Lífið - 01.09.1936, Side 53

LIFIÐ
211
hve háðslega hann sagði þetta. Honum fanst að
vonum hlægilegt, að bændur skyldi velja mál-
gagni sínu nafn, sem þeir kunnu ekki að bera fram!
Allir þeir, sem þekkja eitthvað til dönsku, vita,
að í því máli er fjöldi orða, sem Danir kalla
fremmed-ord (tökuorð), og eru þau skýrð í sér-
stakri orðabók: fremmed-ordbog. Þessum orðum
fer sífelt fjölgandi, eftir því sem erlend menning-
aráhrif verða margbrotnari. Þau mynda sér sér-
stakt lag á tungunni. Flest eru þau af grískum og
latneskum uppruna. Þó ber minna á þeim í latnesk-
um málum eða blendingsmálum, eins og ensku.
Yfirleitt er alþýða manna sólgin í að nota þessi
orð. Henni finst þau vera „fín“ og heldur að það
sé menningarmerki að henda þau á lofti. En henni
ferst það einatt óhönduglega. Hún skilur ekki
stofnana, sem þau eru mynduð af, glæpist á merk-
ingunni. Það er ærinn vandi að bera þau fram: á-
herslan er óregluleg, sum á að bera fram á frönsku,
sum á ensku, sum á ítölsku. Það er heil grein
danskrar málvísi, að safna saman og skýra afbök-
uð og misskilin tökuorð í alþýðumáli. En hitt þarf
naumast að taka fram, að sá, sem ber þessi orð
rangt fram, eða hefir þau í rangri merkingu, verð-
ur að athlægi meðal þeirra, sem betur vita.
Enn er sá bálkur erlendra orða, sem íslenskan
hefir veitt viðtöku, furðu lítill. Alt frá fornöld
hefir meira verið gert að því hér á landi, að ís-
ienska erlend orð en að gefa þeim þegnrétt í mál-
iuu. Erlend orð hafa komið hópum saman og týnast
14*