Dýraverndarinn - 01.05.1980, Blaðsíða 30

Merk uppfinning
Einn góðan veðurdag árið 1957
vildi það einu sinni sem oftar til
í nágrenni San Antonio í USA, að
gríðar stór tarfur slapp frá fjórum
kúrekum, sem þarna voru á ferð,
án þess að þeir fengu rönd við
reist. Næsta dag var ákveðið að
gera tilraunir til að handsama bola,
og kom þá einn leitarmanna, Har-
old C. „Red" Palmer, með grip
nokkurn, er í fljótu bragði virtist
ofur venjulegur riffill. Hann bað
hina að bíða sín og sagði: „Ég kem
eftir nokkrar mínútur."
Nautið hafðist við í skógi ein-
um, og kom Red fljótlega auga á
það. Hann lagði riffilinn að vanga
sér og hleypti af. Ph-t-t-t kvað við
eins og í loftriffli. Aflangt silfur-
hylki hafnaði í lend bolans án þess
að ganga inn í hana. Fjórum mínút-
um síðar var skepnan lögst fyrir án
þess að hræra legg eða lið. Red
kallaði þá á hina kúrekana, sem
voru mjög undrandi á þessu. Þetta
var sögulegur viðburður í sögu
nautgriparæktarinnar í Bandaríkj-
unum. Bolinn var ekki dauður
heldurhafðihannverið sefaður með
aðstoð efna-innspýtingarbyssu.
Silfurlita skotið úr byssunni var
í rauninni sjálfvirk handsprauta.
Efnið í sprautunni, sem var nicotin
alkaloid, þrýstist sjálfkrafa úr
henni, þegar hún lenti í lend bol-
ans. Nokkrum mínútum síðar lagð-
ist hann niður ljúfur sem lamb
vegna áhrifa efnisins. Tveimur
klukkustundum síðar voru svo á-
hrifin úti og boli varð aftur eins
30
og hann átti að sér. Kostnaður við
hvert slíkt skothylki nam aðeins
25 centum.
Hundruð manna hafa síðan þetta
gerðist reynt ágæti efna-innspýt-
ingarbyssunnar á nautgripum,
hundum, villidýrum, stærri fugl-
um, fiski o. s. frv., og með þessum
hætti náð dýrunum lifandi og ó-
sködduðum á sitt vald. Byssan hef-
ur einnig gert það óþarft með öllu
að handsama dýr með ærinni fyrir-
höfn til að framkvæma á þeim
læknisaðgerðir. Nú er hægt að
skjóta „penicillin'-skotum og öðr-
um læknislyfjum í dýrin og firra
þannig miklu umstangi.
Hugmyndin um innspýtingar-
byssuna er ekki ný af nálinni en
þeir Red Palmer, ungur efnaverk-
fræðingur í Atlanta, Jack nokkur
Crolkford, dr. Frank A. Heyes,
James H. Jenkins og S. D. Feurt.,
- þrír þeir síðarnefndu starfsmenn
Háskólans í Georgíu, - gerðu
drauminn að veruleika með smíði
nothæfrar byssu. Síðan byssa þeirra
félaga kom á markaðinn fyrir 22
árum hefur hún selst í þúsundatali.
Tvær gerðir innspýtingar-byss-
unnar hafa verið til á markaðinum.
Er önnur þeirra svipuð 45 kalíbra
sjálfvirkri byssu og hentug til
notkunar í návígi. Hefur hún verið
notuð til lækningar sjúkra dýra í
dýragörðum með mjög góðum ár-
angri. Hin gerðin er riffill, sem
skjóta má úr í talsverðri fjarlægð
frá skotmarkinu, nánar tiltekið allt
að 50 stikna fjarlægð.
Michael nokkur Grzimek, sonur
dýralæknis hins mikla dýragarðs í
Frankfurt í Þýskalandi notaði riff-
ilinn til þess að ná 300 antilópum
og gasellum. Frá Höfðaborg í Suð-
ur-Afríku bárust fregnir þess efnis,
að innspýtingar-riffillinn hefði gef-
ist mjög vel við að veiða og lækna
fíla. í dýragarðinum í Washington
D. C. var og „penicillin-skotum"
skotið í dýr til lækninga og reynd-
ist það mjög vel. í Washington
dýragarðinum var jafnvel spraut-
að í kýli og útvortis meinsemdir
dýranna með „innspýtingar-byss-
unni" góðu.
í Wyoming gafst innspýtingar-
byssan mæta vel við að hafa hend-
ur í hári villihesta. Dýralæknar í
Cosper rannsökuðu hestana
skömmu eftir að þeir voru „skotn-
ir" og komust að raun um að þeir
voru óskaddaðir og heilir heilsu.
Hvarvetna að bárust svipaðar
fregnir. Aðeins þar sem of stór
lyfjaskammtur hafði verið í skot-
unum eða byssunni hafði verið
ranglega beitt, hafði tjón átt sér
stað. Dýraverndarfélög hafa látið í
ljós það álit, að notkun innspýt-
ingar-byssunnar geti leitt til mann-
útlegri meðferðar á skepnum við
handsömun en hingað til hefur al-
mennt átt sér stað. Þeir menn sem
hafa þann starfa með höndum að
handsama flækingshunda hafa not-
að byssuna með góðum árangri.
Hundar, sem grunur hefur leikið
á að væru með hundaæði, hafa
verið gómaðir með innspýtingar-
DÝRAVERNDARINN