hlýtur að líta á sig sem alþjóðlegan háskóla.
Opnun hagkerfa heimsins veltur á því að þau eru í vaxandi mæli að renna saman
í eina heild. Það eykur viðskipti. fólksflæði og samskipti milli landa og knýr okkur
til að fást við viðfangsefni í viðskiptalífi, menningu. samfélagsþróun og tækni-
þróun með sama hugarfari og loftslagsþróunina, það er að segja sem alþjóðleg
viðfangsefni. Háskóli sem ætlar að eiga raunverulega hlutdeild í þessu verki
hlýtur að starfa sem alþjóðleg stofnun.
Htuti af alþjóðlegri sókn og uppbyggingu Háskólans undanfarna mánuði var
undirritun samstarfssamnings við Columbia-háskóla í New York. sem talinn er
einn af 10 bestu háskólum heims. Samstarfið snýst ekki síst um þessa tvo þætti
sem ég nefndi hér að framan. um rannsóknir á sviði loftslagsstjórnunar og
rannsóknirá sviði hagfræði.
Fræðimenn við Háskóla fslands hafa einnig komið á samstarfi við Robert Mundelt
hagfræðing, sem htaut Nóbelsverðlaun í hagfræði 1999. Hann kemur hingað í
haust og verður þá gerður að heiðursdoktor við Háskóla ístands.
í vor var skrifað undir samning Háskóta ístands við Ohio State University. einn af
fimm stærstu háskótum Bandaríkjanna, um vísindasamstarf á breiðu sviði. Þetta
er gert í samvinnu við Landbúnaðarháskóla fslands og Háskólann á Akureyri.
[ haust mun Háskólinn ásamt fleiri aðitum taka á móti Michael E. Porter.
prófessorvið Harvard-háskóla, einum áhrifamesta fræðimanni heims um
stefnumiðaða stjórnun og samkeppnishæfni. Fræðimenn Háskóla ístands starfa
með rannsóknastofnun Porters og Harvard-háskóla að undirbúningi rannsóknar
á samkeppnishæfni íslands. Jafnframt er í undirbúningi samstarf við Harvard-
háskóla um námskeið á meistarastigi í rekstrarhagfræði.
Þetta eru örfá af mörgum mikilvægum. atþjóðtegum samstarfsverkefnum
Háskólans við stofnanir í fremstu röð. Þessi samstarfsverkefni byggjast mjög á
þeim tengstum sem ístenskir vísindamenn hafa myndað við vísindamenn og
stofnanir sem hafa skarað fram úr á alþjóðavettvangi. í stíkum tengstum tiggja
einhver mestu verðmæti ístenska þekkingarsamfétagsins í dag. Þau ætlar
Háskótinn að virkja með markvissum hætti á næstu misserum.
Það má líkja Háskótanum við stórt tré með öftugan stofn og stóra krónu sem
hann breiðir út til að nýta birtu og næringu hins atþjóðlega vísindasamfétags. En
ekkert tré vex og dafnar sem ekki stendur traustum rótum. Þótt Háskólinn verði í
vaxandi mæli atþjóðteg stofnun verða rætur hans. það sem gefur honum sérstöðu
og forskot. ávallt áhersla á ístenskan veruteika og menningararf. Skótinn verður
því atltaf að vera í eðli sínu jafnt alþjóðtegur og þjóðlegur. í þessum skilningi
þjónar skólinn tvíþættu meginhtutverki. Hann opnar þjóðinni teiðirtil þekkingar.
leiðir tit að fóta sig í alþjóðtegri samkeppni. teiðir tit að skipta máti í atþjóðtegu
samstarfi. En á sama tíma leggur Háskótinn áherstu á fræðigreinar sem treysta
sjálfsmynd okkar ístendinga sem þjóðar og auðvelda okkur að móta og treysta
hér þá samfétagsmynd sem við kjósum.
Enginn deilir um mikilvægi menntunar og þekkingar fyrir samfélag sem vill
tryggja efnahagslega vetsætd og lífshamingju. Enginn deilir um mikilvægi þess að
sú menntun sé í fremstu röð.
Bilt Gates, stofnandi og stjórnandi Microsoft, hyggst láta af stjórn fyrirtækisins
meðal annars til að einbeita sér að þróun og uppbyggingu í menntamálum. Hann
tetur að Bandaríkjamenn verði að efla enn menntun til að viðhalda efnahags-
legum styrk sínum.
Fjötdi hagfræðinga. þará meðat íslenskra, sem hefur rannsakað drifkrafta
hagvaxtar, hefur staðfest innsæi Gates.
252