Hugur - 01.01.2000, Qupperneq 124

122
Björgvin G. Sigurðsson
HUGUR
allt eins getað verið skrifaðar í hvaða landi sem er. Það voru engin
séríslensk einkenni á þeim. Það sem Islendingar hinsvegar eiga og er
sérkennilegt og aðrar þjóðir eiga ekki er maður eins og Guðmundur
Friðjónsson, bóndi norður í landi, sem á endanum lætur eftir sig sjö
bindi, erfiðismaður alla tíð. Ritdeila Sigurðar við Einar Kvaran sprett-
ur af því að Sigurður hampar Guðmundi en gerir lítið úr skáldskap
Einars. Einar skrifaði að dómi Sigurðar bækur án íslenskra sérkenna.
Þetta er ekki bara vegna þess að Sigurði hafi þótt Guðmundur
Friðjónsson betri höfundur en Einar Kvaran heldur þótti honum Guð-
mundur Friðjónsson vera sannur íslendingur. Sérkennilegur og án
hliðstæðu í öðrum löndum. Því eru heildarlínur í öllum verkum og
hugðarefnum Sigurðar Nordal. Allt frá sálarfræði manneðlisins yfir
skáldaævirnar og mannlýsingarnar og þjóðernishyggjuna; menn þurftu
að vera séríslenskir, stinga í stúf í samfélagi þjóðanna.“
Sigurður var um tíma áhugamaður um andatrú og andleg málefni.
Hann var hinsvegar yfirlýstur trúleysingi og færði hentistefnurök fyrir
trú, þó svo hann fjallaði um trúmál í ræðu og riti sem áhugamaður
um lífið og tilveruna. Hver var trú Sigurðar Nordals?
„í fæstum orðum var hann trúlaus. Hann skrifar eftirmála við bók
sína um Hallgrím Pétursson, sem var síðasta bókin sem hann frum-
samdi. Þar segir hann eitthvað í þá veru að hann hafi verið óskrifað
blað í trúarefnum frá barnæsku en hinsvegar hafi hann brennandi
áhuga á trú, á eðli hennar og takmörkunum, en þá sem utanaðkomandi
maður sem er að reyna að skilja.
Það sem hann hafði áhuga á í trú var fyrst og fremst annað líf. Um
það skrifar hann Lífog dauða. Það sem er sérkennilegast við þá bók er
að hún er hentistefnurit þar sem trúaratriðið er á endanum réttlætt með
hentisemi. Þar er hans yfirlýsta stefna í trúmálum," segir Þorsteinn
Gylfason um hinn margbrotna og sérkennilega snilling Sigurð Nordal.