Fréttablaðið - 03.05.2011, Blaðsíða 22

3. maí 2011 ÞRIÐJUDAGUR4
Rannsókn á algengi langvinnra
verkja á Íslandi stendur nú yfir
en spurningalistar voru sendir
út til slembiúrtaks 4.500 einstak-
linga á aldrinum tuttugu til sjötíu
ára fyrir helgi. Tilgangur rann-
sóknarinnar er tvíþættur: annars
vegar að skoða heilsutengd lífs-
gæði og aðgengi að og notkun á
heilbrigðisþjónustu meðal almenn-
ings á Íslandi. Hins vegar að skoða
algengi langvinnra verkja og notk-
un á heilbrigðisþjónustu vegna
þeirra ásamt reynslu einstaklinga
með langvinna verki af samskipt-
um sínum við fagfólk í heilbrigðis-
þjónustu.
Þorbjörg Jónsdóttir, lektor við
hjúkrunarfræðideild Háskólans á
Akureyri, sem stýrir rannsókninni
segir fáar rannsóknir hafa verið
gerðar á algengi langvinnra verkja
á Íslandi. „Það er til lítil rannsókn
sem sýnir að hlutfallið sé í kring-
um þrjátíu prósent en þar var
úrtakið einungis fimm hundruð
manns. Hins vegar er til stór rann-
sókn á algengi langvinnra verkja
í ýmsum Evrópulöndum frá árinu
2006 sem gefur til kynna að það sé
allt frá 12 prósentum á Spáni og
upp í 30 prósent í Noregi.“
Þorbjörg starfaði lengi sem
hjúkrunarfræðingur og hefur
mikla reynslu af vinnu með fólki
með langvinna verki. Þessi rann-
sókn er hluti af doktorsverkefni
hennar við hjúkrunarfræðideild
Háskóla Íslands en meðrannsak-
endur og leiðbeinendur eru dr. Sig-
ríður Gunnarsdóttir og dr. Helga
Jónsdóttir. Þorbjörg segir niður-
skurð í heilbrigðiskerfinu koma
illa niður á fólki með langvinna
verki. „Vitað er að stór hluti þeirra
sem leita til heilbrigðisþjónustunn-
ar gerir það vegna ýmiss konar
verkja. Misjafnt er hvernig geng-
ur að finna orsök þeirra og hvernig
gengur að meðhöndla þá á viðeig-
andi og árangursríkan hátt. Einnig
er reynsla fólks af þjónustu heil-
brigðiskerfisins misjöfn sem og
gagnsemi þeirrar meðferðar sem
í boði er. Ljóst er að niðurskurð-
ur getur jafnvel leitt til þess að
vandamál sem hægt væri að leysa
með réttum aðgerðum festast í
sessi og verða langvinn með til-
heyrandi skerðingu á lífsgæðum
og kostnaði fyrir einstaklinga og
samfélag.
Aðgengi að og notkun á heil-
brigðiskerfinu og reynsla þeirra
sem þangað leita vegna langvinnra
verkja hefur lítið sem ekkert verið
rannsökuð á Íslandi en þekkt er að
einstaklingar með langvinna verki
hafi leitað til margra ólíkra með-
ferðaraðila án þess að meðferð
hafi borið árangur. Við vonum að
rannsóknin geri okkur kleift að
meta þjónustuna og koma auga á
það sem betur má fara.“
Þorbjörg vonast bæði eftir svör-
um frá fólki með langvinna verki
og þeim sem eru verkjalausir. „Til
þess að rannsóknin gefi sem best-
ar upplýsingar er mikilvægt að
sem flestir taki þátt í henni, óháð
því hvort þeir hafa reynslu af lang-
vinnum verkjum eða ekki enda
viljum við líka fá fram almenn
viðhorf.“ Þorbjörg segir nauðsyn-
legt að fá að minnsta kosti fimm-
tíu prósenta svörun. Hún vonast til
að geta byrjað að vinna úr niður-
stöðunum í sumar og ættu þær að
liggja fyrir með haustinu.
vera@frettabladid.is
Kannar algengi
langvinnra verkja
Rannsókn á algengi langvinnra verkja stendur nú yfir en líklegt er
talið að það sé verulegt og jafnvel í kringum þrjátíu prósent.
Fáar rannsóknir hafa verið gerðar á algengi langvinnra verkja á Íslandi. Rannsóknin
sem nú stendur yfir er hluti af doktorsverkefni Þorbjargar. MYND/HEIDA.IS
Heilsa er ekki ein-
ungis fólgin í því að
vera laus við sjúk-
dóma samkvæmt
skilgreiningu Alþjóða-
heilbrigðisstofnunar-
innar (WHO). Heilsa
er einnig fólgin í
almennri velferð ein-
staklingsins, líkamlegri,
andlegri og félagslegri.
heimild: www.
wikipedia.org
■ að það er meiri ávaxtasykur í sítrónum en jarðarberjum
■ að á einni mannævi borðar manneskjan í kringum 35 tonn af mat
■ að ef mjólk stendur í dagsljósi í tvo tíma tapar hún um tveimur þriðju af
B-vítamínum sínum
■ að með því að borða C-vítamín (appelsínu,
sítrónu, greip, jarðarber, tómata og kartöflur til
dæmis) með kjöti eða baunum nýtist járnið
og prótínið í matnum betur
■ að fólk hefur borðað fisk með sítrónusneið
allt frá því á miðöldum. Þá trúðu menn
því að sítrónusafinn myndi leysa upp bein
sem mögulega slæddust ofan í magann.
Vissir þú...
Samkvæmt evrópskri rannsókn frá árinu
2006 er algengi langvinnra verkja á
bilinu 12 til 30 prósent.
Skeifunni 3j · Sími 553 8282 · www.heilsudrekinn.is
Jafnvægi fyrir líkama og sál
heilsumeðferð · heilsuvörur · dekur · leikfimi
veittu vellíðan
gefðu
gjafabréf
Tilboð
grenningar-
meðfe ð
SU
MA
R-
TIL
BO
Ð! 2 fyrir 1
í yoga
Fimmtud. 19. maí kl. 20 - 21
Námskeið með ÁSDÍSI RÖGNU EINARSDÓTTUR grasalækni BSC
Viltu læra að tína og nota
íslenskar lækningajurtir?
Nánari upplýsingar og skráning í síma:
899 8069 og asdisragna@hotmail.com.
Verð: 3500 kr.
Innifalið eru vegleg námsgögn með
uppskriftum að jurtablöndum gegn
algengum kvillum!
Farið verður yfir eftirfarandi þætti:
• Hvernig á að tína, þurrka og geyma jurtir
• Hvenær er best að tína og við hvaða aðstæður
• Hvernig útbúa á jurtablöndur á einfaldan hátt
• Áhrif algengra lækningajurta og notkun þeirra