Bjarmi - 01.10.2003, Blaðsíða 22

lega, guðlega heimi. Besta og
tryggasta leiðin til að losna und-
an heiminum og þar með þessari
blekkingu breytingarinnar sem
umlykur okkur mennina er aö
hafna heiminum og öllu sem í
honum er, snúa baki við tilver-
unni. Sá sem losnar undan sam-
sara, breytingunni, og maya,
blekkingunni eða heiminum, öðl-
ast nirvana. Nirvana er í raun að-
eins það ástand sem maðurinn
kemst í eftir að hann losnar und-
an blekkingunni, heiminum og
samlagast Brahman, hinu óper-
sónulega frumafli. Þegar þangað
verða að endurfæðast samkvæmt
hindúismanum. Aö þurfa að fæö-
ast þýðir nefnilega ekkert annað
en aö menn þurfi að takast áfram
á viö blekkinguna og þjáninguna
og siðan deyja. Sum rit hætta
meira að segja að tala um endur-
fæðingu en kalla hana í staðinn
endurdauða. Maðurinn fæðist
ekki aftur, það er ekki aðalatriðið,
heldur hitt, að maðurinn deyr
aftur og aftur. Það er hið mikla
böl heimsins og tilverunnar. En
hvers vegna gerist þetta? Því
veldur karmalögmálið. Karmalög-
málið er það lögmál sem ræður

Hindúismi birtist víða
eins og sjá má á
nýlegu viðtali í Fólki,
fylgiriti Morgun-
blaðsins, við Guðjón
Bergmann um jóga.
Om-merkið á bolnum
táknar Brahman.
kemur hættir einstaklingurinn þá
að „verða til", breytast, en atman
rennur aftur í uppruna sinn. Líkja
má því við vatnsdropann sem
fellur í hafið. Dropinn verður þar
með hluti af hafinu en hættir um
að leið að vera dropi, að vera til
sem slíkur. Kallast þetta ástand
nirvana. Nirvana er hin endanlega
upplausn einstaklingsins. Leiðin
undan samsara og inn í nirvana
getur verið bæði erfiö og ströng.
Hún kostar stöðuga þjálfun og
hugleiðslu, sjálfsafneitun og jafn-
vel sjálfspyndingar. Ævin endist
vart til að öðlast nirvana og
slökkva þorstann eftir lífinu. Til
þess þarf maðurinn að fæðast
aftur og aftur og aftur þar til
honum tekst að vinna bug á
heiminum og þrá sinni eftir því
að vera til. Þar meö er kenningin
um endurholdgunina orðin að
forsendu þess að mönnunum tak-
ist að hverfa á vit frumaflsins
mikla. En þessi kenning er engin
gleðikenning. Það er ekki gott að
afleiöingum þess sem maðurinn
gerir í hvert sinn er hann lifir.
Karma er í raun samansafn alls
þess sem maðurinn gerir. Geri
maðurinn gott, fæöist hann í
góöum málum í næsta lífi. Geri
maöurinn illt, fæðist hann í
vondum málum, jafnvel í sjálfu
víti. Um er að ræða hið fullkomna
orsakalögmál. Geri maöurinn „A" í
þessu lífi er afleiðingin „A" í því
næsta. Af því að maðurinn gerir
eitthvað gott eða vont, endur-
fæðist hann og þar með er hann
neyddur til aö deyja á ný. Hver er
þá lausnin? Geri maðurinn ekkert,
hvorki gott né illt, hlýtur hann að
hætta að fæðast, þá safnast ekki
í sarp karmalögmálsins. Lausnin
undan þjáningu þess að þurfa
stöðugt að vera að fæðast og
deyja í heimi maya, blekkingar og
samsara, hverfulleika er að gera
ekki neitt. Afleiðingin af því aö
gera ekkert í þessu lífi er að ekk-
ert knýr manninn til þess að end-
urholdgast.
V. Samfélagið
Þessar kenningar allar mála
heiminn dökkum litum. Um leið
hafa þær mótað samfélag þar
sem staða mannsins í veröldinni
er metin í Ijósi þess hvernig hon-
um gengur að berjast viö orsaka-
lögmálið. Af því aö allt sem þú
gerðir í fyrri lífum hefuráhrif á líf
þitt í dag, og þar sem lif þitt i
dag hefur áhrif á næstu endur-
fæðingu þína og þannig koll af
kolli, þá ert þú á eigin báti á
þinni ferð um „al-lífiö" ef svo má
að orði komast. Hvort sem þér
gengur vel eða illa, þá er það þitt
mál. Og það er í raun ekki til
neins aö vera að hjálpa bág-
stöddum og þeim sem hafa orðið
undir í tilverunni, því tilveran er
hvort sem er blekking. Hver mað-
ur fæöist þannig inn í þá stétt og
á þann stað sem karmalögmálið
velur fyrir hann. „Jati" er nafnið
yfir hinn mikla fjölda stétta Ind-
lands. Stéttskiptingin er frá fornu
fari bein afleiðing átrúnaðarins.
Þú ert það sem þú gerir. Allt þitt
líf er afleiðing fyrri lífa þinna. Því
ber þér að vera innan þeirrar
stéttar sem þú fæðist til. Það er
þitt karma, þitt hlutverk í lífinu.
Reynir þú að svíkjast um, svikur
þú engan nema sjálfan þig. Sá
sem reynir aö hækka sig milli
stétta fyrir eigin metnað eða at-
orku, lendir þá aðeins í því að
þurfa aö endurfæðast enn neðar í
samfélaginu í næsta lífi. Undir
stéttunum er síðan meginþorri
samfélagsins, hinir stéttlausu,
sem fást við óhrein störf, veiðar,
slátrun, klósettþvott o.s.frv. Hinir
stéttlausu eru réttlausir í alla
staöi og oft er farið með þá sem
þræla, stéttlausum konum
nauðgað, börn þeirra seld í ánauð
og morð á stéttleysingjum eru al-
geng. Þessar kenningar hefa þan-
nig getið af sér gríðarlegt félags-
legt óréttlæti þar sem hinum
lægstu í samfélaginu er haldið
niðri og hinum sjúku og fátæku
neitað um hjálp. Stjórnvöld á Ind-
landi hafa barist gegn þessari
stéttaáþján en mega sín lítils. ■
Höfundur er prestur við Hafnarfjarð-
arkirkju og MA I trúarbragðafræðum.
theimis@simnet.is
22