Sameiningin - 01.10.1925, Blaðsíða 30

284
ljómi sálna aS efsta dó'mi”.
Sú trú er sameign allra þeirra kirkjudeilda, sem teljast vilja liðir
i þeirri 'heild, sem heitir almenn, kristileg kir-kja. f kvæði Stefáns
verður naumast fundinn eimur af því, sem sérstaklega er kaþólskt,
svo sem sakramentisleg eðlisbreytingarkenning eða Maríudýrkun og
heilagra manna. Kaþólskt er þaS aftur á móti, þegar allsherjar-
fundur kaþólskra í Amsterdam á síSastliSnu ári vill gjöra hinn
kaþólska sakramentislærdóm aö höfuöbjargráöi fains dauöþreytta,
órólega og leitandi nútíöar-mannkyns. *). Og kaþólskt er þaö, þeg-
ar Vilhjálmur van Rossum, samkvæmf eigin frásögn, krýpur hrygg-
ur í huga og grátbiöur heilaga Birgittu, aö hún gerist árnaöarmaS-
ur Svíþjóöar hjá Guöi og láti aftur sína andlegu ætt, hina kaþólsku
kirkju, endurlifna í föðurlandi sínu ('bls. 39). Engis'slíks verSur
vart í kvæfii Stefáns. Sú trú, sem þar verður vart, er hin sameig-
inlega trú allra kristinna manna á Guö fööurinn og son hans Jesú
Krist, í kaþólskri umgerö, kjarni kristindómsins í umbúöum Róma-
kirkju.
Nokkuö ööru máli er að gegna um bók Halldórs Kiljan Lax-
ness. Þar er hiö kaþólska viöhorf sett í letur meö heldur afdrátt-
arlausri hreinskilni. Þar sjáum vér hina kaþólsku kenning i sinum
strangasta ósveigjanleik. Á blaösíðu 21 og 22 í þeirri bók svífur
andi Piusar 9. yfir vötnunum, andinn frá Vatíkanþinginu 1870, þeg-
ar óskeikulleiki páfans er geröur aö trúarsetningu ÓDogma), sem
enginn sannkaþólskur maöur má efast um. Það er svo sem enginn
efi á því, að þessi samþykt Vatikanþingsins er bein afleiðing, sögu-
leg og rökrétt,. af allri þróun kaþólskrar kirkju' á, undanförnum öld-
um, sem stefnir beint að blindri “autoritets”-trú, þar sem æðstu
völd og síðustu úrslit allra vandamála trúar og siðferðis eru lögö
í hendur einum manni, hinum óskeikula páfa. En ekki hefir'Hall-
dóri mínum tekist að sveigja minn hug til hlýðni við þessa kenn-
ingu kaþólskrar kirkju, þótt honum mælist skörulega. Eg verð aldrei
meiri mótmœlandi en þá, er eg les og heyri aöra eins staöhæfingu
og þessa, að “þótt heilögust embætti kirkjunnar væru lögð á herðar
óarga dýrum, og þótt páfinn í Róm væri varúlfur, þá gæti hann ekki
íýst neinu yfir í nafni kirkjunnar, sem ekki væri sannleikur.........
Og hver sem páfinn er, hvort sem hann er heilagur maöur eða var-
úlfur, þá er það, sem hann bindur og leysir, bundið og leyst í nafni
himnanna og fyrir faimneskt vald” fKaþólsk viöhorf bls. 21—22).
Og Halldór segir: “Það er bábilja og hneyksli, að hyggja, að Guð
hafi stofnað kirkju, sem geti fariö vilt og kent lýgi” fSama bók, bls.
22). Eg mundi geta samþykt þetta, ef Halldór sannaöi mér, að hin
sýnilega kirkja meö sínu mannlega skipulagi og mannlegu ann-
mörkum, og þá sérstaklega hin rómversk-kaþólska kirkja, sé eitt og
hiö sama sem hin sanna kirkja eftir Guðs hjarta og samkvæmt
*) Sbr. Kristendomen och. vá.r tid, 19. árg., 11.—12. hefti bls. 352
og áfram.