Melkorka - 01.03.1958, Blaðsíða 5

A myitdinni eru pnu Auður og Halldór Laxness, ásamt
túlki þeirra og kinverskum rithöfundi, og eitl af hinum
háu reykelsisherum að haki þeirra.
þúsund manns búi á bátum í Kanton. Nú er
lagt sig fram um að rétta hlut þessa fólks.
Þeir eru bundnir félagssamtökum með
deildarstjórum fyrir hvern tuttugu til þrjá-
tíu fjölskyldna hóp. Börn þeirra i’á almenna
fræðslu einsog börn í landi, þeir hafa spí-
talaskip, skólaskip og „menningarskip“ á
ánni. Skólapramminn sem við heimsóttum
er einhver fátæklegasti skóli sem ég hef séð,
en skólastýran var menntuð kona, og með
eindæmum hlýleg í viðmóti og geðþekk.
Við siglum um ána frameftir degi og heim-
sækjum bátana og skipin. Bátarnir eru mis-
jafnir að smekk og hreinlæti einsog aðrir
mannabústaðir, sumir óhreinir og fátækleg-
ir, aðrir skrautmálaðir meðgljáandi gólfi og
vel hirtum búshlutum. Húsnæðið þætti okk-
ur ekki mikið. Gólfflötur lítið stærri en í
lrarnagrind er öll íbúð fjölskyldunnar. í
flestum bátum eru smábörn í tjóðri. sum-
staðar sátu konur á hækjum sér við að
strykja lín á gólfinu, eða sauma á saumavél;
stálpaðir krakkar liggja á maganum yfir lær-
dómsbókum sínum, og stundum lieimilis-
faðirinn sjálfur, því fullorðið fólk er sem
óðast að læra að lesa líka. Við flesta báta
hangir karfa með nokkrum lifandi hænsn-
um.
Á bökkum Perlufljótsins er fyrrveiandi
lúxushverfi eða réttara sagt útlendinga-
hverfi Kantonborgar. Bátsmennirnir og út-
lendir miljónamæringar bjuggu hér áður
lilið við ldið. Á hliðinu að þessu hverfi stóð
áður: Kínverjum bannaður aðgangur.
Venjulegur kínverji var látinn sæta refsingu
ef hann álpaðist þar inn. Þessi hús eru not-
uð fyrir barnaheimili, skóla og aðrar menn-
ingarstofnanir. Öll eru þau heldur niður-
nídd sem stendur.
Kanton-deild Menningartengsla við út-
lönd hélt okkur veizlu áður en við fórum
frá Kanton. Einn ræðumanna lýsti nauðsyn
þess að skáldin þekki kjör alþýðunnar og
skýri þau í verkum sínum einsog gert sé í
bókinni ,,Á íslandsmiðum", sem hann held-
ur að sé skrifuð af reyndu íslenzku sjó-
mannaskáldi. Halldór segir að bókin sé
að vísu frönsk, en jafngóð fyrir því, og hafi
höfundurinn skrifað beztu bók sína, Ma-
dame Chrysanthéme, um Japan. Þeir brosa
báðir ræðumaður og Halldór, skála hvor
fyrir öðrum og segja að ísland og Kína séu
vinajrjóðir samt, og muni Jrekking og vin-
átta þessara þjóða hver á annarri fara vax-
andi með hverjum degi héðan í frá.
Við vorum tvo daga og þrjár nætur í lest-
inni á leið til Peking. Hvergi sést mannautt
landslag; alstaðar er fólk að vinna, hver
skiki er ræktaður, a. m. k. á láglendi. Maður
nærri vorkennir kínversku bændunum Jieg-
ar farið verður að umturna jjessum lista-
verkum sem ræktunarlöndin Jreirra eru og
leggja vegakerfi um landið. Við sjáum
vinnuhópa að hlaða stíflugarða, setja brýr
og gera jarðabætur, en Jreir hafa sáralítið af
M ELKORKA