19. júní - 19.06.1952, Page 29

skrifstofu áður en hún þyrfti að koma elzta barn-
inu í skóla.
Hann var farinn að þreytast á þessu samtali,
sem ekkert var annað en spurningar og stutt svör,
en sagði þó, svo sem til að ljúka samtalinu á við-
kunnanlegan Iiátt: — Það var gaman að þú skyld-
ir koma liingað, ég vona að þér hafi þótt fyrir-
lesturinn fróðlegur.
Hún launkímdi, því að það hafði sannast að
segja sigið á liana höfgi, þegar hún settist um
kyrrt og hlustaði á jafnan og tilbreytingarlítinn
Keðuflutning hans.
— Mikil ósköp, svaraði hún, — það vantaði
ekki í hann vísindalegan fróðleik og vandlega
útreiknaðar niðurstöður. En einhvern veginn
finnst mér, Palli bróðir, að efnið sé ekki jritt með-
færi.
— Hvað segirðu? sagði hann hálffirtinn, —
iinnst þér ég ekki liafa rannsakað j^etta efni
vel?
— Þú hefur sjálfsagt liagnýtt þér annarra rann-
sóknir allvel, en hvað hefur Jdii af sjálfsdáðum
hugsað um sálarlíf konunnar, og hvað viltu eigin-
lega um það vita? Þú hleypur létt á hefðum,
hleypidómum og öðrum fortíðardraugum, sem
enn eru að verki við að kyrkja konuna í andleg-
um vexti hennar, Jrér stendur nokkurnveginn á
sama um Jrað efni, sem fyrirlestur þinn fjallaði
um. Ja, hvað veiztu eiginlega um sálarlíf Jjinnar
eigin konu?
Hvað vissi hann um sálarlíf sinnar eigin konu?
En sú spurning! En það var sem hulu væri
snöggvast lyft frá sjónum hans og hann sæi, hve
lítið liann vissi í rauninni um það efni, sem um
var rætt, og livað Jrað var honum í rauninni lítið
hugleikið, Jdó að hann hefði töluvert lesið sér til
um Jrað, einkum vegna þess, að hann þurfti að
víkja að J?ví í bók, sem liann gaf út. Hvað konur
snerti vildi hann, að þær hefðu hjartalag gott, en
stæðu að öðru leyti að andlegum þroska einhvers-
staðar mitt á milli manns og dýrs. Hann kærði
sig ekki um konu sem vísindalegan félaga, hann
haiði fengið meira en nóg af skarpskyggni og
djúpsæi þeirra kvenna, sem voru námsfélagar
hans við háskólann í Vín. Konur áttu að eiga sér
þann tilgang fremstan í lífinu að vinna manni
sínum, skapa honum þægilegt heimili, góð sam-
Eund, firra hann ónæði og ójiægindum. Kona átti
að vera manni sínum til yndis, mjúk, sælleg,
mátulega tilhaldssöm og ilmandi, og tákna með
19. JÚNÍ
klæðaburði sínum og ytri fágun stöðu hans og
framgang í lífinu.
Gerður var sýnilega farin að ókyrrast, hún los-
aði um hnappa í kápunni sinni eins og hún væri
í undirbúningi með að fara úr henni, og þá sá
prófessorinn, að hún var í vinnuslopp innan und-
ir. Hvílíkt smekkleysi! Sækja hávísindalegan
fyrirlestur í sömu tuskunum og hún var í heima
við húsverkin! Honum var Jrað hreint og beint
óskiljanlegt, hvernig Gerður, Jjessi gáfaða og
glæsilega stúlka, sem hún hafði verið, gat hafa
orðið svona tuskuleg og hirðulaus með sjálfa sig.
Hún rétti honurn hendina og sagði: — Fyrir-
gefðu, að ég hef ekki tíma til að tala lengur við
J:>ig núna, mér veitir ekki af að koma mér að Jdví
að þvo salinn, ef ég á ekki að vera hér fram á nótt,
börnin eru ein heima.
Hann starði á hana með opntun munni svo
steini lostinn að hann var nærri því bjánalegur á
svipinn.
— Þvo salinn —?
— Já, nú er ég þvottakona, en þú ert orðinn
prófessor í þeirri grein, sem mér fék mest hugur
á að nema. Svo misjafnt var í haginn búið fyrir
okkur í æsku, en Jrú skilur varla hvílíkt óréttlæti
það var, þú — með þín skrif um sálarlíf kvenna.
— Mér finnst það helvíti hart, að Jjú skulir
ekki hafa valið þér einhverja skárri vinnu, sagði
hann og roðnaði af gremju, Jdví að honum fannst
Jjað ekki vansalaust fyrir sig, ef það spyrðist að
eina systir lians ynni fyrir heimili sínu á þennan
hátt.
— Það hefur ekki verið biðröð fyrir framan
dyrnar hjá mér að bjóða mér atvinnu og aðstoð
síðan ég varð ekkja. Ég varð fegin að geta fengið
nokkur gólf til að skúra. Vertu sæll, Páll!
Gerður gekk fram gólfið stolt og keik, en bróð-
ir liennar stóð eftir undarlega lúpulegur og
gleymdi að taka undir kveðju hennar. Það var
sem gangverk hugsunarinnar hefði bilað, ein-
hvern vanda hafði borið að höndum, en hann
vissi naumast hvaða vanda né hvernig átti að
feysa hann. Kannski konan viti einhver ráð, hugs-
aði hann og lötraði svo af stað heimleiðis.
Apríl 1952
Ef smámunir eru nokkurn tfma þýðingarmiklir, þá má full-
yrða, að á þeim veltur ekki hvað minnst í hjónabandinu til
þess annaðhvort að sameina eða sundra. — F.llen Key).
15