Tímarit lögfræðinga og hagfræðinga - 01.02.1923, Page 82

128
Tímarit lögfræðinga og hagfræðinga.
borgáralegra réttinda, æfilangt eða tiltekinn tíma, 5—15 ár. Sá
er sviftur liefir verið borgaralegum réttindum, getur eigi gegnt
neinu opinberu starfi, missir kosningarétt og kjörgengi, getur
eigi verið vitni né komið fram af liendi annars manns i rétti.
Upptækan má dæma m. a. ávinning, sem fenginn er með refsi-
verðu verki. Frumv. gerir ráð fyrir skilorðsbundnum dómum
og leggur það yfirleitt á vald dómarans, að úrskurða, live nær
þeim skuli beitt. þá er og mikið lagt á vald dómarans, er frumv.
ákveður, að fclla megi niður eða lækka lögmælta refsingu, er
brotið er unnið með svo óv.enjulegum atvikum, að ósanngjarnt
virðist að beita lögmæltri refsingu. Mörg fleiri merkileg nýmæli
cru í frumv. þessu, sem hér er eigi rúm til að rekja.
Finska frumvarpið sver sig í ættina til umbótahreyfinga
þeirra á refsiréttinum, er svo mikið hefir borið á á síðustu ára-
tugum. Italska frumvarpið er af alt annari gerð. það er ávöxt-
ur af skoðunum kriminalantropologanna ítölsku, (Lombrosos,
Garofalis og Ferris). Skoðun þeirra á afbrotamönnunum og orsök-
um afbrota þeirra, eru gagnólikar þeim skoðunum, er annars-
staðar ráða mestu í refsiréttinum. þeir telja, að glæpamanns-
eðlið sé sakamanninum meðfætt, tilhneigingin til afbrota sé svo
rík i eðli þeirra, að eigi verði við lienni spornað. þar sem aðrir
telja, að tilgangur refsingamnar eigi fyrst og fremst að vera
sá, að liafa þau áhrif á sakamanninn sjálfan, að hann drýgi
e.igi glæpi aftur, að lietra hann, gera hann löghlýðnari, þá telja
þeir slikar tilraunir gagnslausar. Eini tilgangur refsingarinnar
er að þeirra dómi sá, að verjast afbrotum mannsins með því
að gjöra liann óskaðlegan. A þessum skoðunum er frumv. Itygt.
það scm einkum einkennir frumv. er því það, að þar eru eng-
ar kröfur gjörðar til sakhæfis. Vitstola mönnum og heilbrigð-
um á sálu er háðum rcfsað, allur greinarmunur á refsingu og
öryggisráðstöfunum hverfur og sekt mannsins er í rauninni ekki
lengur grundvöllur refsingarinnar. Refsing geðveikra manna á
að vísu að vera framkvæmd öðruvísi en refsing heilbrigðra
ínanna, en iiald það, er þeir eru sellir i, er refsing en ekki ör-
yggisráðstöfun. Af ítalska frumvarpinu er ennþn aðeins al-
mennu ákvæðin komin. 0. L.