Fréttablaðið - 08.02.2010, Blaðsíða 12

12 8. febrúar 2010 MÁNUDAGUR
greinar@frettabladid.is
FRÁ DEGI TIL DAGS
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
MENNING: Páll Baldvin Baldvinsson fulltrúi ritstjóra pbb@frettabladid.is HELGAREFNI: Anna Margrét Björnsson amb@frettabladid.is og Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Jón Kaldal jk@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt
að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu
formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
Gólfþjónustan er með sérlausnir
í smíði borða fyrir fyrirtæki og heimili.
Við smíðum borð algjörlega eftir þínu
máli svo sem borðstofuborð, sófaborð
og fundarborð.
SÉRSMÍÐI ÚR
PARKETI
info@golfthjonustan.is | golfthjonustan.is
S: 897 2225
Afslappaður í þrot
Gunnar Sigurðsson, höfundur mynd-
arinnar Maybe I Should Have, var í
hispurslausu viðtali við Fréttablaðið
um helgina. Þar ræddi hann meðal
annars um eigin fjárhagsvandræði
en hann stendur frammi
fyrir gjaldþroti. Gunnar var
spurður hvort hann hafi
farið ógætilega: „Alls ekki.
Ég bjó og bý í 60 m² íbúð.
Keypti mér reyndar ágætis
bíl á myntkörfuláni
en afborgunin var
mjög viðráðanleg
þegar ég keypti
hann. Ég hef
ekki verið að
eyða pening-
um í einhver
flottheit. Jú, ég leyfi mér það að vera
í Baðstofunni í World Class af því
mér líður vel þar. Ég ætla að reyna
að leyfa mér það áfram þótt ég sé að
verða gjaldþrota.“ Árskortið í bað-
stofuna í World Class kostar 183.543
krónur. Þau eru mismörg, götin á
sultarólinni en Gunnar ætlar að
minnsta kosti afslappaður í
gegnum sitt gjaldþrot.
Potað í ráðherra
Fyrir dyrum stendur
mikill niðurskurður í
heilbrigðiskerfinu á
landinu öllu, svo
mikill að margir
eru uggandi.
Í þeim hópi
er Gunnar
Bragi Sveinsson, þingmaður Fram-
sóknarflokksins. Hann lagði fram
eftirfarandi fyrirspurn á dögunum til
heilbrigðisráðherra: „Er áætlað að
kostnaður þeirra sem njóta þjónustu
heilbrigðisstofnananna á Blöndu-
ósi og Sauðárkróki aukist vegna
sparnaðaraðgerða ríkisstjórnarinnar?“
Ef einhver er að velta fyrir sér
hvers vegna þingmaðurinn spurði
eingöngu út í þessar tvær heil-
brigðisstofnanir en ekki á landinu
öllu, er ástæðan væntanlega sú
að þær eru í kjördæminu
hans. Hér birtist gamla
góða kjördæma-
hugsunin tær og
ómenguð.
bergsteinn@frettabladid.is
Það var öllum ljóst í aðdrag-anda síðustu kosninga að
verkefni nýrrar ríkisstjórnar
yrðu risavaxin og að þau myndu
fyrst og fremst snúast um tiltekt
og niðurskurð og þá loks end-
urreisn. Við sem buðum okkur
fram vissum að það þyrfti að
gera meira en bara það sem til
vinsælda er fallið á þessu kjör-
tímabili. Það hefur strax komið í
ljós. Vinna okkar í fjárlaganefnd
hefur ekki aðeins verið stremb-
in vegna hins yfirþyrmandi
leiðindamáls sem kennt er við
Icesave heldur einnig, og ekki
síður, vegna þess að mikill niður-
skurður er nauðsynlegur. Tug-
milljarða halli er á ríkissjóði og
það er vandi sem verður að taka
á strax og af festu. Við höfum
reynt að hlífa sem mest heil-
brigðisstofnunum og félagslegri
þjónustu en engu að síður þurfti
að rifa þar seglin um 5%.
Heilbrigðisstofnun Suður-
nesja hefur ekki farið varhluta
af þessum niðurskurði þrátt
fyrir mikinn rekstrarvanda
undanfarin ár. Árið 2008 tókst
okkur sem störfuðum í sveitar-
stjórnum á Suðurnesjum að fá
leiðréttingu á reiknilíkani sem
liggur fjárveitingum til stofn-
unarinnar til grundvallar. Sú
leiðrétting gaf 60 milljón króna
viðbót til rekstrar og í fjárlög-
um 2010 voru auk þess veittar
15 milljónir til heilsugæslunnar.
Þrátt fyrir þetta er enn tekist á
um fjárveitingar til HSS. Ég hef
lagt á það áherslu að við Suður-
nesjamenn veigrum okkur ekki
við að hagræða og spara eins og
aðrir landsmenn þegar krepp-
ir að, en við gerum jafnframt
kröfu til þess að tekið sé tillit til
starfsaðstæðna HSS og að fjár-
veitingar séu í samræmi við þær
líkt og á öðrum landssvæðum
þannig að tryggt sé að réttlætis
sé gætt. Krafa íbúanna hlýtur að
vera að ráðuneytið og stjórnend-
ur HSS leggi sig alla fram við að
leita allra mögulegra leiða til að
halda uppi góðri heilsugæslu á
svæðinu. Þá þarf að velta öllu við
og raða upp að nýju. Helsti vandi
okkar hefur verið skortur á
læknum. Við þurfum að fá fleiri
lækna til stofnunarinnar og
greiða þeim eðlileg laun en eyða
ekki umtalsverðum fjármunum
í álagsgreiðslur fyrir fáa lækna
sem sannanlega eru undir alltof
miklu álagi. Miðað við íbúafjölda
ættu að starfa við heilsugæsluna
17 læknar en þeir eru aðeins
sex sem starfa þar núna og með
þeim tveir til þrír unglæknar.
Reksturinn væri mun hagkvæm-
ari ef við hefðum fleiri heilsu-
gæslulækna við stofnunina.
Það útheimtir mikla yfirlegu
hjá stjórnendum stofnana að
finna út hvernig þeir geti upp-
fyllt leiðarljós ráðuneyta um að
skera niður, hagræða og spara,
þ.e. að verja eins og kostur er
störf og þjónustu. Þetta gengur
ekki alls staðar vel. Á síðustu
dögum hefur þó öllu verið til
tjaldað til að gera niðurskurðinn
á HSS sem sársaukaminnstan.
Við höfum farið með ráðuneyt-
inu yfir forsendur reiknilíkans,
ráðuneytið mun greina kostnað
vegna fjölgunar á fyrrverandi
varnarsvæðinu við Ásbrú,
meta kostnað vegna nálægðar
við alþjóðaflugvöll og leiðrétta
útreikninga vegna sjúkrarúma
fyrir aldraða sem hafa verið
vanmetnir. Hér nefni ég aðeins
nokkur dæmi um það sem gert
hefur verið og ítreka þá skoðun
mína að ég er reiðubúin að skoða
allar góðar hugmyndir, þar með
talið yfirtöku sveitarfélaga á
rekstri HSS, megi það verða til
þess að þjónusta þessarar allra
mikilvægustu stofnunar Suður-
nesja verði í samræmi við þarfir
þess fjölda íbúa sem reiðir sig á
hana.
Þeir sem berjast gegn skatta-
hækkunum ríkisstjórnarinnar
verða líka að gera sér grein
fyrir því að viðsnúningur í þeim
efnum kallar á enn frekari niður-
skurð. Þeir sem berjast gegn nið-
urskurði OG skattahækkunum
verða því að sýna með ábyrgum
hætti hvar ná á í fjármagn til að
viðhalda óbreyttum rekstri. Á
tímum niðurskurðar er mikil-
vægt að forgangsraða með rétt-
um hætti. Það er hægt að bíða
með ýmislegt en enginn getur
skotið veikindum á frest. Raun-
sæi og ábyrgð eru lykilatriði í
baráttu okkar Suðurnesjamanna
fyrir sameiginlegri velferð.
Höfundur er þingkona Samfylk-
ingarinnar í Suðurkjördæmi og
bæjarfulltrúi Sveitarfélagsins
Garðs.
Raunsæi og ábyrgð
UMRÆÐAN
Gunnsteinn Sigurðsson skrifar um
gjaldtöku í sund
Nokkur umræða hefur spunnist um 120 króna gjald sem tekið verður af 67 ára
og eldri í sundlaugum Kópavogs. Af því til-
efni leyfi ég mér í fyllstu vinsemd að benda
á nokkrar staðreyndir.
Fjárhagsáætlun Kópavogsbæjar fyrir
árið 2010 tekur sem eðlilegt er mið af
slæmu efnahagslegu árferði. Gert er ráð fyrir
að allir sem vettlingi geti valdið leggi eitthvað af
mörkum til að standa megi vörð um grunnþjónust-
una í bænum. Gerð er rík krafa um hagræðingu á
öllum sviðum í rekstri bæjarins.
Fjárhagsáætlun Kópavogsbæjar var unnin af
fulltrúum allra flokka í bæjarstjórn og standa þeir
saman að henni. Í fjárhagsáætlun ársins 2010 felst
málamiðlun ólíkra sjónarmiða flokkanna sem að
henni standa með það sameiginlega markmið að
vernda grunnþjónustu við bæjarbúa og halda gjald-
skrárhækkunum í lágmarki.
Þrátt fyrir erfið efnahagsleg skilyrði hefur með
samstilltu átaki tekist að semja raunhæfa áætlun
sem gerir ráð fyrir lítilsháttar rekstrarafgangi.
Samt má ekki mikið út af bregða ef endar eiga að
ná saman.
Aldraðir, 67 ára og eldri, hafa um langt skeið
notið niðurgreiðslu úr bæjarsjóði á gjaldi í sund-
laugar. Þessi niðurgreiðsla af liðum
Félagsþjónustu Kópavogs hefur numið
um 7 milljónum króna á ári. Við þær sér-
stöku aðstæður sem nú ríkja verður að
taka strangara tillit til forgangsröðunar en
í góðæri, einkum og sér í lagi á vettvangi
félagsþjónustu.
Niðurgreiðslu verður ekki hætt fyrir
þennan aldursflokk, eins og hefur mátt
skilja af umræðunni. Hún verður hins
vegar minnkuð þannig að framvegis verð-
ur farið fram á gjald af einstaklingum á
þessum aldri í sundlaugar Kópavogs sem nemur
tæpum þriðjungi af fullu gjaldi; það verður 120 kr.
en fullt gjald er 350 kr. Svo má fá helmingsafslátt
af 120 kr. gjaldinu með því að kaupa 60 punkta kort
á 3.600 kr. sem veitir aðgang að sundlaugunum í 60
skipti. Árskort mun kosta 7.500 kr. fyrir 67 ára og
eldri en fullt gjald er 21.000 kr.
Hafa ber í huga að gjaldskrá sundlauga í Kópa-
vogi hefur ekki verið breytt frá árinu 2005 en á
þeim tíma hefur orðið um 49% vísitöluhækkun.
Gjaldskrárbreytingarnar nú eru langt innan þeirra
marka.
Á það skal enn fremur bent að félög á borð við
Félag eldri borgara getur gert samning fyrir sína
félagsmenn um kaup á aðgangskorti í sundlaugar
Kópavogs á sérstökum vildarkjörum. Til þess verð-
ur að hafa beint samband við viðkomandi sundlaug.
Höfundur er bæjarstjóri í Kópavogi.
Ódýrt í sund í Kópavogi
R
eynsla af íslenskum hönnuðum og tæknimenntuðum
starfsmönnum er almennt mjög góð. Mikilvægt er
að nýta þessa þekkingu meðal annars til að forðast
atgervisflótta vegna efnahagsástandsins hér á landi.
Við höfum tækni- og verkfræðimenntað fólk, arki-
tekta, hönnuði og listamenn í fremstu röð. Þekking og menntun
innlendra aðila er afar verðmæt og það eru mörg tækifæri fyrir
okkur að annast verkefni erlendis. Það er jákvæð útrás sem sjálf-
sagt er að nýta, en útrás er sjaldnast farsæl nema hún byggi á
innlendri reynslu.
Erlendir aðilar hafa stundum verið of ráðandi við stærri hönn-
unarverkefni hér á landi og innlendir verkkaupar og hönnuðir hafa
verið eftirgefanlegir og borið of mikla virðingu fyrir stærð og
styrk erlendra fyrirtækja á þessu sviði. Innlendir aðilar eiga að
standa saman og bjóða í áhugaverð verkefni. Það er nauðsynlegt
og hagkvæmt að verkefni hér á landi, til dæmis á sviði hönnunar
og framkvæmda í byggingarstarfsemi og á öðrum sviðum, séu í
höndum íslenskra aðila. Guðjón Samúelsson, einn merkasti arkitekt
okkar á fyrri hluta síðustu aldar, og verkfræðifyrirtæki okkar,
sem hönnuðu virkjanir í upphafi stóriðjuframkvæmda á Íslandi á
síðari hluta síðustu aldar, fengu tækifæri til að stjórna verkefnum.
Þannig byggðist upp þekking hér innanlands, enda ekki á þeim
tíma gerðar stífar kröfur til stærðar fyrirtækja sem tóku að sér
verkefnin.
Sjálfsagt er að sækja ráðgjöf og þekkingu til erlendra aðila, en
ekki má tapa frumkvæðinu og þeirri forystu við stjórnun verk-
efna sem íslenskir aðilar geta haft á sínum höndum. Jafnframt ber
að varast þau vandamál sem felast í hagsmunaárekstrum, ólíku
vinnulagi, fjarlægðum og verkstjórn þegar erlendir og innlendir
aðilar eru í samstarfi. Markmiðið á að vera að verkefnastjórn og
forysta sé í höndum íslenskra fyrirtækja.
Fram undan er hönnun og framkvæmdir við virkjanir og vonandi
fleiri stór og lítil verkefni. Það skiptir miklu máli að þessi verkefni
byggi sem mest á íslenskri hönnun og þekkingu og sé undir stjórn
íslenskra aðila. Þeir sem standa að fjármögnun ráða oft miklu um
framkvæmdina til dæmis lífeyrissjóðir ef þeir koma til dæmis að
fjármögnun háskólasjúkrahúss. Framkvæmdir á þessu sviði eru
kostnaðarsamar og þær verða mun dýrari ef ávallt er horft til þess
að kaupa þjónustuna að utan. Það er til dæmis slæmt hvað hönn-
un og stjórnun byggingaframkvæmda við tónlistarhúsið Hörpu er
mikið í höndum erlendra aðila. Það verður ríki og borg dýrkeypt.
Fjármögnunaraðilar, til dæmis lífeyrissjóðir, sveitarfélög eða
ríkissjóður, þurfa að gæta vel að íslenskum hagsmunum, en láta
ekki erlenda aðila ná yfirhöndinni í mikilvægum verkefnum.
Ég vil hvetja alla sem að þessu koma að halda vöku sinni og
berjast bæði fyrir hagsmunum sínum og hagsmunum þjóðarinnar.
Stjórnmálamenn, verkkaupar og aðrir þurfa að átta sig á því að
nú þarf að nýta vel þekkingu þjóðarinnar á sviði hönnunar, skipu-
lagsfræði, tækni, verkfræði og lista. Það þarf að viðhalda þessari
þekkingu við þau verkefni sem eru fram undan, annars töpum
við þessari þekkingu á nokkrum árum og kostnaður við verkefnin
verður meiri. Það eru miklir hagsmundir í húfi.
Nýtum þekkingu okkar á sviði hönnunar og
tækni.
Góð íslensk þekking
ÞORKELL SIGURLAUGSSON SKRIFAR
GUNNSTEINN
SIGURÐSSON
ODDNÝ G. HARÐARSDÓTTIR
Í DAG | Heilbrigðisstofnun
Suðurnesja