Fréttablaðið - 30.03.2010, Blaðsíða 2

2 30. mars 2010 ÞRIÐJUDAGUR
SPURNING DAGSINS
kaffivélar
– mest seldu sjálfvirku kaffivélarnar á Íslandi um árabil
Jóna, ætlið þið að leggja skjöl-
in á borðið í tilefni dagsins?
„Skjal gert.“
Héraðsskjalasafn Vestmannaeyja er
þrjátíu ára um þessar mundir. Jóna Björg
Guðmundsdóttir er héraðsskjalavörður.
NEYTENDUR Höfuðstóll bílalána,
sem tekin voru í jenum og sviss-
neskum frönkum síðla árs 2007,
mun lækka um 36 til 38 prósent
fallist eignaleigufyrirtæki á til-
lögur félagsmálaráðuneytisins
um að færa erlend bílalán yfir í
íslenskar krónur með 15 prósenta
álagi á upphaflegan höfuðstól.
1,8 milljóna bílalán, sem tekið
var í ágúst 2007 og tryggt í jenum
og frönkum, stendur nú í rúm-
lega 3,1 milljón króna. Afborgun
er um 62.000 krónur á mánuði. Í
töflunni er tekið dæmi um slíkt
lán sem tekið var til að greiða 81
prósent kaupverðs á Toyota Aygo
smábíl. Viðmiðunarmarkaðs-
verð bílsins er nú um 2,3 millj-
ónir. Miðað við yfirfærslu í verð-
tryggt lán með 15 prósenta álagi
á höfuðstól færðist lánið niður í
tvær milljónir króna, sem er 36
prósenta lækkun. Eigandinn ætti
þá 318.000 króna afgang, seld-
ist bíllinn á viðmiðunarverði, í
stað þess að skulda 843.000 krón-
ur eftir sölu bílsins. Afborgun
mundi lækka úr 62.000 krónum í
um 44.000 krónur, eða um 18.000
krónur, en gæti lækkað enn frek-
ar eða í 29 til 37 þúsund krónur
á mánuði ef lántaki nýtir mögu-
leika á að lengja lánstímann.
6,2 milljóna lán, tekið í jenum
og frönkum í desember 2007 til að
kaupa Range Rover fyrir 7,5 millj-
ónir króna, stendur nú í 9,9 millj-
ónum. Miðað við flutning í verð-
tryggt lán með 15 prósenta álagi
myndi það skrifast niður um 3,8
milljónir og standa í 6,1 milljón.
Viðmiðunarverð bílsins er í dag
6,3 milljónir. Veðsetningarhlut-
fallið, sem nú er 157 prósent af
viðmiðunarverði, færi niður í 97
prósent af viðmiðunarverði. Sam-
kvæmt upplýsingum úr félags-
málaráðuneytinu eru um 49 þús-
und heimili í landinu með bílalán
og um 90 prósent þeirra eru geng-
istryggð. Á bilinu 70 til 80 prósent
þeirra voru tekin á árunum 2006
og 2007 þegar gengi krónunnar
var sterkast.
Í meðfylgjandi dæmum er
miðað við lán í jenum og frönk-
um. Þau lán hafa hækkað mest
í kjölfar hrunsins. Eldri lán og
lán, sem eru í öðrum myntum,
hafa ekki ekki tekið jafnmiklum
breytingum. Í slíkum tilvikum
fer lækkun eftirstöðva, við flutn-
ing yfir í verðtryggð krónulán,
niður fyrir 20 prósent. Miðað við
lán, sem tekið var í febrúar 2005
og var að hálfu verðtryggt en að
hálfu tryggt með myntkörfu, er
lækkun á eftirstöðvum um 21
prósent. peturg@frettabladid.is
Erlend bílalán gætu
lækkað um 40 prósent
Verði bílalánum breytt úr myntkörfu yfir í verðtryggð krónulán með 15 pró-
senta álagi lækkar lán frá 2007 til kaupa á smábíl um 1,1 milljón. Lán vegna
Range Rover myndi lækka um 3,8 milljónir. Um 49 þúsund bílalán eru í gildi.
BÍLALÁN Stór hluti bílalána landsmanna er tengdur gengi erlendra gjaldmiðla að
hluta eða öllu leyti. Lán tryggð í jenum og svissneskum frönkum hafa hækkað mest
frá hruninu haustið 2008. FRÉTTABLAÐIÐ/PJETUR
ÚR KÖRFU Í KRÓNUR
Toyota Aygo Range Rover
Kaupverð bíls 2.237.635 7.500.000
Upphaflegt lán 1.821.056 6.226.132
Staða í dag 3.161.699 9.918.962
Viðmiðunarverð 2.318.000 6.306.000
Lán eftir leiðréttingu 1.999.700 6.116.238
nettóeign
- fyrir leiðréttingu -843.699 -3.612.962
- eftir leiðréttingu 318.300 189.762
Mismunur á láni 1.161.999 3.802.724
*Miðað við Toyota Aygo, keyptur nýr 30. ágúst 2007 og Range Rover
keyptur nýr 18. desember 2007. Viðmiðunarverð miðað við bgs.is
VEÐUR Nægur snjór verður fyrir
norðan og austan um páskana en
kalt og bjart á Suður- og Vestur-
landi, samkvæmt upplýsingum
Veðurstofu Íslands.
Theódór Hervar Hervarsson
veðurfræðingur segir kalda norð-
anátt verða ríkjandi á öllu landinu
fram á laugardag. Bjart, kalt og
hvasst verði á Suður- og Vestur-
landi en á Norður- og Austurlandi
er líklegt að snjói, að minnsta
kosti í fjöllum.
Á laugardag er útlit fyrir að
veður breytist, þá gæti hlýnað á
Suðvesturlandi og jafnvel snjóað
á Vesturlandi. - sbt
Útlit fyrir snjókomu um páska:
Kalt, hvasst og
bjart veður
VIÐSKIPTI Bandaríska fyrirtæk-
ið Sabre Holdings hefur keypt
íslenska sprotafyrir tækið
Calidris. Skrifað var undir papp-
íra í síðustu viku en tilkynnt um
kaupin í gær. Kaupverð er ekki
gefið upp.
Hluthafar Calidris, Eyrir
Invest, stofnendur og starfsfólk,
bæði núverandi og fyrrverandi,
er sátt. „Þetta hefur verið hart
á köflum. En við höfðum alltaf
trú á sýnina,“ segir Magnús Ingi
Óskarsson, framkvæmdastjóri
og annar tveggja stofnenda Cal-
idris.
Þórður Magnússon, stjórnarfor-
maður Calidris og Eyris Invest,
sem átti fjórðung, segir söluna
ánægjulega enda opni hún dyrn-
ar að stærri markaði fyrir tækni
og aðferðir Calidris.
Hjá Calidris starfa um fjöru-
tíu manns hér á landi. Reiknað er
með að þeim fjölgi. Þá fá helstu
stjórnendur lykilstöður hjá Sabre.
Þar á meðal munu Magnús og Kol-
beinn Arinbjarnarson, sem stofn-
uðu Calidris árið 1997, móta fram-
tíðarskref fyrirtækisins.
Calidris var stofnað árið 1997
og hefur þróað hugbúnað sem
leggst ofan á
tölvukerfi flug-
félaga og bætir
rekstur þeirra.
Mörg flugfé-
lög nota kerfið.
Þeirra þekkt-
ust hér eru Ice-
landair, Brit-
ish Airways og
Finnair.
Sabre Hold-
ings er móðurfélag Sabre Airlines
Solutions, eins af þremur stærstu
hugbúnaðarfyrirtækjum heims á
flugrekstrarsviði. - jab
ÞÓRÐUR
MAGNÚSSON
Eitt af þremur stærstu hugbúnaðarfyrirtækjum heims í flugi kaupir Calidris:
Bæta við fólki þrátt fyrir kreppuna
EFNAHAGSMÁL Jónas Fr. Jóns-
son, fyrrverandi forstjóri Fjár-
málaeftirlitsins, (FME) kveðst
hvorki hafa
verið veifiskati
né klapp-
stýra banka-
manna. Hann
segir gagn-
rýni sem fram
hafi komið í
blaðinu Eur-
omoney bæði
ósanngjarna
og ranga. Jónas
kveðst þó sjá
eftir að hafa ekki stækkað Fjár-
málaeftirlitið hraðar.
Jónas segir að megin þeirra
mála sem nú eru hjá sérstökum
saksóknara sé tilkomið vegna
rannsókna FME sem hafi verið
hafnar strax eftir bankahrun.
Þá hafi Fjármálaeftirlitinu verið
treyst til að framkvæma neyðar-
lögin. Gagnrýnin sé því ósann-
gjörn enda hafi blaðamaðurinn
ekki haft samband við hann.
- ghh
Lýsingu EuroMoney hafnað:
Gagnrýni sögð
ósanngjörn
JÓNAS FR.
JÓNSSON
NEYTENDUR Mikill verðmunur er
á lausasölulyfjum að því er fram
kemur í nýrri könnun Neytenda-
stofu. Kannað var verð á nokkrum
algengum tegundum lyfja og mun-
aði 26 prósent til 50 prósentum á
verði lyfjanna. Lyfin voru oftast
ódýrust í Garðsapóteki en oftast
dýrust í Laugarnesapóteki. Könn-
unin var gerð 26. febrúar til 10.
mars og var verð kannað í 31 apó-
teki á höfuðborgarsvæðinu.
Á sama tíma var skoðað hvern-
ig verðmerkingum á lausasölu-
lyfjum var háttað. Kom í ljós að
einungis níu af þessum 31 apó-
tekum höfðu lausasölulyf verð-
merkt sem Neytendastofa átelur
á heimasíðu sinni, www.neyt-
endastofa.is. - sbt
Lyf ódýrust í Garðsapóteki:
Munar allt að
50 prósentum
LYF Mikill verðmunur er á lausasölulyfj-
um á borð við paratabs og íbúfen.
FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
ELDGOS Hraun frá eldgosinu á
Fimmvörðuhálsi þekur nú um það
bil einn ferkílómetra, segir Magn-
ús Tumi Guðmundsson, prófessor í
jarðeðlisfræði við Háskóla Íslands.
Hann segir 15 til 20 þúsund rúm-
metra af hrauni hafa runnið frá
gígunum.
Litlar breytingar hafa orðið á eld-
gosinu síðasta sólarhringinn, segir
Magnús Tumi. Skjálftavirkni á
svæðinu dróst saman í fyrrinótt, en
jókst fljótlega aftur. Magnús Tumi
segir þó vísbendingar um að heldur
sé farið að draga úr gosinu.
Ekkert bendir til þess að Katla
sé að vakna. Sagan sýnir að gjarn-
an hafa verið tengsl á milli eldgosa
í Eyjafjallajökli og Kötlu. Magnús
segir lítið hægt að lesa í það, enda
hafi verið mánuðir eða jafnvel ár á
milli eldgosa í Eyjafjallajökli og í
Kötlu. - bj
Lítil breyting hefur orðið á virkni eldgossins á Fimmvörðuhálsi segir jarðfræðingur:
Hraunið nær yfir ferkílómetra
JARÐVÁ Ótti við að gos í Eyjafjallajökli veki Kötlu af dvala hefur ekki stöðvað mikinn
fjölda ferðamanna í að skoða eldgosið. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
FANGELSISMÁL Brýnt er að auka
rými fyrir fanga og móta heild-
arstefnu um fullnustu refsinga.
Þetta kemur fram í nýrri skýrslu
Ríkisendurskoðunar. Þá þurfi að
breyta skipulagi fangelsismála.
Fram kemur að þrefalt fleiri
hafi beðið eftir afplánun í fyrra en
árið 2005. Dæmi séu um að skort-
ur á fangelsisplássi hafi valdið því
að óskilorðsbundnir dómar hafi
fyrnst áður en afplánun gat hafist.
Að mati stofnunarinnar geti þetta
dregið úr varnaðaráhrifum refs-
inga og trausti almennings á rétt-
arvörslukerfinu. - óká
Vilja meira pláss undir fanga:
Dómar fyrnast
fyrir afplánun
STJÓRNMÁL Gunnar I. Birgisson,
bæjarfulltrúi og fyrrverandi bæj-
arstjóri í Kópavogi, er í þriðja
sætinu á framboðslista flokksins
fyrir sveitarstjórnarkosningarn-
ar í Kópavogi í vor. Gunnar hefur
ekki tilkynnt hvort hann muni
taka sæti á listanum.
Fulltrúaráð sjálfstæðisfélag-
anna í Kópavogi samþykkti fram-
boðslistann í gær. Í fyrstu sætum
listans eru: 1. Ármann Kr. Ólafs-
son, 2. Hildur Dungal, 3. Gunnar
I. Birgisson, 4. Margrét Björns-
dóttir, 5. Aðalsteinn Jónsson. - bj
Listi Sjálfstæðisflokks kynntur:
Gunnar er í
þriðja sætinu