Sameiningin - 01.10.1916, Page 6

228
inna af hendi hin lítilmótlegustu og erfiðustu verk; en hitt
var það heldur, að hinn alvörugefni, djúpsæi andi hans var
orðinn bækistöð sárbeittra hugsana og nagandi efasemda;
hann var á þeirri skoðun, að ,hann myndi bráðlega deyja,
og að annað enn þá verra en dauðinn sjálfur biði sín. Vér
lesum það með nýrri samhygð með veslings Lúter, að á
þessu skeiði æfinnar var hann hugsjúkur út af yfirvofan
ósegjanlegs böls; að hann ímyndaði sér, að hann væri
dæmdur til eilífrar tortímingar. En sýndi sig ekki þarna
yfirlætisleysi og einlægni mannsins? Hvað var hann, að
hann skyldi hafinn til himna? Hann, sem engu hafði
vanizt nema böli og þrælkun; um slíka sælu fyrir hann var
ekki að tala. Hann gat ekki skilið það, að sál nokkurs
manns gæti frelsast fyrir föstur, vökur, ytri reglur og
sálnamessur. Hann varð skotspónn hins bitrasta böls, og
vafraði eins og á barmi örvæntingarfulls heljar-dýkis.
pað hlýtur því að hafa verið honum hin ununarfylsta
uppgötvun, þegar hann í þann mund fann biblíu, skráða á
latínu, á Erfurt-bókahlöðunni. Hann hafði aldrei séð bók
þesa áður. Hún kendi honum lærdóma um annað en föstur
og vökur. Annar munkur í klaustrinu, reyndur í guðlegum
efunm, kom honum einnig til hjálpar. Lúter lærði nú, að
enginn frelsaðist fyrir það að syngja sálnamessur, heldur
fyrir yfirgnæfandi náð Guðs—kenning, sem honum reynd-
ist trúlegri. Smátt og smátt varð hann nú rótgróinn sann-
leika þessum, eins og kletti. Og ekki er að undra, að hann
skyldi bera lotningu fyrir biblíunni, sem færði honum
þessa blessuðu hjálp. Hann hafði hana í þeim hávegum,
sem orð hins hæsta hlýtur að vera í hjá þeim, sem líkt er
farið og honum. Hann ásetti sér að halda fast við orð
þetta; og það efndi hann, alt lífið út og í dauða.
petta var þá frelsun hans úr myrkrinu, loka-sigur
hans yfir myrkraöflunum, eða það, sem vér köllum aftur-
hvarf. pessi tímamót voru honum dýrmætust allra. Og
eðlilegt er það, að nú skyldi honum daglega fara fram í
innra friði og andans styrkleik; að um leið og hinar miklu
gáfur og dygðir, er bjuggu í honum, tóku að þroskast,
skyldi hann komast tii meira og meira vegs í klaustrinu, í
landi sínu, og verða til meira og meira gagns í öllum heið-
virðum sýslunum. Hann var hafður til sendiferða í Ágúst-
ínusar-reglunni, og þegar á gáfuðum manni þurfti að halda,
er trúað yrði til að inna vel af hendi verkið, sem fyrir lá.
Friðrik hinn vitri, Saxlands-fursti, sem var sannarlega vit-
ur og réttlátur höfðingi, fékk álit á honum sem nytsemdar-
manni, gerði hann að prófessor við hinn nýja Vittenbergs-
háskóla, er hann hafði stofnsett, og einnig að kennimanni í
Vittenbergi. Og í báðum þessum stöðum kom Lúter svo