Atli - 01.06.1944, Page 12

- 12 -
SÍLMEMKL.

Síldin er nú oröin drjúgur þáttur í J.ífi uaanna og’ dýra á lslandi»
Margur ráöherrann á skinn sitt íicnni uo Jícklra þegar Bretans pund var
oröiö ój>ægilega þungt. og mörguir. skepiáAm. bjaifjar■ 'lxiin. frá hor, þegar
illa árar og heyin hrelcjast. 'Á suiiriii éf miáill fjdldi verkalýös önn-
um kafinn við veiöar og ýmsa verlcun þessa dýrmæta fengs. Allt og allir
anga af grut og gljjáfa af hreistri 1 verstöövum víöa ura land. "Að
fara í síld" er nd oröiö gullleitar æfintýri, sem lokkar fjöldann af
ungura mönnum og konum úr sveitum landsins.
Þótt bændum hrjósi hugur viö, hve auðveldlega börn þeirra falla
fyrir freistingunnij, þá á nd síldin samt sín ítök í þeim. Margir
þeirra hafa fengið tröllatrú á síld og síldarmjöli. Þaö er eins og
ekkert hej?- sé svo hrakið, enginn sinurubbi svo hvítur aö okki sé þáð
notiiæft féður, ef síldarmjöli er sáldraö á garöann. Áöur sottu menn
á guö og gaddinn, nú á gaddinn og síldarmjöliö og víst er hér um
miklár framfarir aö ræða. ■ ■
En 'þdtt síldarmjöl sé ágætt þar sem þaö -á viö, verður þó aö var-
ast aö mota þaö um of, Þaö or því okki úr vegi aö rifja upp þaö, sem
fróöir monn hafa sagt og skrifaö um þaö og éftir föngum iaöa þaö aö
1 s 1 enzlcum s taöhát tum..
Viö lestur fagbókménnta p,'i:r:r'.Á sém ,fjalla um þetta efni, verö-
ur maöur þess fljótt var, aö hér or okki utq 'noina '’vstandardi;-vöru aö
ræöa. Efnamagniö er mjög breytilegt
Þurefni Eggjahvíta ?it:-
84-96$ 5O-8O5:
og e:<
:■ ftirfárándi t ölur sýna:
DS
alt
11 v au
& ■: v;c
Gy5-15ý>
■ Aska’ '
10-25%
Þess'skal þó getlö, aö í flesium löndum er framleiðslan nú und-
ir ströngu, eftirliti og er bannað meö lögum aö seija síldarmjöl, sem
ekki hefur ákveöiö lágmark af þeim efnum, sem verömæt eru og undir
ákveönu hámarki af þeim, sem skaöleg geta oröiö.
Þursfni. Þegar um jafn dýra vöru og síldarmjöl er að ræða,
hlýtur þáö aö vera kappsmál kaupenda, aö þaö hafi sem minnst aö geyma
af.jafn verölausu ofni og vatni. Síldarmjöl, sem inniheldur 165: af
vatni þolir ekki geymslu. Mjög lágt vatnsmagn er þd ekki æskilegt.
Þá hefir mjöliö veriö þurkaö of lengi cöa viö svo lágan hita, áö hætt
er við aö oggjahvítan hafi tapaö í meltanleika, 90-92$ þurofni mun
vera hæfilegt.
Eggjahvítan. Hér er um þaö efnasamband aö ræöa, sem oftast er
mest vöntun á í fóðrinu og því dýrmætast. Þaö hlýtur því aö vera
sérstakt nauðsynjamál aö finna orsakir beirra geysi miklu sveiflna,
sem oft verour vart d eggjahvítumaghi síldarmjölsins. Þær stafa nær
eingöngu af því, hvornig.rajöliö. er framleift. Berist svo mikil síld
á land að verksmiöjurnar hafa .ékki undan er oft mokáð mjög miklu af
salti 1 þrærnar og hefur þaö skiljaniegn sln áhi-1-1- . á eggjahvítu-
magn þurefnisins.
higgji síldin lo.ngi í þrónuir • C ;jér. .illtaf •staö meiri eöa minni
r'otnun á egg jahvítuefnunum. A þennaa hátt gotur .beint efnatap oröiö
all verulegt. Ammóniak myndast óg rýkur burt. Ammóníak þaö, sem oft
cr í mjölinu og getur oröiö allt ab 1$, mynuast oftast af eggjahvítu-
efnunum viö þurkunina. Viö rotnum getur hiö "bíologiska" gildi eggja-