Dvöl - 01.04.1942, Blaðsíða 54

132
DVÖL
. .Hann kunni þá list,
sem er fáum hent,
aS lepja upp mola af lífsins stig,
en láta ekki baslið smækka.
Fáum tekst að verða, sem dæmd-
ir eru til að „nurla“ á landi, höfð-
ingjar, og því síður stórhöfðingjar.
Lúi er eigi heldur til þess fall-
inn, að gera stórskáld úr sessu-
naut sínum. „Giktin — og syndin
— hefti gangtól" Bólu-Hjálmars,
að sjálfs hans sögn, eftir að hann
„sneið úr veggjum þarfleg þök,
þrýsti veggjum saman“.
Lúi og þreyta úthýsa andagift,
miklu oftar en hitt, að þau sýni
henni gestrisni. Þetta má sanna,
þegar um St. G. er að ræða. Ártöl-
in við kvæði hans í Andvökum
sýna það, að hann kveður fá
kvæði og eigi markverð, frá því að
hann kemur til Vesturheims 1874
og til 1890. Orsökin er augljós: Á
þeim árum ryður hann sér til
rúms þrem sinnum á nýju og ó-
byggðu landi. Flest skáld eru bezt
fallin til afreka frá tvítugsaldri
til fimmtugs. Nærri má geta um
svo hugumfrjóvan mann sem St.
G. reyndist þangað til hann var
sjötíu ára, að þögn hans milli
tvítugs og fertugs, stafar af lúa og
tómstundaskorti.
Þrándur sá í götu getur eigi
leikið á tveim tungum. Tölurnar
sanna, að skáldgáfa St. G. fær
eigi það undanbragð að geta orðið
andvaka. Eigandi gáfunnar er svo
miklum önnum kafinn frá því að
hann er tvítugur og þangað til
hann er fertugur, að honum verð-
ur ekki ljóð á tungu.
Þegar þessa er gætt, verður það
eigi torskilið, að St. G. er eigi hátt-
slyngur að sama skapi sem hann
er djúpúðigur. Hann yrkir flest
öll kvæði sín á þeim aldri, sem
fjörspor æskumannsins eru að
baki hans.
„Lítið til fuglanna í loftinu“ og
gaumgæfið þeirra vinnubrögð.Hve-
nær syngja þeir fegurst? Á vorin,
þegar vel viðrar og þeir eru hug-
fangnir af ástúð. Þar er náttúran
sjálf „með í spilinu". Sumir fugl-
ar syngja með vængjunum, til
dæmis hrossagaukur — á vorin,
ekki á haustin.
Skáldin þyrftu að sæta þeim
kjörum, að þau gætu verið í vor-
hug, svo að þeim væri „létt um
vik“. Lúi og andvaka geta gert
skáld að spekingi, en varla munu
þau geta skapað léttvígan lista-
mann.
Vinnuþrælar dugðu ekki til í-
þrótta á víkingaöldinni. En þeir
menn gátu drýgt fimleika, sem
áttu þess kost að hlífa sér við
vinnubrögðum.
Gáfaðir menn, t. d. Jónas Jóns-
son og Sigurður Nordal, geta fært
líkur að því, að lúinn bóndi mundi
eigi hafa betur kveðið né orðið
fjölskrúðugri, þó að hann hefði
verið með höfðingjum og átt þess
völ, að leika sér úti um lönd.