Fréttablaðið - 28.01.2011, Blaðsíða 17

FÖSTUDAGUR 28. janúar 2011 17
Ef eitthvert okkar heyrði að Hæstiréttur í Fjarlægistan
hefði ógilt einhverjar kosningar
þar í landi mundum við draga af
því þá ályktun að Fjarlægistan
væri kannski ekki algjört tipp-
topp ríki en að þar væru alla
vega dómstólar sem ekki væru
háðir sitjandi stjórnvöldum.
Skoðun okkar á lýðræðinu í Fjar-
lægistan myndi samt mótast
mjög af því sem gerðist næst.
Ef ákveðið væri að hunsa niður-
stöðu dómsins eða blása kosning-
arnar af myndum við setja stórt
spurningarmerki við lýðræðið í
þessu ímyndaða ríki. Eðlilegast
þætti okkur að kosið yrði aftur.
Dómur Hæstaréttar
Nú hefur Hæstiréttur ógilt
kosningar til stjórnlagaþings.
Ýmislegt í þeim dómi er umdeil-
anlegt. Þeir kjörklefar sem not-
aðir voru í kosningunum voru
nákvæmlega eins og þeir kjör-
klefar sem notast er við í löndun-
um í kringum okkur, og ekki er
efast um að þær kosningar séu
leynilegar. Hæstiréttur finnur
að því að einhver hefði getað
staðið bak við kjósanda og fylgst
með hvernig hann kaus. Hæsti-
réttur finnur að því að ekki hafi
mátt brjóta kjörseðlana saman.
Hæstiréttur finnur að því að
notaðir hafi verið plastkassar
við kosninguna og að hægt hefði
verið að brjóta þá í sundur og
lesa kjörseðla. Hæstiréttur
finnur að því að menn hefðu
getað skrifað niður í hvaða röð
menn kusu og síðan hugsanlega
reiknað út hver kaus hvað.
Hæstiréttur virðist hafa þá
skoðun að lýðræðisleiki kosning-
anna sé að stórum hluta tryggð-
ur með lásum, innsiglum, efna-
notkun og blaðabroti.
Það skal ekki gera lítið úr þörf
þess að fara að lögum. En það
má líka opna trékassa og troða í
þá seðlum, sé viljinn fyrir hendi.
Löng og sterk lýðræðishefð hér
á landi er nefnilega sterkasta
trygging okkar gegn kosninga-
misferli, ekki aðeins þær laga-
tæknilegu hefðir sem myndast
hafa.
Einu atriði í dómnum má vera
sammála, en það er að rangt hafi
verið að gefa hvorki fulltrúum
frambjóðenda né óháðum aðilum
færi á að vera viðstaddir taln-
inguna. Þótt slíkt geti verið tor-
framkvæmanlegt sökum fjölda
frambjóðenda er leynd í talningu
tortryggileg í eðli sínu, og því
eðlilegt að bjóða upp á slíkt. Var
þetta nóg til að ógilda kosning-
una? Ekki að mínu viti, en það
var ekki mitt að dæma.
Hvað myndi lýðræðisríki gera?
Auðvitað er það grautfúlt fyrir
okkur sem náðum upprunalega
kjöri á þetta stjórnlagaþing að
Hæstiréttur hafi dæmt kosning-
arnar ógildar.
Allir höfðu gert einhverjar
áætlanir sem nú raskast. Auð-
vitað væri það þægilegast fyrir
okkur að þingið myndi einfald-
lega hunsa niðurstöðu Hæsta-
réttar og velja okkur samt. En
þetta snýst ekki um þægindi
okkar eða útgjöld ríkisins. Þetta
snýst um trúverðugleika Íslands
sem lýðræðisríkis.
Að hunsa niðurstöðu dómsins
og þingskipa stjórnlagaþingið
væri kannski löglegt en það væri
rugl. Af sama meiði eru hug-
myndir margra um að blása
stjórnlagaþingið af. Auðvitað
væri það löglegt en það væri samt
algjört rugl. Samkvæmt lögum á
að halda stjórnlagaþing. Er rétt
að fella burt lög vegna þess að
ekki var rétt eftir þeim farið?
Vinir hins óbreytta ástands
Víglínurnar um stjórnlagaþing-
ið eru þær sömu og áður. Fyrir
suma var stjórnlagaþingið mesta
nauðsyn, aðrir fundu því allt til
foráttu.
Dómur Hæstaréttar bætir ein-
faldlega engu við þá umræðu
sem átti sér stað á sínum tíma.
Hann fjallar um gildi kosning-
anna, ekki um nauðsyn þess að
halda stjórnlagaþing.
Vinahópurinn sem hæddi,
kærði og dæmdi kosningarnar
ógildar hlýtur að gera sér grein
fyrir að eina rökrétta afleiðing
slíkrar ógildingar er að laga þá
annmarka sem á framkvæmdinni
voru, og endurtaka síðan kosn-
ingarnar. Ýmislegs annars mega
menn krefjast, en þær kröfur eru
dómnum óviðkomandi.
Aðeins einn kostur
Alls vegna þarf að kjósa aftur.
Dóma þarf að virða. Og það má
heldur ekki vera þannig að menn
geti náð sínu fram í lýðræðisleg-
um kosningum með því að hvetja
kjósendur til að sniðganga kosn-
ingarnar og kæra síðan niður-
stöðurnar. Það verður að skapa
það fordæmi að eina afleiðing
sigurs í kosningakæru sé end-
urteknar kosningar. Þeir sem
vilja ekki breytingar á stjórn-
arskránni þurfa einfaldlega að
bjóða sig fram og afla sér fylgis.
Það er rétta leiðin.
Við kjósum aftur. Og ef ein-
hver klúðrar því líka, þá kjósum
við bara aftur.
Hvað nú?
Pawel Bartoszek
stærðfræðingur
Í DAG
AF NETINU
Fyrsta skref að tvöföldu kerfi
Tíminn sem foreldrar hafa fyrir börnin er oftast á foreldranna forsendum og sem kemur gleggst í ljós þegar um
veikindi barnanna er að ræða. Þrýstingur er mikill á foreldra að mæta í vinnu á daginn og því oft heppilegast að fara
með börnin til læknis á kvöldin eftir vinnu. Jafnvel heilsugæslan hefur orðið að taka þátt í þessum leik í stað þess að
tryggja barni samband við sinn lækni á daginn eins og alþjóðlegar leiðbeiningar gera ráð fyrir að sé barninu fyrir bestu
og sem er best fær um að annast eftirfylgd og fræðslu. Það er líka löngu ljóst að ekki hefur verið nóg gert til að styrkja
sálfræðihjálp og félagsráðgjöf á heilsugæslustöðvunum. [...]
Sala á heilbrigðisþjónustu fyrir útlendinga á ýmsum sérsviðum læknisfræðinnar er sennilega fyrsta skrefið að tekið
verði upp tvöfalt heilbrigðiskerfi hér á landi enda hugmyndin að landinn geti einnig keypt þjónustuna. Byrjað verður
á liðskiptaígræðslum og tannígræðslum. Þeir efnameiri geta þá væntanlega keypt sína heilbrigðisþjónustu beint og
fengið þjónustu á undan öðrum. Að sama skapi er hætt við að opinber þjónusta rýrni og verði ekki samkeppnishæf
í sérgreinum sem þegar eru undirmannaðar. Sama á sér stað í frumheilsugæslunni í dag þegar einkafyrirtæki bjóða
upp á tækifærislausnir sem þeim hentar hverju sinni í samkeppni við sjálfa Heilsugæsluna, starfsemi sem byggir á
allt öðrum lögmálum. Þegar markaðslögmálin verða látin ráða í heilbrigðisþjónustunni þarf auðvitað að skilgreina
velferðarþjónustuna upp á nýtt á Íslandi.
Visir.is Vilhjálmur Ari Arason
ÓÁNÆGÐIR
2,7%
HVORKI NÉ
6,8%
Samkvæmt nýrri þjónustukönnun eru
meira en 90% viðskiptavina okkar ánægðir
með þjónustuna.
Komdu við í útibúum okkar eða hringdu
og kannaðu hvers vegna viðskiptavinir
okkar eru svona ánægðir.
DÆMI UM UMMÆLI
ÚR ÞJÓNUSTUKÖNNUNINNI
„Fólkið er frábært og yndislegt.“
„Mæli með ykkur og veit að sumt af
mínu fólki hefur komið til ykkar.“
„Æðisleg þjónusta.“
„MP er frábær banki. Takk fyrir mig.“
VIÐSKIPTAVINA
ÁNÆGÐIR
Þjónustukönnunin var gerð af Capacent fyrir MP banka í september Ármúla 13a | Borgartúni 26 | 540 3200 | www.mp.is
F
í
t
o
n
/
S
Í
A
Nýjung í söfnum
Reykjavíkurborgar
allan
febrúar
Borgarbókasafn Reykjavíkur
Listasafn Reykjavíkur
Ljósmyndasafn Reykjavíkur
Menningarmiðstöðin GerðubergMinjasafn Reykjavíkur
ÁRSKORT
Menningarkortin má kaupa á öllum söfnunum og jafnframt á
MINJASAFN REYKJAVÍKUR
Árbæjarsafn
Landnámssýning
ÁRSKORT
ÁRSKORT
Borgarbókasafn Reykjavíkur
Listasafn Reykjavíkur
Ljósmyndasafn Reykjavíkur
Menningarmiðstöðin Gerðuberg
Minjasafn Reykjavíkur
ÁRSKORT