19. júní - 19.06.1952, Page 47

vík, að dreifa byggðinni út um allt. Kostnaður
við götulagnir, raflagnir, vatnslagn.. og holræsi
vegna slíkrar byggðar er ekkert smáræði.
Allt virðist nú benda til þess, að óumflýjanlegt
sé að hefjast handa nú þegar um byggingar í stór-
um stíl til leigu. Ríki og bæir hljóta að hafa þar
forustuna. Til greina koma líka stór byggingar-
samvinnufélög í einhverri mynd. Leigu í bygg-
ingum þessum og stærð íbúðanna yrði að miða
við það, að allir láglaunamenn gætu tryggt sér for-
svaranlegt húsnæði með viðráðanlegum kjörum.
Ef til vill mætti gefa einstaklingum kost á að ei'gn-
ast sínar íbúðir ef þeir sérstaklega óskuðu þess.
Sennilega myndi heppilegast að hef ja smíði stórra
húsa, blokkir með 1, 2, 3, 4 og jafnvel 5 her-
hergja íbúðum. En þó þannig, að hver íbúð væri
sem mest sér og vel einangruð. í slíkum stórbygg-
ingum mætti koma fyrir margs konar þægindum
til hagræðis fyrir íbúa þeiiæa. í kjallara þessara
húsa væri unnt að koma fyrir þvottahúsum, þar
sem allur þvottur væri þveginn og frá honum
gengið, eða liægt að fá vélar að láni í því skyni.
Einnig væri liægt að hafa þar matstofu, þar sem
íbúarnir gætu keypt sér ódýran tilbúinn mat, tek-
^ð hann með sér upp í íbúðir sínar eða neytt lians
a staðnum. Koma mætti fyrir vöggustofum vegna
smábarna og leikskóla fyrir þau sem stærri væru.
Leikvellir væru að sjálfsögðu rétt hjá blokkum
þessum. Vel mætti hugsa sér að lesstofur væru
iyrir börn og unglinga og jafnvel fullorðna, sem
!9. JÚNÍ
einhverra hluta vegna gætu ekki fengið næði til
lesturs í eigin íbúðum.
Að vísu hafa slíkar stórbyggingar sína ókosti og
margir mundu fremur kjósa að eiga heima í smá-
húsum með lóðum umliverfis og það væri í alla
staði æskilegt ef þess væri kostur. En ótalmargt
bendir þó til þess, að í þessum stórbyggingum
væri hægt að láta ýmis konar gæði í té handa íbú-
um þeirra, sem smáíbúðir gætu ekki boðið upp
á, þáegindi, sem mörgum mundi ér til lengdar
léti, þykja eftirsóknarverð. Kona, sem þyrfti að
vinna úti, gæti t. d. á slíkum stöðum, átt hægra
um vik að stunda vinnu utan heimilis síns. Hún
þyrfti ekki að hafa áhyggjur af börnum, ef hún
gæti komið þeim í gæzlu í sama húsi og hún býr
sjálf. Hún þyrfti ekki að laga mat frekara en hún
vildi, heldur keypti hún liann í matstofunni.
Þvottinum gæti hún komið í þvottakjallarann og
fengið hann þurran og strokinn eftir skamman
tíma, og þannig mætti lengi telja.
Sjálfshyggjan er íslendingum að vísu í blóð
borin og þeir vilja gjarna búa sér að sínu, en
breyttir tímar skapa ný viðhorf og nýjar lífsvenj-
ur, nýja íbúðarhætti. Konurnar hafa löngum bar-
izt fyrir jafnrétti — jafnrétti til kosninga og allra
starfa — þær þurfa líka að taka þessa hlið þjóðfé-
lagsvandamálanna til rækilegrar athugunar og
láta sópa að sér þar. Það þarf að gera konunum
kleift að eiga sín heimili án þess að vera fjötraðar
við þau. Þær þurfa að geta unnið utan heimil-
33