19. júní - 19.06.1952, Page 34

Réttindaskrá barnsins
Samþykkt d alþjóðamóti kennarasamtakanna
i Amsterdam í ágúst 1950.
1. Barninu er rétt að vera skoðað sem barn án
tillits til getnaðar (þ. e. hvort það er skilgetið
eða óskilgetið), kynferðis, móðurmáls, þjóð-
ernis, kynflokks, litarháttar, félagslegrar
stöðu, trúarbragða og skoðana.
2. Barninu er rétt, að því séu fengin skilyrði til
þess að ná fullum þroska að líkamsburðum,
vitsmunum og siðferði við andrúmsloft frjáls-
ræðis og virðuleika.
3. Barninu er rétt að njóta efnalegs og félagslegs
öryggis. Jafnvel áður en það er í heiminn
borið, ber að vernda heilsu þess, svo sem auð-
ið er.
4. Barninu er rétt að njóta hollrar fæðu, hæfi-
legra klæða og heilsusamlegs húsakosts og ið
sama skilyrða til leikja.
5. Barninu er rétt að alast upp við ástúðlegt at-
læti og skilning, sem stuðlar að heilbrigðum
persónuþroska.
6. Barninu er rétt að njóta friðar. Ef forráða-
mönnum þess er ekki auðið að tryggja því
frið, ættu barnið og móðir þess fyrst allra að
hljóta þá vernd og aðstoð, sem auðið er að
félagsstarfi, að mistök og árangurslaust fálm verði
að engu haft, en aðeins til þess kostað, sem að
verulegu haldi kemur.
Enn sem komið er eru aðeins fá barnaverndar-
félög til hér á landi og engin reynsla fengin um
það, hve miklu þau geta fengið áorkað. Víða ann-
ars staðar eru þess háttar félög orðin mikils
megnug t. d. á öðrum Norðurlöndum. Ekki er
ólíklegt, að mörg konan myndi vilja taka þátt í
slíkum félagsskap, svo mjög, sem móðurástin er
rómuð og ekki að ástæðulausu. En er nauðsyn-
legt á hverjum einstökum stað að bíða eftir því,
að karlmenn hefjist lianda og stofni félögin? Er
nokkuð á móti því, að í þessu máli víki hógværð-
in, hlédrægnin og framtaksleysið? Bezt er, að kon-
ur og karlar beiti sér jöfnum höndum fyrir stofn-
veita eins og ævinlega, er svo stendur á, að
velferð barns er stefnt í hættu.
7. Barninu er rétt að hljóta fræðslu, sem getur
komið hæfileikum þess til heilbrigðs og auk-
ins þroska, svo að það megi verða gagnlegur
þjóðfélagsþegn. Því er þess vegna rétt að
hljóta fræðslu á öllum þroskastigum. Og sé
hún eingöngu miðuð við getu barnsins.
Fræðslan skal hafa það markmið að efla al-
menna menningu, vera til leiðsagnar um
vandamál lífsins og til undirbúnings lífs-
starfi.
8. Barninu er rétt að njóta verndar gegn livers
konar umhiiðuleysi, misþyrmingum og
þrælkun. Ekki má þola, að það sé ráðið til
starfa, sem koma í veg fyrir uppfræðslu þess,
valda því heilsutjóni eða kyrkja þroska þess.
9. Hverju barni, sem haldið er líkamlegum,
andlegum eða félagslegum veilum, er rétt að
hljóta sérstaka meðhöndlun, fræðslu og um-
hyggju, sem því hæfir.
10. Barninu er rétt að hljóta vernd gegn öllu því,
sem getur orðið til þess að æsa tilfinningar
þess á þá lund, að það ali með sér ríg eða
heift. Það skal alið upp í þeirri skoðun, að
það komist til aukins þroska og það muni í
sannleika hljóta fulla hamingju, ef það helgi
hið bezta, sem með því býr, þjónustunni við
náungann í anda bræðralags og alheimsfrið-
ar.
Tekið upp tír timaritinu „Menntamdl".
fíirt með leyfi ritstjórans.
un og starfi barnaverndarfélga, þótt ekkert sé á
móti því, að konur eigi frumkvæðið, ef karlmenn-
irnir eru svo tómlátir að láta sig þessi mál engu
skipta.
Ef til eru einhverjir, konur eða karlar, sem
blekkja sjálfa sig og aðra með þeim hugarburði,
að allt sé eins og vera ber í uppeldismálum okkar
Islendinga, ráðlegg ég þeim að lesa vandlega og
íhuga Réttindaskrá barnsins, sem birt er hér á
síðunni. Kann svo að l'ara, ef hvert atriði er þar
brotið til mergjar, að einhverjar þær veilur finn-
ist í okkar litla þjóðfélagi, sem barnaverndarfé-
lögum væri ærið verkefni að fá fulla lagfæringu
á, þótt þau væru öflug og almenn.
Sú skoðun ryður sér nú um skeið ört til rúms
hérlendis, að félög muni í framtíðinni geta ráðið
19. JÚNÍ
20