Heimir : söngmálablað - 01.12.1938, Blaðsíða 14

90
H EIM IR
ur óperum. Því þá ekki að láta hann stjórna óperunni?
I vandræðum sínum var forstjórinn feginn að fá ein-
hverja líklega lausn á málinu. Og svo stökk ungur mað-
ur, kjólklæddur, og fötin voru allt of stór honum, fram
íyrir liljómsveitina. Hann var taugaóstyrkur, harði takt-
slokknum hranalega við nótnapúltið, og lióf hann sið-
an á loft, án þess að opna nótnabókina, sem lá ívrir
framan hann. Hljóðfæraleikararnir spiluðu mcð nýjum
hætli. Það var eins og þeir sætu frammi fyrir einhvcrj -
um galdramanni, sem magnaði þá með óskiljanlegum
töfrum.
Svona höfðu áheyrendur ekki heyrt „Aida“ fyrr, og
atliygli allra beindist að söngstjóranum unga, sem hafði
stjórnað utanað og án nokkurs undirhúnings. Síðan
stjórnaði liann á þessu ferðalagi livorki meira né minna
en átján óperum. Og menn voru orðlausir af undrun,
jafnt áheyrendur sem liljóðfæraleikendur, því að liann
leit ekki í eitt einasta skipti í nótnabók.
Með svo miklum ljóma varð nafn Arturo Toscaninis
þekkt í tónlistarheiminum. Síðan hefur ferill lians orð-
ið æ glæsilegri, unz honum loks árið 1930 hlotnaðist
hinn mesti heiður: honum var boðið, fyrstum allra út-
lendra hljómsveitarsljóra, að sljórna óperum Wagners
i Bayreuth.
Toscanini er án efa mestur snillingur allra söngstjóra
í heiminum, fyrr og síðar. Þegar við heyrum undir Iians
stjórn vcrlc eftir Mozart, eða Verdi, eða Wagner, freist-
umst við til að segja það, sem einn gagnrýnandi skrif-
aði um Pachmann:
„Er ist doch auf seinem Gebiet allen iiberlegen, denn
so, wie er manche Stúcke spielt, kann sonst niemand
irgend etwas spielen!“
Alla sina stjórnartið — í fjóra áratugi hefur hann
stjórnað aragrúa af tónverkum — liefur hann aldrei
litið í nótnahefti á hljómleikum og aðeins örsjaldan á
æfingum; það er áreiðanlega einsdæmi i sögu tónlist-