Melkorka - 01.03.1958, Blaðsíða 7

Ott op eða dyragætt, „tunglhlið“, úr þessum
garði inn í eitthvert húsanna eða útúr garð-
®um. Sumstaðar líka innanhúss. Hús í þess-
tim stíl eru flest gömul. Lítið er reist af nýj-
Um íbúðarhúsum í gamla bænum, nýju hús-
tn eru nær eingöngu opinberar stórbygging-
ar, en nútíma íbúðarhverfi er að rísa upp í
nýju Peking, fyrir utan gömlu borgarmúr-
ana. Þar er líka háskólinn eða réttara sagt
háskólaborgin. Þegar við vorum að skoða
úeimavist háskólastúlknanna hittum við
fjórar kátar sambýlisstúlkur sem vitnuðu í
Eddu og íslendingasögurnar þegar þær
Eeyrðu hvaðan við komum. Við hittum líka
tslenzkan námsmann, Skúla Magnússon, sem
er að læra kínversku. Hann býr í heimavist
nteð pilti frá Kasmír og virðist una hag sín-
um vel.
Það verður ekki ráðið af klæðnaðinum
úver sé starfi manna í Kína. í Peking eru
allir eins klæddir. Fólkið er svo hógvært og
yfirlætislaust að maður veit aldrei hvort
ntaður talar við háan eða lágan. En það er
ekki síður atliyglisvert að skoða nútínra iðju
þessa fólks en keisarahallirnar, þúsund ára
gamla prentlist, fornan pappír og postulín.
Jaðiskurðarmennirnir láta ekki rnikið yf-
lr sér. Þeir vinna einsog aðrir verkamenn í
níu klukkutíma á dag í ákaflega lélegum
yerkstæðum. Lítil jaðifígúra getur verið
ntargra mánaða látlaus vinna. Ég sá jaði-
Elökk sem búið var að móta fyrir listaverki
°g spyr hve langan tíma taki að skera það
út. Eitt ár. Maðurinn sem ég tala við er 42
ai'a garnall, nýbúinn að læra að lesa, mjög
greindur í tali og fágaður í framkomu, og
úefur skorið í jaðistein síðan hann var 13
‘U’a. Listin að skera út í jaðistein er talin
þrjúþúsund ára gömul í Kína, aðrar þjóðir
kunnu lengi vel ekki að vinna svo hart efni.
Jaðisteinninn er ýmist hvítur, grænn eða
Ijósrauður, og er í Kína ekki síður en gull
tákn fegurðar og verðmætis.
Cloisonne er annar ævagamall listiðnaður
1 Kína og kenndur við Peking og var áður
aðeins unninn fyrir keisaraliirðina. Það eru
^elkoRKA
Cloisonne listiðnaður i Peking.
smeltir koparhlutir, vasar, skálar, föt og
diskar. Hver hlutur gengur í gegnum hend-
ur margra listamanna. Fyrst er hluturinn
smíðaður, þá er hann skreyttur með kopar-
þræði, beygðum einsog víravirki og sérhvert
ornament fest með lími á flötinn, en síðan
sett í eld til að festa það betur. Nú er hlut-
urinn málaður, og listamaðurinn situr með
tugi lita fyrir framan sig í litlum skálum.
Þegar búið er að mála og hita hlutinn aftur
yfir eldi lítur hann út einsog hrjúf leirkera-
smíð, enn er málað upp aftur þar sem gallar
liafa kornið fram við brennsluna og brennt
á ný. Næst er slípað þangað til áferðin er
orðin slétt og skínandi einsog á postulíni.
Enn er hluturinn settur yfir eld, skolaður á
eftir og að lokum látinn í gullbað til að fá
gullhúð á koparinn.
Svona eru vinnubrögðin á öllum sviðum
listiðnaðarins. Fílabeinsútskurðurinn er oft
svo hárfínn að hann verður ekki séður með
berum augum, og það er ofar mínum skiln-
ingi livemig menn fara að því að skera út
sum fílabeinsstykkin. Utklipptar pappírs-
skrautnryndir sem sveitafólk tíðkar er líka
listvinna sem á engan sinn líka á Vestur-
löndum. Útsaumur, teppagerð, lakkvinna,
allt er þetta óviðjafnanlegur listiðnaður í
Kína.