Heilbrigðismál - 01.07.2007, Qupperneq 34

Ómar Óskarsson
EKKERT SEM RETTLÆTIR ÞAÐ
AÐ REYKT SÉ í NÁVIST ANNARRA
Sigurður Árnason læknir hefur barist gegn reykingum í áratugi
og fagnar því að veitinga- og skemmtistaðir séu loks reyklausir
Sigurður Árnason krabbameinslæknir
hefur verið einn ötulasti talsmaður tóbaks-
varna um áratugaskeið enda fullkomlega
meðvitaður um hversu mikið eitur tóbakið
er. Hann var inntur eftir því hvað væri
honum efst í huga þegar loksins sér fyrir
endann á reykingum á veitinga- og kaffi-
húsum sem og skemmtistöðum. „Barátt-
unni er enn ekki lokið þótt áfangasigur
hafi unnist. Tóbakið er slíkt fíkniefni að
maður fagnar ekki fyrr en reykingum hefur
verið útrýmt úr öllum lokuðum rýmum.
Þvergirðingsháttur íslendinga í baráttunni
gegn reykingum hefur verið með ólík-
indum og við munum taka slaginn áfram
þar til við höfum fullnaðarsigur, segir Sig-
urður."
„Þær staðreyndir sem liggja fyrir um
skaðsemi reykinga, sem og óbeinna reyk-
inga, eru fyrir löngu svo ótvíræðar að það
er ekkert sem réttlætir það að reykt sé í
„Þvergirðingsháttur íslendinga í
baráttunni gegn reykingum hefur
verið með ólíkindum," segir Sigurður
Árnason læknir sem lengi hefur verið
í forystusveit þeirra sem barist hafa
gegn reykingum og fagnar nú
áfangasigri.
návist annarra," segir Sigurður. „Þrýsting-
urinn í samfélaginu fyrir reyklausu um-
hverfi mun vonandi verða það mikill á
næstu tíu árum að menn fái viðlíka refs-
ingu fyrir það að reykja I návista annarra
eins og tíðkast þegar menn aka fullir á
aðra. Hvort tveggja er jafn ábyrgðarlaust
þótt hið síðarnefnda sé vissulega sýnu
hættulegra í bráð. Virðingarleysi sumra
reykingamanna fyrir lífi annarra er með
ólíkindum. Svo virðist sem þeim sé skít-
sama um aðra svo fremi að þeir fái sitt
eitur. Sígarettustubbar nikótínistanna
menga íslenska náttúru, íslenskt umhverfi,
„Tóbaksreykingar eru óheimilar
í þjónusturými stofnana,
fyrirtækja og félagasamtaka, svo
sem á veitinga- og skemmtistöðum
og þar sem menningar- og félags-
starfsemi fer fram, þ.m.t. íþrótta-
og tómstundastarf."
Úr lögum um tóbaksvarnir.
rétt eins og fnykur tóbaksnautnarinnar
fylgir lengi hverjum þeim sem hefur álpast
örskotsstund inn á öldurhús."
En hvers vegna hafa stjórnmálamenn
ekki fyrr tekið eindregna afstöðu gegn
reykingum í Ijósi þeirra upplýsinga sem
liggja fyrir um skaðsemi þeirra?
„Flestir stjórnmálamenn eru tækifær-
issinnar og þurfa alltaf að vera með mála-
miðlanir. Þeir vita að um 20% þjóðarinnar
reykja og hvaða stjórnmálamaður þorir að
skyrpa framan I fimmtung kjósenda?
Menn hafa ekki hugrekki til að hugsa um
hagsmuni heildarinnar heldur fyrst og
fremst um eigin frama."
Sigurður segir að þegar dópið sé við
völd sé erfitt að tjónka við fólk. „Viðhorf
reykingamanna verður á einn veg ef þeir
þurfa að dópa sig með reglulegu millibili.
Þess má geta að fyrir örfáum árum mátti
reykja á Landspítalanum. Hvernig er hægt
að búast við miklum árangri ef grænu trén
eru með þessum hætti. Hvernig eru hin
þá? Ég er sannfærður um að hörðustu
reykingamenn munu fagna reyklausum
veitinga- og skemmtistöðum fyrr en síðar.
Takmarkið er að reykingar, í hvers konar
lokuðu rými sem er, heyri sögunni til."
ÞÞ.
NÍUTÍU ÁRA BARÁTTA
Reykingabannið sem tók gildi
um mánaðamótin hefur lengi verið
baráttumál þeirra sem hafa látið
sér annt um heilsu sfna og sam-
borgara sinna. Fyrir níutíu árum var
grein í Morgunblaðinu um reykinn
á kaffihúsunum.
„Það þótti með réttu lífga upp í
bæjarlffinu þegar aðalkaffihúsin
tóku upp á þvf að hafa hljóðfæra-
slátt á kvöldin. En sá galli er á að
þeir sem ekki þola tóbaksreyk geta
ekki notið þessara hlunninda. Svo
bætist við hvað allt verður ógeðs-
legt umhorfs í slfku loftslagi."
Síðar í greininni sagði: „En er þá
ekki kominn tími til að fara að hugsa
fyrir verulega góðum veitingastað
fyrir bæinn þar sem fólk getur
komið inn og látið sér Ifða vel?"
Undir lok greinarinnar í Morg-
unblaðinu 18. nóvember 1917
sagði: „Má segja með algerðri
vissu að reyklausir veitingastaðir
munu draga að sér allt betra fólk,
og þar með væri þeim borgið."
34 HEILBRIGÐISMÁL 1/2007