Melkorka - 01.03.1958, Blaðsíða 24

Og ég hélt áfram.
„Amma mín,“ sagði Teitur. „Þú sleppir
því, að hann Stebbi frændi hafi verið þessi
óartarkrakki.“
„Onei,“ sagði ég. „Ætti ég ekki að minn-
ast á það, sem mér lá þyngst á hjarta, frá
því liann komst á legg og þar til hann dó,
saddur lífdaga í fyrra. Það er ekki vandi að
ala upp börn, sem eru næm á allt, sem gott
er, eins og hún mamma þín. Og mér liggur
við að segja öll mín börn, nema hann
Stebbi heitinn. Það er engin saga að segja
frá uppeldi. En eftir að hann Stebbi minn
fæddist, sat ólánið á móti mér við taflið.
Guð einn veit, hvort ég lék alltaf skynsam-
lega. Ég ætla að leggja það undir dóm al-
mennings í sögunni minni. Sumir munu
segja, að ég hafi tapað leiknum þegar ég
tefldi við ólánið um hann Stebba minn.
Aðrir segja eflaust, að ég hafi bjargað því,
sem bjargað varð. Og allir ættu að geta lært
eitthvað af þessu.“
„Jæja, amma, við tölum um þetta seinna.
Haltu áfram,“ sagði Teitur.
Og ég hélt áfram.
„Góða amma, þú mátt ekki lýsa Iionum
afa eins og nirfli,“ sagði Teitur.
„En hann var nízkur. Það ætti ég bezt að
vita. En lief ég ekki verið að reyna að bera
blak af honum? Hann var stöðugt hræddur
við harðæri og hungur og hugsaði sem svo,
að börnin gætu lifað á litlu, en ekki á engu.
Allt, sem unnt var að spara átti að geyma
þar til harðærið kæmi. Hreppinn óttaðist
hann eins og Víti sjálft. Fátæklingum var
talin trú um, að þeir misstu æruna, eins og
þeir misstu mannréttindin, ef jieir þáðu af
sveit. Og þeim var svo annt um æruna.
Hverjum er ekki annt um aleigu sína? Spar-
sernin var orðin honum ástríða. Oft varð ég
að taka í taumana. Ólánið sat á móti mér
við taflið. Og dýrbíturinn lá í leyni til að
skella tönnum yfir hjónabandsláninu. En
ég hélt vel á taflinu í það sinn. Það vissi ég,
þegar hann Sigurður minn valdi mér á
banasænginni orðin, sem ég sagði þér áðan.
Og satt var það, sem hann sagði, blessaður,
að Jjað er vandi að lifa.“
Enn ntaldaði Teitur í móinn: „Þú þarft
Jió ekki að taka það fram, amma, að hann
afi hafi verið ófríður. Nóg er nú samt.“
„Hann afi þinn var aldrei mikill fyrir
manni að sjá,“ svaraði ég. „Það var bara ég,
sem alltaf sá eitthvað við hann um fram
alla aðra menn. Það er nú svona, Jregar fólk
fellir liugi saman. En þetta þarf ég ekki að
segja Jrér, fullorðnum manni.“
Nú gerðist Teitur óþolinmóður: „Mér
er alveg sama. Ef við höfum söguna svona,
kalla sumir ritdómarar hana fegurðarsnauð-
an sultarsöng. Þeir vilja að vísu gjarnan, að
söguhetjurnar séu fátækar. En fátæktin má
ekki gera Jreim neitt mein. Og þær verða
að vera ánægðar, þegar sögunni lýkur. Ef
])ú reynir ekki að Iiafa söguna einhvernveg-
inn svona, amma, verða ritdómarnir önug-
ir og gera lesendurna vitlausa.
„Þá skulum við láta Jiá í friði með það
litla vit, sem Jreim er gefið,“ sagði ég. „En
ég læt engan gera skrípaleik úr refskákinni
rninni."
Ég rölti út og var nú hætt við að segja
ungu kynslóðinni söguna mína. Þegar ég
kom heim í bæinn okkar og gekk framhjá
stofudyrunum, heyrði ég klukkuna slá. Það
var þá kominn tími til að fá sér miðdegis-
blundinn. Skammarlegt, hvernig ég hafði
farið með tímann.
. . . Alltaf er eitthvað um að vera fyrir
Teiti. Það varð mér að hugsa, Joegar ég vakn-
aði aftur.
Sigmundur heitinn á Barði orti rímur,
ritaði sjö ævisögur og rakti ættina sína til
Haralds hárfagra. Þó var aldrei neitt um að
vera fyrir Sigmundi. Þá tekur því víst ekki,
að vitna í, að ég setti stundum saman bög-
ur að gamni mínu, enda vissi það enginn.
En ef hann Teitur fer í kaupstaðinn og
segir svona við hann Jón gamla tirðil: „Sæll
vertu, heillakarlinn," og Jón gamli anzar
rétt svona: „Sjaldséðir livítir hrafnar," Jiá er
Jætta óðar komið í blöðin. Komið í blöðin,
24
M KLKORKA