Stúdentablaðið - 01.02.2007, Blaðsíða 14

Happdrætti Háskólans
Hvers vegna og fyrir hvern?
Vidtal vid Brynjólf Sigurðsson forstjóra Happdrættis Háskóla íslands
Brynjólfur Sigurðsson, forstióri HappdrætUs Háskóla íslands.
Ljósmyndari: Birgir Freyr Birgisson
árum um að menn voru að spila fyrir
fé. I dag er einnig verið að ræða um
að fé fari úr landi vegna spilunar á
Netinu,“ segir Brynjólfur. í byrjun
síðustu aldar var orðið þó nokkuð
algengt að íslendingar væru að spila í
happdrætti í Danmörku og í Hamborg
þannig að fólk var byrjað að taka þátt
í happdrættum. Þar að auki var spilað
upp á peninga í heimahúsum. Því var
ofarlega í hugum manna sú spuming
hvort ekki væri betra að reyna að
halda fjármagninu og vinningunum
hér heima frekar en að hleypa því úr
landi.
MprkpiíðJappdrættis
Haskola íslands
Markmið Happdrættis Háskóla
íslands hefur verið frá upphafi að
stuðla að uppbyggingu mannvirkja
á Háskólasvæðinu. „Lögin segja að
hagnaði megi verja til að reisa ný
hús, til að viðhalda byggingum og
til að kaupa rannsóknartæki. Allur
hagnaður skal því renna til Háskóla
íslands og það má ekki verja honum
til annarra hluta en þessara þriggja"
tekur Brynjólfúr fram. Fyrir fé sem
komið hefur frá Happdrættinu hafa
verið byggð þau hús sem em hvað
mest einkennandi fyrir Háskólann og
Háskólasvæðið. Þar er helst að nefna
Aðalbyggingu, Arnagarð, Lögberg,
Háskólabíó, Odda, VR I, II og III
að ógleymdri Öskju sem er nýjasta
byggingin á svæðinu. Enn fremur er
viðhald húsa Háskólans kostað af fé
HHÍ.
Þróun Happdrættis
Haskolans
Fyrst um sinn bauð HHÍ aðeins
upp á það sem enn þann dag í
dag er kallað flokkahappdrætti. Á
árunum eftir stríð jókst samkeppnin
á happdrættismarkaðinum. í því
sambandi má nefna SIBS, DAS,
Getraunir, söfhunarkassa Rauða
krossins, Lottó og upp á síðkastið
spilun á Netinu. Árið 1987 varð
þróun í vöruframboði happdrættisins
og á markað kom svokallað
skafmiðahappdrætti sem gengur undir
nafninu Happaþrenna. Árið 1993 varð
svo enn frekari þróun í möguleikum
til tekjuöflunar fyrir Happdrættið
þegar happdrættisvélar komu á
markaðinn. í desember þetta ár hóf
Gullnáman starfsemi sína og stendur
nú undir meira en helmingi tekna
Happdrættisins.„Happdrættisvélarnar
eru í raun bara ein tegund happdrættis,
nýjung og þróun á hinu hefðbundna
happdrættisformi. Munurinn á þeim
og gamla flokkahappdrættinu er sá,
að það líður styttri tími þar til þú færð
að vita, hvort þú hafir hlotið vinning.
Hins vegar er munurinn á því að spila
í happdrættisvél og að spila upp á
peninga með spilum, hvort sem það
er póker eða eitthvað annað, að það er
takmarkað í happdrættisvélinni hvað
hægt er að leggja mikið undir í einu.
Þú getur ráðið hve hárri upphæð þú
veðjar í hvert skipti en hámarkið er
300 kr. Mér virðist að sumt fólk líti
happdrættisvélarnar homauga vegna
þeirrar staðreyndar að fólk getur
ánetjast þessu formi. Rannsóknir
sýna að fólk getur einnig ánetjast
öðrum formum spilamennsku."
Fyrirkomulagið sem HHÍ hefur á
rekstri þessara happdrættisvéla er
þannigaðHappdrættiðrekurekkisjálft
neina spilasali heldur leigir vélamar
til rekstaraðila. Þessir rekstraraðillar
eru 29 í heildina og eru staðirnir 34.
„Það hefur verið þróun víðast hvar í
heiminum að flokkahappdrætti hafa
staðið í stað. Fólk vill fá að vita sem
fyrst hvort það hafi hlotið vinning eða
ekki“ segir Brynjólfúr.
Ströng aldursmörk
Heildarfjöldi happdrættisvéla á
landinu er 970. Þar af eru 390 frá
Happdrætti Háskóla íslands en hinar,
eða 580 vélar, rekur íslandsspil sem
er rekstrarfélag í eigu Rauða krossins,
SÁA og Landsbjargar. Allur hagnaður
af rekstri íslandsspila skilar sér í
mannúðar- og hjálparstarfi félaganna
þriggja. Það rennur því allur hagnaður
af rekstri happdrættisvéla á íslandi til
samfélagsins aftur, hvort sem það eru
kassar á vegum HHÍ eða íslandsspila.
Fjölgun véla á síðustu tveimur árum
hefúr verið aðeins um 4% en ekki
100% eins og hefúr komið fram í
fjölmiðlum undanfarið. „Það hefur
alla tíð verið forgangsatriði hjá
Happdrættinu að hafa vélamar þar
sem unglingar eiga ekki aðgang. Þess
vegna em staðimir tvenns konar. Það
em annars vegar spilasalir sem em
undir ströngu eftirliti og hins vegar
staðir sem hafa vínveitingaleyfi og
unglingar eiga þar með ekki aðgang
að. Við höfum alla tíð lagt mikla
áherslu á þetta og kom fmmkvæði
að 18 ára aldurstakmarki í lögum frá
Happdrætti Háskóla íslands" segir
Brynjólfúr.
Spilasalurinn í Mjódd
Málefni Happdrættis Háskóla íslands
komust í hámæli þegar fyrirtækið
Háspenna ehf. hugðist opna spilasal
í Mjóddinni þar sem ÁTVR var áður
til húsa. Upphaf þess máls má rekja
til vorsins 2006 þegar fúlltrúar frá
Háspennu ehf. fóm þess á leit við
forsvarsmenn HHÍ að fá leigðar frá
þeim happdrættisvélar fyrir þennan
spilasal sem fyrirhugað var að opnaði
í Mjóddinni. Fyrirtækið Háspenna
ehf. er eitt hinna 29 fyrirtækja sem
leigja happdrættisvélar af HHÍ.
Háspenna hefur verið traustur
viðskiptavinur HHÍ í 13 ár og sýnt
Þegar málefni Happdrætíis Háskóla
Islands og Reykjavíkurborgar
báru hvað hæst á liðnum vikum
kviknuðu spurningar um
Happdrættið sem blaðamaður
Stúdentablaðsins ákvað að leita
svara við. Happdrætti Háskólans
er mjög veigamikil stofnun fyrir
háskólasamfélagið og hefur staðið
fyrir ótrúlegu uppbyggingarstarfi á
háskólasvæðinu í gegnum árin en
er þó ekki áberandi í þjóðfélaginu.
Fæstir vita í raun og veru í
hvað peningar Happdrættisins
fara eða á hvaða forsendum
Happdrœttið starfar. Blaðamaður
Stúdentablaðsins fór þess vegna
á stúfana til að leita svara við
þessum spurningum og ræddi við
forstjóra Happdrættisins, Brynjólf
Sigurðsson.
Brynjólfur hefur gegnt starfi
forstjóra Happdrættis Háskóla
Islands siðustu fimm árin. Hann
starfaði áður sem kennari við
Viðskipta- og hagfræðideild Háskóla
Islands og voru aðalkennslugreinar
hans markaðsfræði en einnig
rekstrarhagfræði. Hann starfaði
hjá Háskólanum frá 1969,fyrst sem
stundakennari en var skipaður lektor
árið 1971. Hann varð prófessor árið
1984.
Upphafið
Upphaf Happdrættis Háskóla íslands
má rekja til ársins 1933 þegar Alþingi
Islendinga setti lög sem veittu
Háskóla íslands leyfi til að reka
happdrætti. Sama ár var Happdrætti
Háskóla íslands stofnað og er það enn
þann dag í dag rekið sem sjálfstæð
stofnun. Stjóm Happdrættisins
er skipuð af Háskólaráði. Fyrsti
útdráttur í Happdrættinu átti sér
stað 1934 og aðeins þremur ámm
síðar var fyrsta húsið, sem byggt
var fyrir happdrættisfé, vígt. Húsið
var kallað Atvinnudeildarhús og
síðar Jarðfræðahús. Næsta hús sem
byggt var fyrir happdrættisfé var
Aðalbygging Háskólans og var hún
vígð árið 1940, sex ámm eftir fyrsta
útdrátt í Happdrættinu. Vinsældir
flokkahappdrættisins vom strax
mjög miklar sem kristallaðist í hröðu
uppbyggingarstarfi á fyrstu árum
Happdrættisins.
Húsnæðisvandi Háskólans
Frá stofnun Háskólans árið 1911 var
skólinn til húsa í Alþingishúsinu en
árið 1932 hafði nemendum fjölgað
það mikið að finna þurfti skólanum
annað húsnæði. Ákveðið var að
byggja hús yfir skólann en mjög
erfiðlega gekk þó að fá fjárframlög
til byggingarinnar frá þinginu. Það
þurfti því að leita annarra ráða þar
sem húsnæðisskortur stefndi frekari
uppbyggingu Háskólans í voða.
Guðjón Samúeisson, húsameistari
ríkisins, mun hafa fyrstur fengið
þá hugmynd að að afla fjár fyrir
háskólabyggingu með happdrætti og
Jónas Jónsson frá Hriflu, Magnús
Jónsson prófessor og Ólafur Thors
börðust hvað mest fyrir málinu
í þinginu. Málið rann þó ekki í
gegnum þingið áfallalaust. Miklar
umræður og skiptar skoðanir vom
um frumvarpið en á endanum var það
samþykkt með breytingartillögu þess
efhis að happdrættið greiddi 20% af
nettóárshagnaði í ríkissjóð.
Saganendurtekursig
„Það er athyglisvert þegar lesnar em
umræður sem voru á Alþingi fyrir
100 ámm um happdrætti að þær em í
rauninni hliðstæðar því sem þær em í
dag. Það vom umræður á Alþingi um
happdrættismál 1905, 1912 og 1926
þegar fyrstu lögin um happdrætti
vom sett. Þessar umræður vom
annars vegar um hættuna á spilafíkn
og hins vegar að fjármagn rynni úr
landi ef ekki væri til happdrætti á
Íslandi. Spilafikn var orðið þekkt
hugtak í þá daga og í raun hefúr
hún fylgt mannkyninu frá örófi alda.
Það em til dæmi frá því fyrir 5.000
HAP
HHUHjranaHMHM
m
141 Stúdentablaðið