Fréttablaðið - 17.11.2010, Blaðsíða 15

MIÐVIKUDAGUR 17. nóvember 2010 15
Nýlega fögnuðum við degi íslenskrar tungu og er þá
vel við hæfi að íslenska þjóð-
in staldri við og minnist þess
hve mikilvægt og stórt hlutverk
íslenska tungan hefur í samfélagi
okkar. Á sama tíma og við gleðj-
umst er mikilvægt að huga að því
að það standa ekki öll börn jafn-
fætis þegar það kemur að tungu-
málinu okkar. Mörg börn þurfa
á sérstakri aðstoð að halda til
að geta tjáð sig eða öðlast mál-
skilning. Íslenska ríkinu ber
skylda til þess að tryggja öllum
börnum jöfn tækifæri til að ná
eðlilegum þroska, eins og meðal
annars kemur fram í 6. gr. Barna-
sáttmála Sameinuðu þjóðanna. Er
því mikilvægt að gera öllum börn-
um kleift að ná eins góðum mál-
þroska og hægt er, án nokkurrar
mismununar. Eðlilegur málþroski
skiptir miklu máli fyrir framtíð
barna og er forsenda fyrir því
að börn geti notið ýmissa ann-
arra réttinda sinna, svo sem rétt
til menntunar og þátttöku í sam-
félaginu. Þegar barn á í erfiðleik-
um með að tjá sig getur það haft
áhrif á félagsleg tengsl og líðan
þess. Ef barn nær ekki góðum
tökum á móðurmáli sínu í æsku
getur það því takmarkað verulega
framtíðarmöguleika þess.
Þjónusta talmeinafræðinga
skiptir miklu máli fyrir börn sem
af einhverjum ástæðum þurfa
aðstoð til að ná tökum á tungu-
málinu. Frá árinu 2007 hefur
orðið neikvæð þróun á málefnum
umræddra barna. Umboðs maður
barna hefur fengið fjölmarg-
ar ábendingar um að greiðslu-
byrði foreldra vegna talþjálfunar
barna hafi aukist mikið og sumir
treysta sér ekki til að kaupa þjón-
ustuna þar sem um umtalsverðan
kostnað er að ræða. Þessi þróun
er óásættanleg að mati umboðs-
manns barna, enda er um mikil-
væg réttindi barna að ræða.
Einungis sex talmeinafræð-
ingar á landinu eru með samning
við Sjúkratryggingar Íslands,
þar af einn á höfuðborgarsvæð-
inu. Í þeim tilvikum sem talmeina-
fræðingar eru með slíkan samn-
ing greiða Sjúkratryggingar
Íslands stóran hluta af kostnað-
inum, eða 5.584 kr. fyrir hvern
tíma en foreldrar greiða 1.396
kr. Þegar talmeinafræðingar eru
ekki með samning við Sjúkra-
tryggingar Íslands er hins vegar
einungis veittur 2.000. kr. styrkur
í fyrstu 25 skiptin sem barn fer
til talmeinafræðings á 12 mánaða
tímabili en eftir það 4.000 kr. á
sama tímabili. Þar sem hver tími
hjá talmeinafræðingi utan samn-
ings kostar á bilinu 6.500 til 7.600
kr. er því ljóst að foreldrar þurfa
að greiða töluvert háar fjárhæðir
fyrir talþjálfun í langflestum til-
vikum. Ljóst er að þessi kostnaður
getur verið verulega íþyngjandi
fyrir foreldra og leiðir til þess að
mörg ofangreindra barna fá ekki
þá þjónustu sem þau þurfa. Börn-
um er því mismunað að þessu
leyti eftir efnahag foreldra, en
það er ekki í samræmi við 2. gr.
Barnasáttmála Sameinuðu þjóð-
anna.
Börn eru viðkvæmur þjóð-
félagshópur sem þarfnast sér-
stakrar verndar og umönnunar
umfram aðra þjóðfélagsþegna.
Umboðsmaður barna hefur það
hlutverk að vinna að bættum hag
barna og standa vörð um hags-
muni, þarfir og réttindi þeirra.
Umboðsmaður hefur ítrekað
komið ábendingum um nauðsyn
þess að tryggja öllum börnum þá
talþjálfun sem þau þurfa, meðal
annars með bréfum til stjórn-
valda, á fundum með ráðherrum,
í fjölmiðlum o.fl.
Umboðsmaður vinnur nú að
gerð skýrslu til Barnaréttar-
nefndar Sameinuðu þjóðanna,
sem hefur eftirlit með fram-
kvæmd Íslands á Barnasáttmál-
anum. Vegna þeirrar vinnu hefur
umboðsmaður fundað með ráð-
herrum og notað tækifærið til
að minna á þetta alvarlega mál.
Allir virðast sammála um að þörf
sé á úrbótum. Þar sem orð eru til
alls fyrst vonar umboðsmaður
barna að breytinga sé að vænta í
þessum málaflokki og að börnum
verði tryggð sú þjónusta sem þau
eiga rétt á.
Orð eru til alls fyrst
Börn
Margrét María
Sigurðardóttir
umboðsmaður barna
Einungis sex talmeinafræðingar á land-
inu eru með samning við Sjúkratrygg-
ingar Íslands, þar af einn á höfuðborgar-
svæðinu.
Það var fyrir 10 árum að ég útskrifaðist frá Lögregluskóla
ríkisins og var í framhaldinu
skipuð lögreglumaður í almennu
deild embættis Lögreglustjórans
í Reykjavík sem þá var. Á þess-
um tíma var mikið rætt um fækk-
un lögreglumanna í almennri lög-
gæslu. Reyndir lögreglumenn
sögðu mér frá því þegar vaktirnar
voru miklu betur mannaðar, fleiri
bílar og hjól í umferð og fleiri lög-
reglumenn á vakt. Nú væri öldin
önnur og pappa lögreglumenn
látnir fylla upp í skarðið. Við
vorum ekki alltaf sammála lýs-
ingum hærra settra á stöðunni;
Ástandið væri alls ekki svo slæmt,
lögreglumönnum væri alls ekki að
fækka heldur væri stöðugildum
þvert á móti að fjölga. Ekki fylgdi
þó sögunni hvar í kerfinu stöðu-
gildum væri að fjölga.
Nú þegar þrengir all verulega
að þurfum við að einbeita okkur
að því að styrkja öryggisnetið
á öllum sviðum. Við þurfum að
forgangsraða í þágu velferðar-
kerfisins, styrkja grunnstoðirnar
og þar með löggæsluna. Við
verðum að leita allra leiða til að
færa fjármuni frá þeim útgjalda-
liðum ríkisins sem mögulega geta
beðið eða þola betur niður skurð
til þeirra útgjaldaliða sem við
getum alls ekki verið án. Þá þurf-
um við líka að forgangsraða innan
hvers liðar þannig að fjármunir til
þeirra stofnana, deilda eða verk-
efna sem geta beðið eða þola lægri
fjárframlög færist til þeirra deilda
sem mest mæðir á. Ég vil meina
að enn sé svigrúm til að færa fjár-
muni á milli útgjaldaliða hrun-
fjárlaganna og innan hvers liðar
þannig að forgangsraðað verði í
þágu almannaheilla.
Ég hef áhyggjur af því að ef
ekki verður forgangsraðað betur
í þágu almennrar löggæslu í land-
inu verði ekki hægt að ætlast til
þess af lögreglunni að hún geti
sinnt lögbundnu hlutverki sínu
með viðunandi hætti, að gæta
að almannaöryggi og halda uppi
lögum og reglum. Sorglegt er til
þess að hugsa að ekki hafi verið
hugað betur að almennri löggæslu
áður en hrunið skall á okkur
þannig að lögreglan hefði verið
betur í stakk búin í dag að mæta
skakkaföllum í ríkisbúskapnum.
Það er hins vegar staðreynd sem
við stöndum frammi fyrir og
getum ekki breytt.
Lögreglufélög víða um land,
Suðurlandi, Austurlandi og á Vest-
fjörðum hafa sent frá sér ályktanir
þar sem boðuðum niðurskurði hjá
lögregluembættum landsins er
harðlega mótmælt. Lögreglumenn
telja sig samkvæmt ályktununum
ekki geta tryggt öryggi íbúa eða
þeirra sjálfra við skyldustörf sín.
Það er háalvarlegt ástand ef lög-
gæsla fer niður fyrir lágmarks
öryggiskröfur. Við verðum að
leita allra leiða til að tryggja lög-
reglunni það fjármagn sem hún
þarf til að geta haldið uppi lögum
og reglu í landinu og sinnt öryggis-
hlutverki sínu.
Forgangsröðun í þágu
almennrar löggæslu
löggæsla
Arndís Soffía
Sigurðardóttir
varaþingmaður VG á
Suðurlandi
Veldu þér Polo
Notaðir bílar · Kletthálsi og Laugavegi 174 · Sími: 590-5040 · Opið virka daga 10–18 og laugardaga 12–16.
HAFÐU HANN Í ÁBYRGÐ MEÐ BÍLAÁBYRGÐ HEKLU
Veldu þér Polo – Komdu við og skoðaðu úrvalið af VW Polo
bílaleigubílum sem voru að koma inn til okkar. Verðið er
sérlega hagstætt og með Bílaábyrgð Heklu getur þú haft
bílinn í ábyrgð þar til hann nær fimm ára aldri.
Verð: 1.490.000 kr. Ekinn 55.000 km.
Skráningardagur 14.06.07. Beinskiptur.
Bílaábyrgð Heklu fylgir öllum Volkswagen Polo bílaleigubílum sé bíllinn keyptur fyrir 15. desember 2010.
Dæmi um bílaleigu-
bíla sem eru á skrá:
F
í
t
o
n
/
S
Í
A

MEÐ BÍLAÁBYRGÐ HEKLU
Das Auto.
VW Polo Comfortline
1.4 bensín, 5 dyra
Verð: 1.590.000 kr. Ekinn 55.000 km.
Skráningardagur 23.06.08. Beinskiptur.
VW Polo Comfortline
1.4 bensín, 5 dyra
Verð: 1.650.000 kr. Ekinn 63.000 km.
Skráningardagur 14.05.07. Sjálfskiptur.
VW Polo Comfortline
1.4 bensín, 5 dyra