Fréttablaðið - 06.01.2011, Blaðsíða 21

FIMMTUDAGUR 6. janúar 2011 21
Stjórnskipunarmálin eru nú í fastmótuðum farvegi skv.
lögum, sem Alþingi setti um
stjórnlagaþing á síðasta ári. For-
sagan er býsna löng. Þegar á
árinu 1945, ári eftir samþykkt
stjórnarskrárinnar í þjóðarat-
kvæðagreiðslu við lýðveldis-
stofnunina 1944, hófust umræður
um nauðsyn þess að endurskoða
stjórnarskrána, enda hafði
hún verið sett aðeins til bráða-
birgða. Alþingi hefur þó ekki
tekizt að vinna það verk þrátt
fyrir umfangsmikið nefndar-
starf á vegum þingsins um lang-
an tíma. Þó tókst að bæta góðum
mannréttindakafla inn í stjórn-
arskrána 1995. Ýmis önnur mál,
sem varða mörkin milli fram-
kvæmdarvalds, löggjafarvalds og
dómsvalds, hafa setið á hakanum.
Stjórnmálaflokkarnir hafa ekki
getað komið sér saman um ýmis
atriði, sem varða þá sjálfa og
valdið, sem stjórnarskráin færir
þeim óbeint. Alþingi viðurkenndi
þetta sjónarmið í verki eftir
hrun með samþykkt laganna um
stjórnlagaþingið.
Þing og þjóð
Alþingi ákvað að fela þjóðinni að
kjósa sér fulltrúa á stjórnlaga-
þing frekar en að skipa eina
nefndina enn til að gera tillögur
um endurbætur á stjórnarskránni
eða nýja stjórnarskrá. Eftir því
hlýtur að teljast eðlilegt, að til-
lögur stjórnlagaþingsins verði
lagðar í dóm þjóðarinnar að loknu
verki, en ekki í dóm Alþingis,
svo sem eðlilegt hefði getað tal-
izt, hefði Alþingi skipað fulltrúa
til setu á stjórnlagaþingi. Líklegt
hlýtur því að teljast, að stjórnlaga-
þingið leggi til við Alþingi, að
tillögur stjórnlagaþingsins verði
bornar undir þjóðaratkvæði án
efnislegra afskipta Alþingis af
tillögunum. Til þess þarf ekki
annað skv. stjórnarskránni en
samþykkt Alþingis þar að lútandi,
enda færi ekki vel á, að Alþingi
fjallaði sjálft um tillögur, sem
varða Alþingi og ýmsa aðra þætti
stjórnskipunarinnar. Þjóðin setur
sér stjórnarskrá til að reisa girð-
ingar og vernda almenning fyrir
yfirvöldum. Stjórnarskránni er
beinlínis ætlað að binda hendur
Alþingis og annarra stjórnvalda
með því að kveða á um valdmörk
og mótvægi.
Umboð stjórnlagaþingsins
Stjórnlagaþingið kemur saman
15. febrúar og mun starfa skv.
lögum í tvo mánuði með hugsan-
legri framlengingu í tvo mánuði
til viðbótar. Þar sitja 25 fulltrúar,
sem 84 þúsund kjósendur völdu
úr hópi 523 frambjóðenda. Kjör-
sóknin var 37% borið saman við
44% kjörsókn, þegar samning-
urinn um sambandslögin, sem
færðu þjóðinni fullveldi 1918, var
borinn undir þjóðaratkvæði. Eins
og Guðmundur Ólafsson hag-
fræðingur og Hjörtur Hjartar-
son sagnfræðingur hafa bent á,
má telja samanburðinn við kjör-
sóknina 1918 nærtækari en sam-
anburð við alþingiskosningar,
þar sem stjórnmálaflokkar með
fullar hendur fjár smala kjós-
endum á kjörstað. Fjölmargir,
kannski langflestir frambjóðend-
ur til stjórnlagaþings höfðu sig
lítt eða ekki í frammi fyrir kosn-
inguna og vörðu litlu eða engu
fé til kynningar á framboðum
sínum. Umboð rétt kjörins stjórn-
lagaþings á grundvelli laga frá
Alþingi verður ekki vefengt með
skírskotun til 37% kjörsóknar
eða annarra atriða. Lýðræðislegt
umboð stjórnlagaþingsins frá
kjósendum er hafið yfir allan
vafa.
Landslag stjórnlagaþingsins
Ætla verður, að þeir, sem náðu
kjöri til stjórnlagaþings, hafi
hlotið kosningu fyrst og fremst
á grundvelli þeirra sjónarmiða,
sem þeir lýstu fyrir kosning-
una. Sjónarmið þeirra lágu fyrir
t.d. í svörum þeirra við spurn-
ingum DV í nóvember, og þau
virðast líkleg til að enduróma í
tillögum stjórnlagaþingsins. Af
25 kjörnum fulltrúum svöruðu
23 spurningum DV, tveir svör-
uðu ekki. Fróðlegt er að skoða
svör fulltrúanna við ýmsum
lykilspurningum.
Lítum yfir landslagið. Þegar
svörin eru dregin saman, kemur
í ljós, að 19 fulltrúar af 23 eru
hlynntir því að breyta stjórnar-
skránni, 22 eru hlynntir ákvæði
um auðlindir í þjóðareign, 18
eru hlynntir málskotsrétti for-
setans, 21 er hlynntur þjóðarat-
kvæðagreiðslum, 16 eru hlynnt-
ir persónukjöri, 20 eru andvígir
setu ráðherra á Alþingi, 23 eru
andvígir því, að dómsmálaráð-
herra einn skipi dómara, 22 eru
hlynntir jöfnu vægi atkvæða
óháð búsetu, 14 eru hlynntir því,
landið sé eitt kjördæmi, en fimm
eru því andvígir, 17 eru hlynntir
þingræði, 17 eru hlynntir opnum
yfirheyrslum á Alþingi, og 18
eru andvígir því, að ráðherra
einn skipi í embætti. Átta eru
hlynntir auknum valdheimildum
forsetans, en fimm eru andvígir,
14 eru hlynntir því að fækka
þingmönnum, en sjö eru andvíg-
ir, 21 og 18 eru hlynntir því að
takmarka, hversu lengi forseti
og forsætisráðherra geta setið
í embætti, og 20 fulltrúar eru
hlynntir auknum rétti almenn-
ings til upplýsinga. Fimmtudag-
inn 20. janúar mun ég fara yfir
sviðið í opinberum hádegisfyrir-
lestri í hátíðasal Háskóla Íslands
kl. 12-13 og svara spurningum úr
sal. Allir velkomnir.
Hvernig landið liggur
Þorvaldur Gylfason
prófessor
Í DAG
Líklegt hlýtur því að teljast, að stjórnlaga-
þingið leggi til við Alþingi, að tillögur
stjórnlagaþingsins verði bornar undir
þjóðaratkvæði án efnislegra afskipta Alþingis af
tillögunum.
AF NETINU
Skortur á auðmýkt og sjálfsgagnrýni
Heimtufrekja og þöggun óþægilegra skoðana er skaðleg, við
erum of sjálfhverf og eigum erfitt með að líta í eign barm.
Sú hneykslunargirni sem hefur einkennt viðbrögð okkar við
ábendingum erlendra aðila í aðdraganda Hrunsins segir allt
um þetta. Sama má segja um ábendingar um að of margir
hafi látið óskhyggju lýðskrumsins ráða för. Þeir sem bent
hafa á annað hafa mátt sitja undir heiftúðlegri gagnrýni.
Fjölbreytileiki, ólík lífssýn og gildismat skapa vissulega ólíkar skoðanir en
það er einmitt það sem styrkir samfélög ef þær fá að vera hluti af umræð-
unni. Stærsta vandamál Íslendinga er án nokkurs vafa yfirþyrmandi skortur
á aga, auðmýkt og sjálfsgagnrýni. Afsakanir skortir ekki. Betur og betur er að
koma í ljós að við vorum sjálfhverfar smásálir, ófærar um að líta í eigin barm.
gudmundur.eyjan.is
Guðmundur Gunnarsson
Ekki fer á milli mála að á Íslandi er áhugi á veðri og náttúru-
fari e.t.v. öllu meiri en í mörgum
öðrum löndum og einkennir dag-
lega umræðu Íslendinga. Því vekur
það ætíð furðu mína að veður-
upplýsingar fjölmiðla skuli vera
jafn ónákvæmar – já og beinlínis
hættulegar og raun ber vitni. Er
ekki laust við að maður telji þetta
meðal ástæðna fyrir óvarkárni
fólks sem leggur illa búið af stað í
ferðir innanlands og lendir síðan í
hrakningum og vosbúð sem getur
jafnvel orðið því að aldurtila.
Þetta eru býsna þungar ásakanir,
en orsök þeirra er sú að ólíkt flest-
um veðurfréttum erlendis er kæl-
ing ekki tilgreind í veðurfréttum
hér á landi auk skyggnis, vindátt-
ar og úrkomu og hitastigs. Þessi
samtíningur upplýsinga og vönt-
un á upplýsingum um áhrif þeirra,
nefnilega kælingu, gefur því ófull-
komna mynd af veðráttu og áhrif-
um hennar á fólk. Raunar alranga
ef aðeins er miðað við hitastig.
Þannig er t.d. í dag, 4. janúar 2010
þegar þetta er skrifað, hitastig í
Reykjavík uppgefið af Veðurstofu
Íslands -4°C og ekki þarf að efast
um að þetta eru réttar upplýsing-
ar. En fari maður inn á útlendar
veðurvefsíður eins og t.d. www.
yr.no sem er býsna góð norsk vef-
síða, þá sést að þetta hitastig ásamt
vindinum myndar kælingu sem
finnst sem -13°C. Á fimmtudag er
á sömu vefsíðu spáð -8°C hitastigi
í Reykjavík sem finnst sem -18°C
kæling.
Það er augljóst að íslenskir veður-
fræðingar eru jafn hæfir þeim
norsku til að veita upplýsingar um
kælingu, sem eru hagnýtar upp-
lýsingar fyrir fólk til þess að það
viti hver eru áhrif veðurs á menn
og skepnur. Hér með er skorað á
íslenska veðurfræðinga og fjöl-
miðla að flétta birtingu á kælingu
inn í veðurfréttir sínar og veður-
spár þannig að þetta verði hagnýt-
ar upplýsingar og stuðla þannig á
ábyrgan hátt að því að fólk búi sig
í samræmi við veðurfar.
Ábyrgð veðurfræðinga
Veður
Sigurður Jónsson
framkvæmdastjóri
l
Aðgang að fjölbreyttum tímum
Handklæði við hverja komu
Herða- og höfuðnudd í heitum pottum
Aðgang að Spa-svæði
Aðgang að vatnsgufum og sauna
Afslátt af þjónustu og námskeiðum
Persónulega þjónustu og hlýlegt viðmót
Hilton Reykjavík Nordica - Suðurlandsbraut 2
Sími 444 5090 - www.nordicaspa.is
kjasa
Sérsniðna æfingaáætlun
Mælingar, aðhald og eftirfylgni
Meðlimskort NordicaSpa
Með kortinu færð þú:
Nánari upplýsingar er að finna á heimasíðu okkar
nordicaspa.is eða í síma 444-5090.
Janúartilboð á árskortum
í NordicaSpa sem gilda frá kl. 13-17
Gríptu tækifærið!
TILBOÐSVERÐ: 9.900 kr. á mán.
ungbarna húfa og vettlingar barna húfa, trefill og vettlingar
Verð: 7.800 kr.
Stærðir: 62- 86
Verð: 2.900 kr./ stk.
Stærðir: 1- 2
Verð: 3.800 kr./ stk.
Stærðir: 1- 2 - 3
KJÓI KJÓI IÐUNN
ungbarna peysa
Hlý og notaleg hneppt peysa fyrir þau yngstu úr
sérstaklega fíngerðri 100% Merino ull. Kláðafrí ull.
Hlýir og mjúkir aukahlutir fyrir ungabörn úr sérlega
fíngerðri 100% Merino ull. Kláðafrí ull.
Hlýir og mjúkir aukahlutir fyrir börn úr sérlega
fíngerðri 100% Merino ull. Kláðafrí ull.
100%
Extrafi ne
Merino ull
100%
Extrafi ne
Merino ull
100%
Extrafi ne
Merino ull