Sameiningin - 01.07.1917, Page 11

139
Síðbótin náði tökum á þessari kenningu og skildi hana
fullkomlega og hún var kraftur kirkjunnar hjá Mótmælend-
um í langa tíð, en rómverska kirkjan hélt fast við verkarétt-
lætið og hefir sama sem ekkert vikið frá þeirri kenningu
síðan.
Á vorri tíð munu þeir vera tiltölulega fáir, bæði meðal
lærðra og leikra, sem hafa réttan skilning á þessari kenn-
ingu. Að vísu geymist hún óbreytt og ómenguð í játning-
arritum flestra stórdeilda mótmælandi kirkjunnar, og mestu
og beztu menn hennar síðan Lúter var uppi hafa prédikað
hana með miklum árangri. En þeir eru nú orðnir svo undur
fáir, sem ekki hafa að meira eða minna leyti látið undan
vantrúarhreyfingum nútímans og sýkst af anda þeirra.
Allar vantrúarstefnurnar, svo sem únítara-trú og Nýja
guðfræðin, hafa auðvitað varpað þessari keninngu fyrir
borð með fyrirlitningu- Yfirleitt hafa menn nú á tímum
aðra skoðun á Guði en Hallgrímur Pétursson, Jonathan
Edwards eða Charles H. Spurgeon höfðu. Menn álíta hann
nú vanalega ekkert nema meinlausa, geðgóða og kærulausa
veru, sem hálfpartinn deplar augunum við syndinni eðá sem
ekki þykir mikið fyrir því, þó að menn brjóti lög sín. Eftir
þeirri skoðun er hann reiðubúinn að taka hvern sem er inn
í ríki sitt og veita honum eilífa sælu, alveg skilyrðislaust,
ef hann er ekki algjörlega vondur, og jafnvel þó hann væri
það. Aðrir álíta að engin synd sé til. Samkvæmt þeirri
skoðun er maðurinn að eins á þroskaskeiði og er ekki enn
þá búinn að ná takmarkinu.
Aðrir fara svo langt að álíta að Guð sjálfur sé að þrosk-
ast og sé þessvegna líka “í syndinni”.
Við jarðarfarir er þessi hugsun oftast ríkjandi: “Hann
breytti vel. Hann gjörði mörgum gott. Hann er þessvegna
alveg sjálfsagt hjá Guði”.
Af hverju stafar þessi hörmulegi hugsunarháttur ?
Af víðtæku trúleysi. Og af hégómagirni. Hégómagirnin
og hrokinn stríða á móti þessari kenningu- pað er mjög al-
gengur mannlegur veikleiki, að vilja gjöra meira úr sér
heldur en maður er í raun og veru. En samfara þessari til-
finningu er ástríða sú, að vilja lítilsvirða aðra og jafnvei
skerða dýrð Guðs og hátign hans. En réttlæting af trúnni
stingur hrokann og hégómagirnina í hjartastað. Með henni
fá þessi öfl banasár. Kristindómurinn lítilsvirðir ekki
neinn hæfileika mannsins, en hann virðir manninn að eins
eftir verðleikunum, og það þola hinir hégómagjörnu ekki.