Fréttablaðið - 10.04.2010, Page 32

32 10. apríl 2010 LAUGARDAGUR
Furðuverur landsins
Íbúar huliðsheima hafa birst Íslendingum í aldanna rás og gera enn. Anna Margrét Björnsson gluggaði í bókina Íslenskt vættatal
eftir Árna Björnsson þjóðháttafræðing og fann þar nokkra gamla og nýlegri íbúa landsins sem ekki fást staðfestir af Þjóðskránni.
Villi gamli úr Esjunni
Villi gamli úr Esjunni nefnist barna-
fæla sem krökkum í Reykjavík á
fjórða áratug 20. aldar var sagt að
gæti komið og tekið þau ef þau
væru óþekk.
Semesúma
Á Eyrarbakka var talað um huldu-
veru sem hafðist við uppi í rjáfri
milli baðhúslofts og þaks og var
kölluð Semesúma. Þar heyrðist
stundum skrjáf og svartir taumar
láku niður frá henni. Það var kallað
svarta mjólkin hennar.
Stíflugjóli
Barnafæla í nánd við Ljósa-
fossvirkjun í Soginu. Börn
voru vöruð við að koma mjög
nálægt vélunum og stíflunni
og til áréttingar var þeim sagt
að Stíflugjóli gæti tekið þau ef
þau hættu sér of langt.
Hallinkjammi
Smalamaður hengdi sig í
beitarhúsum uppi á Sörlastaðadal
sunnan Seyðisfjarðar og var grafinn
í gilsbarmi fyrir ofan þau. Hann gekk
aftur með höfuð út á aðra öxl og
lafandi tungu og var því kallaður
Hallinkjammi.
Eyjafjarðarskotta
Draugur sem hollenskir sjó-
menn sendu í hefndarskyni
fyrir að eyfirskar konur vildu
ekki þýðast þá. Átti Skotta að
kvelja og drepa allar konur í
Vaðlaþingi.Mussuleggur
Drauga-Hallur Halls-
son á Hellissandi
og Athaníus, sonur
Hnausa-Bjarna, vöktu
upp Kristján Jónsson
árið 1816 og sendu
konu sem ekki hafði
viljað giftast Halli.
Að lokum deyddi
draugurinn konuna
en tók þá að sækja
að Halli sjálfum sem
fannst síðar dauður
og beinbrotinn.
Draugur þessi var í
mussu með bera fót-
leggi og því kallaður
Mussuleggur.
Þóra
Sækona sem Jón
Sigurðsson á Dæld-
arkoti dró á öngli
sínum við hólma
undan Súgandisey.
Hafði öngullinn
krækst í belti hinnar
gjafvaxta meyjar.
Bíladelludraugar
Geithálsdraugurinn í Mosfells sveit, Grákollstaðadraugur,
ættaður austan Ytri-Rangár, Kampholtsmóri úr Villinga-
holtshreppi og Stapadraugurinn svonefndi eru allir
þekktir fyrir bíladellu. Þeir vilja gjarnan taka sér far
með slíkum tækjum eða atast í þeim með ýmsum
hætti.
Tröllsleg frjósemi
Grýlu og Leppalúða þekkja flestir en þeim eru
eignuð ósköpin öll af börnum, fyrir utan hina
virtu jólasveina, þar á meðal eru:
Askur, Ausa, Bikkja, Bokki, Bolli, Botni, Bóla,
Brynki, Bútur, Böðvar, Dallur, Dáni, Djangi,
Dúðadurtur, Flaska, Gráni, Hnúta, Hnútur,
Hnyðja, Hnýfill, Höttur, Jón, Kleppur, Knútur,
Koppur, Kútur, Kyllir, Kyppa, Langleggur,
Láni, Lápur, Leiðindaskjóða, Leppatuska,
Leppur, Ljótur, Loðinn, Loki, Lúpa,
Mukka, Musull, Nafar, Nýpa, Nútur,
Næja, Poki, Pútur, Sighvatur,
Sigurður, Skotta, Skrápa, Skrápur,
Skreppur, Sláni, Sleggja, Sóla,
Stampur, Stefna, Stefnir, Stikill,
Strokkur, Strútur, Strympa, Stútur,
Surtla, Syrpa, Tafar, Taska, Típa,
Tæja, Völustallur, Þóra, Þrándur
og Þröstur.
SKEMMTILEGUR FRÓÐLEIKUR
Fífudalsskrímsli
Ógnarstórt og illa þefjandi sjó-
skrímsli sem sást í fjöru niður
af Fífudal í Arnarfirði.
Árni Björnsson er kunnur fyrir
yfirburða þekkingu sína á íslensk-
um þjóðháttum en bók hans um
íslenska vætti hefur verið ófáanleg
um árabil. Ritið hefur nú verið
endurútgefið með nýjum kortum,
skýringum og eftirmála höfundar.
➜ UM BÓKINA OG HÖFUNDINN
DJÁKNINN Á MYRKÁ Djákninn á Myrká er ein frægasta
íslenska draugasagan og segir frá djákna einum að
Myrká í Eyjafirði. Nafns hans er ekki getið en hann átti
í tygjum við konu eina er Guðrún hét og kom hún frá
Bægisá. Hann drukknaði í ánni og draugur hans kom að
sækja hana og reyndi að draga hana með sér í gröfina.
Draugurinn ásótti Guðrúnu og varð hún aldrei heil á
geði eftir hremmingarnar.