Fréttablaðið - 10.04.2010, Qupperneq 22

22 10. apríl 2010 LAUGARDAGUR
Samtök verslunar og þjónustu og VR kynntu á dögunum slagorð-
ið Spilum saman til þess að vekja
athygli á því hvernig ólíkir þætt-
ir hagkerfisins tengjast saman og
hvernig t.d. ákvörðun um að kaupa
tiltekna tegund vöru umfram aðra
veldur því að atvinna skapast á
einum stað en ekki öðrum og svo
framvegis.
Hugsunin þarna að baki er rétt.
Hagkerfið er flókið fyrirbæri
þar sem margir þættir tvinnast
saman en er ekki vél sem afkast-
ar eftir því hvernig mælitækjun-
um er snúið. Þetta á einnig við um
skattheimtu. Það er mikilvægt að
muna að þó það sé freistandi að
hækka skattana til að láta vélina
framleiða meira þá getur verið að í
leiðinni sé verið að valda öðrum og
meiri skaða annars staðar.
Flóknir og háir skattar
Á tiltölulega stuttum tíma hefur
vinstristjórnin innleitt þá stefnu
að bæði hækka skatta umtalsvert
og flækja skattkerfið til muna.
Umfangsmikil og flókin skatt-
heimta hefur áhrif enda verða
verðmæti ekki til úr loftinu einu.
Þau þarf að skapa og það er gert í
atvinnulífinu. Hjá einyrkum, smá-
fyrirtækjum og stærri fyrirtækj-
um verða á hverjum degi til vörur
og þjónusta sem skapa verðmæti.
Tökum dæmi um lítið fyrirtæki
með tvo starfsmenn sem selur
þjónustu fyrir eina milljón króna á
mánuði. Til þess að breyta tekjum
fyrirtækisins í laun fyrir starfs-
menn þess mætti ef til vill ætla að
ekki þyrfti meira til að koma en að
hreinlega taka tekjur þess mánað-
ar og skipta honum á milli starfs-
mannanna. Svo einfalt er málið þó
ekki.
Vaskur og tryggingagjald
Til að byrja með þarf fyrirtækið að
standa skil á virðisaukaskatti, sem
er 25,5% í dag. Af einni milljón
króna væru því 745 þúsund krón-
ur afgangs eftir að greiddur hefur
verið virðisaukaskattur.
Þegar farið er að huga að launa-
greiðslum verður fyrirtækið að
muna að ríkið leggur einnig á fyr-
irtæki svonefnt tryggingagjald,
dulinn skatt sem er 8,65% af þeim
launum sem fyrirtækið greiðir út.
Af þeim sökum er ekki hægt að
gefa sér að 745 þúsund krónurn-
ar fari óskiptar í laun til starfs-
manna heldur verður í fyrstu að
taka tryggingagjaldið af. Fyrirtæk-
ið verður enn fremur að standa skil
á mótframlagi í lífeyrissjóð, sem er
8% af launum. Það standa því ekki
eftir nema tæplega 639 þúsund
krónur þegar þessir skattar hafa
verið teknir með í reikninginn.
… og tekjuskattur
Áfram er haldið. Af launum til
starfsmanna verður að reikna
með 4% framlagi fyrirtækisins í
lífeyrissjóð. Tekjuskattur er 27%
fyrir tekjur á bilinu 200-650 þús-
und og til viðbótar reiknast 13,1%
útsvar. Að teknu tilliti til persónu-
afsláttar stendur hvor launamað-
urinn um sig eftir með 227.883
krónur útborgaðar.
Hið ímyndaða fyrirtæki nær
með öðrum orðum einungis að
greiða um 45% af því sem kemur
inn í tekjur út sem raunveruleg
laun. Ríkisvaldið, sveitarfélögin
og lífeyrissjóðirnir taka um 55%
til sín áður en peningurinn fer út
úr fyrirtækinu.
… og fleiri gjöld
Hér þætti mörgum nóg komið. En
gjaldtöku hins opinbera í ýmsu
formi er langt í frá lokið þótt
fyrirtækinu takist að greiða út
launin. Margs konar gjaldtöku er
laumað inn til viðbótar, t.d. gjaldi
fyrir rekstur Ríkisútvarpsins og
Framkvæmdasjóð aldraðra. Þeir
sem eiga fasteign verða að gera svo
vel að greiða fasteignagjöld, þeir
sem eiga bifreið greiða bifreiða-
gjöld og í þokkabót bensíngjald af
hverjum dældum bensínlítra. Þeir
sem slysast til að kaupa sér rauð-
vín með steikinni greiða áfengis-
gjald. Vegna tolla og landbúnaðar-
styrkja er matarkarfan hér á landi
miklu dýrari en hún þyrfti að vera.
Svo mætti lengi telja.
Samhengi hlutanna
Það getur því verið ansi villandi
að horfa einungis á afmarkaðar
prósentur einar sér við að meta
hve háir skattar eru. Það er sam-
hengi hlutanna sem máli skiptir og
afskipti hins opinbera koma alltof
víða fram.
Atvinnuleysi er mikið um þessar
mundir og kaupmáttur launa hefur
dregist verulega saman. Heimili
og fyrirtæki hafa horft upp á eigið
fé fuðra upp og skuldir aukast. Á
sama tíma gefur ríkið ekkert eftir
í skattheimtu. Útþensla ríkisvalds-
ins er síður en svo að minnka, eins
og berlega kom í ljós á dögunum
þegar fjórar nýjar ríkisstofnan-
ir voru kynntar til leiks. Eitt það
besta sem ríkið gæti gert í end-
urreisninni er að stíga til baka og
minnka hlut sinn í atvinnulífinu.
Spilar skattlagningin með?
Árni Helgason
Formaður Heimdallar
Evrópumál
Yst til hægri
og yst til vinstri
Þar sem fjölmargt í endur-reisn atvinnulífsins velt-
ur á erlendu fjármagni og við-
skiptatrausti til Íslendinga,
telja sumir stjórnmálamenn
að mikilvægt sé að leysa Icesa-
ve í anda þess tilboðs sem lá á
borðinu fyrir þjóðaratkvæði.
Fámennur hópur stjórnmála-
manna er hins vegar á ann-
arri skoðun, og virðist ónæm-
ur fyrir nýlegum fréttum úr
atvinnulífinu.
Óvíst er um verkefni Orku-
veitu Reykjavíkur enda láns-
hæfi hennar í ruslflokki þar
sem tafir á Icesave og óviss
aðgangur að erlendu lánsfé
veldur áhyggjum um getu fyr-
irtækisins til að standa í skil-
um (Mbl. 7. apríl). Seðlabank-
inn segir að með óleyst Icesave
verði meira atvinnuleysi, hærri
vextir, lægra gengi og meiri
niðurskurður (Vísir 17. mars).
Forstjóri Landsvirkjunar segir
Búðarhálsvirkjun þurfa erlent
fjármagn og við óleyst Icesave
fái fyrirtækið ekki fjármuni
á viðunandi kjörum til fram-
kvæmda (Mbl. 11. mars). ASÍ
og SA segja að lausn Icesave
sé mikilvæg til þess að fyrir-
tæki fái fjármuni til atvinnu-
sköpunar og að óbreyttu verði
samdráttur mun meiri en ella
(Vísir 10. mars, RUV 25. feb.).
Fjölmargir háskólaprófessor-
ar hafa lýst áhyggjum sínum
(Fbl. 4. mars og Mbl. 2. feb.) og
greiningarfyrirtækið Moody´s
segir tafir á lausn Icesave ógna
efnahagsbata á Íslandi og valda
stíflu í flæði fjármuna til lands-
ins bæði frá opinberum aðilum
og einkaaðilum (Mbl. 7. apríl).
Tafir á Icesave hafi þannig
valdið fjárhagslegum skakka-
föllum, seinkað viðspyrnu
atvinnulífsins, minnkað trú
fjárfesta og valdið tjóni á brot-
hættu sálarlífi þjóðarinnar. Þar
bera stjórnmálamenn yst til
vinstri og yst til hægri ábyrgð,
enda í bandalagi undir merkjum
blöndu af þjóðernishyggju og
andstöðu við heimskapítalism-
ann. Þessi öfl leiða lýðskrumið
gegn Icesave og neita að horfast
í augu við staðreyndir.
Að ræða Icesave er ekki fall-
ið til vinsælda enda þjóðin orðin
langþreytt á málinu og enginn
kostur góður. En ég sé mig knú-
inn til þess enda málið mikil-
vægt fyrir íslenskt atvinnu-
líf. Hrunið varð ekki á vakt
núverandi þingmanna en það er
hörmulegt að horfa upp á skiln-
ingsskort þeirra gagnvart stöðu
atvinnulífsins. Kjörnir fulltrú-
ar verða að horfast í augu við
afleiðingar gjörða sinna og
ganga til samninga. Icesave er
farið að valda meiri skaða en
nauðsynlegt er.
Magnús Orri Schram
Alþingismaður
Efnahagsmál
FRÁBÆRT VERÐ
Á PALLAEFNI!
Leitið tilboða og ráðlegginga hjá sérfræðingum í timbursölum BYKO
Öl
l v
er
ð e
ru
b
irt
m
eð
fy
rir
va
ra
u
m
p
re
nt
vil
lu
r o
g/
eð
a m
yn
da
br
en
gl
.
15 m2 pallur á aðeins:
58.500 kr. á frostfrítt undirlag*
88.500 kr. með tvöfaldri grind og undirstöðum**
78.000 kr. á frostfrítt undirlag*
118.000 kr. með tvöfaldri grind og undirstöðum**
3.900 kr. á frostfrítt undirlag*
5.900 kr. með tvöfaldri grind og undirstöðum**
Verð á m2:
20 m2 pallur á aðeins:
Verð á efni í sólpall
* Verðdæmið miðast við efni í sólpall á frostfrítt undirlag og innheldur
gagnvarða furu 45 x 95 mm og 27 x 95 mm ásamt galvinseruðum saumi.
** Verðdæmið miðast við efni í sólpall með tvöfaldri grind og undirstöðum.
Innifalið er gagnvarin fura 45 x 95 mm, 27 x 95 mm og 45 x 145 mm,
galvinseraður saumur, þakásanker, kambsaumur, blikkhólkar og gataplötur.
Það er ódýrara að byggja sólpall en þig grunar
Dæmi 1
Dæmi 2