Samtíðin - 01.06.1940, Page 11

SAMTÍÐIN
7
Oddný E. Sen:
r
Islensk æska
j'Ui VAR nýlega
spurð að því,
hvernig íslensk
æska hefði kom-
ið mér fyrir sjón-
ir, eflir svo langa
fjarveru. Mér
finst geysimikill
munur á ytra úl-
liti æskunnar nú
og fyrir 20 árum. Munurinn liggur
aðallega í því, að nú er sem æskan
sé frjiálslegri, snyrtilegri og glaðlegri.
Það er eins og hún kunni hetur að
njóta þess að vera lifandi, teygi að
sér tæra fjallaloftið með meiri ákefð
og hi-eiði faðminn „gleðidrukriara“
móti geislum sólarinnar. Það er sem
rist í svip unga fólksins: Lengra og
hærra, þangað sem víðsýnt er og
hreint, út úr reyknum og illa and-
rúmsloftinu. Það má vænta þess, að
áhyrgðartilfinningin þroskist, og
löngun til dugs og dáða vakni, löngun
til að láta eitthvað gott eftir sig liggja,
og að skilja við flest, þó að elcki sé
nema lítið eitt hetra en það var, er
tekið var við því. íslenskur æskulýður
er fallegur í mínum augum — sér-
staklega þó börnin. Það er gott, þegar
oldra fólkið áttar sig á því, hversu
seskan þarf mikla samúð, skilning og
kærleika, þegar verið er að leiða hana
út á leiksvið lifsins.
Ég ætla ekki að segja neitt meira
Um þetta, en einu langar mig til að
yíkja lítilsháttar að. Það er móður-
málið. Hefir unga kynslóðin fengið
meðvitund eða skilning iá ]>ví, hvilík-
ur helgidómur hennar einstæða móð-
urmál er. Islensk tunga er fulkomn-
asta tunga Norðurálfunnar að fornu
og nýju og að líkindum eina lifandi
klassiskt mál á allri jörðunni. En það
nægir ekki aðeins þekking á móður-
málinu sjálfu, heldur er nauðsvnleg
þekking og skilningur á þeim andans
auði, sem felst í bókmentum þess.
Vissulega ættu Eddurnar að vera lesn-
ar spjaldanna á milli, og lífsspeki
þeirra ætti að innræta öllum íslensk-
um börnum. Þjóðfélag það, sem ís-
lendingar hygðu upp í fornöld, er eilt
af mestu og merkustu þrekvirkjum
mannsandans á því sviði. Hversu
mikið er lesið af Grágás í æðri skól-
um, og hvernig er það útskýrt félags-
fræðilega? Áður en skólar urðu al-
gengir hér á landi, var það venja, að
hörn lærðu að lesa á löghókina og
lærðu hana utan að.
Réttur og fagur framburður móð-
urmálsins er mjög nauðsynlegur, og
jafnvel nauðsynlegri en slílagerðir,
enda er lögð mikil áhersla á hann í
öllum menningarlöndum.
Mig langar til að segja við íslensku
æskuna: Varðveitið og virðið helg-
asta arfinn ykkar!
Þeir heiðruðu áskrifendur í Reykjavík
og Hafnarfirði, sem enn eiga eftir að
greiða Samtíðina 1940, eru vinsaml. beðn-
ir að gera það sem allra fyrst. Með
næsta hefti verða sendar póstkröfur til
allra áskrifenda úti um land, sem enn eiga
ógreitt árgjaldið fyrir 1940. Eru menn
Mikill fjöldi merkra greina bíður næstu
hefta.