Fréttablaðið - 04.08.2011, Blaðsíða 18

18 4. ágúst 2011 FIMMTUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
HALLDÓR
Fyrir nokkrum dögum fór flugvél Alþjóða Rauða krossins frá Evrópu
til Afríku með dýrmætan farm. Í vélinni
voru 60 tonn af kraftaverkameðali – bæti-
efnaríku hnetusmjöri, sem ber vörumerk-
ið Plumpy‘Nut.
Í 40 næringarstöðvum Rauða krossins í
Sómalíu er verið að nota hnetusmjörið til
að hjúkra alvarlega vannærðum börnum
til heilbrigðis. Nú eru 5.500 börn í slíkum
stöðvum. Daglega eru börn útskrifuð og
ný koma inn. Verið er að fjölga þessum
stöðvum til að bjarga fleiri börnum.
Plumpy‘Nut hnetusmjörið gegnir lykil-
hlutverki við að bjarga lífi alvarlegra van-
nærðra barna. Það tekur ekki nema tvær
til fjórar vikur að hjúkra barni til heil-
brigðis eftir að það kemur aðframkomið af
hungri inn á næringarstöð Rauða krossins.
Á þeim tíma byrjar barnið smám saman
að borða hefðbundinn mat og braggast.
Sögu Plumpy‘Nut má rekja til þess að
franski næringarfræðingurinn André
Briend tók eftir krukku af Nutella hnetu-
smjöri á eldhúsborðinu, smyrju sem nýtur
sívaxandi vinsælda meðal barna á Íslandi
og um allan heim. Hann skoðaði innihalds-
lýsinguna og komst að því bætiefnin í
smjörinu stemmdu við margt af því sem
vannærð börn þurfa á að halda.
Hjálparsamtök um allan heim hafa á
síðustu árum tekið Plumpy‘Nut fagnandi.
Loksins er kominn fram matur sem auð-
velt er að framleiða, flytja og dreifa. Ekki
þarf að blanda smjörið drykkjarvatni, sem
er víða af skornum skammti, og það þarf
ekki einu sinni að elda Plumpy‘Nut, bara
kreista það fram úr litlum poka. Það sem
meira er – hnetusmjörið er bragðgott!
Yfirnæringarfræðingur Lækna án
landamæra, Milton Tectonidis, líkir
Plumpy‘Nut við pensilín, svo mikilvægt
sé það sem meðal gegn alvarlegri
vannæringu.
Rauði krossinn og fjölmörg önnur
hjálparsamtök hafa því tekið Plumpy‘Nut
í þjónustu sína. Þegar þetta er skrifað
er verið að undirbúa sendingu á öðrum
farmi frá Frakklandi til Sómalíu á vegum
Alþjóða Rauða krossins.
Rauði kross Íslands hefur eyrnamerkt
allt söfnunarfé vegna Sómalíu kaupum
á Plumpy‘Nut. Fyrir 1.500 krónur sem
dregnar eru af símreikningi þegar hringt
er í 904-1500 má kaupa skammt af hnetu-
smjöri sem dugar til að hjúkra einu barni
til lífs á næringarstöð Rauða krossins í
Sómalíu.
Bragðgott kraftaverkameðal
Hungursneyð
Þórir
Guðmundsson
sviðsstjóri
alþjóðasviðs
Rauða kross
Íslands
Niðurrif stjórnlagaráðs
Margir hafa tjáð sig um tillögur
stjórnlagaráðs að nýrri stjórnarskrá. Sú
umræða hefur um margt verið mál-
efnaleg, ýmislegt gott má finna í drög-
unum, annað miður, sumt er of, annað
van. Jón Magnússon lögmaður skrifar
grein á Pressuna þar sem hann veltir
því fyrir sér til hvers stjórnlagaráð hafi
yfir höfuð verið skipað. Telur hann til-
lögurnar ekkert gildi hafa, í raun minna
en þingmannafrumvarp um
breytingar á stjórnarskrá. Á
það er þó að benda að í
þingsályktunartillögu um
stjórnlagaráð er sérstaklega
kveðið á um að ráðið
skuli skila tillögum
sínum til Alþingis í formi frumvarps til
stjórnskipunarlaga. Það er allnokkuð og
ber ekki að gera lítið úr því.
Plagsiður
Sérkennilegur er sá plagsiður að
láta eins og nauðganir séu eðlilegur
fylgifiskur skemmtanahalds. Virðist
á sumum sem það megi einfaldlega
reikna með því að þar sem svo og svo
margir komi saman verði svo og svo
mörgum konum nauðgað.
Slíkur hugsanaháttur
gerir ekkert nema festa
þá reginfirru í sessi að
nauðgun geti á ein-
hvern hátt verið eðlilegur
fórnarkostnaður.
Nýr flokkur
Landsfundur Sjálfstæðisflokksins verður
haldinn í haust. Flest bendir til þess að
Bjarni Benediktsson muni áfram gefa
kost á sér sem formaður. Enginn mót-
frambjóðandi hefur stigið fram. Eftir því
er þó tekið að víða á vefjum hægri-
manna eru lítt duldar sendingar um að
forysta flokksins verði að standa sterk
að loknum fundi. Gerist það ekki gæti
myndast tómarúm fyrir nýjan flokk á
hægri vængnum. Slík hótun hefur lengi
vomað yfir Sjálfstæðisflokknum og
ljóst er að þeir frjálslyndustu hafa lengi
verið óánægðir með stefnu flokksins.
Það skyldi þó ekki vera að flokkum
landsins fjölgaði þegar líður á
veturinn? kolbeinn@frettabladid.isÍ
grein Þórólfs Matthíassonar hagfræðiprófessors í Frétta-
blaðinu í gær, sem víða hefur verið til umfjöllunar, hrekur
hann alls konar vitleysu sem haldið er fram um útflutning
á sauðfjárafurðum.
Þórólfur sýnir þannig fram á að það er rangt sem
haldið hefur verið fram, að skattgreiðendur niðurgreiði ekki
lengur útflutning kindakjöts.
Þótt útflutningsbætur hafi verið
aflagðar fyrir tæpum tveimur
áratugum eru enn greiddar
„beingreiðslur“ og „gæðastýr-
ingarálag“ (tvö af þessum gegn-
sæju orðum í landbúnaðarfrum-
skóginum) til bænda. Ef litið
er á hlutfall þess kjöts innan
„greiðslumarks“ sem flutt er út, fara 400 til 1200 milljónir af fé
skattgreiðenda til að borga með útfluttu lambakjöti, samkvæmt
útreikningi prófessorsins.
Þórólfur bendir á að útflutningurinn, svo og sú venja að henda
lambakjöti sem selst ekki í búðum, í stað þess að lækka verðið
á því rétt fyrir síðasta söludag, haldi uppi verðinu á lambakjöti
innanlands.
Þetta setur rökstuðninginn fyrir nýlegri hækkun á lambakjöti
á innanlandsmarkaði í athyglisvert ljós: Kjöti er hent fremur en
að lækka á því verðið. Lambakjöt er flutt út með styrk frá neyt-
endum (sem eru sama fólkið og skattgreiðendur). Þannig er verði
innanlands líka haldið uppi. Rökin fyrir enn frekari verðhækkun
eru hins vegar að útflutningurinn gangi svo vel. Þannig er verð-
hækkun á kjöti sem íslenzkir neytendur hafa niðurgreitt ofan í
útlendinga orðin rök fyrir því að þeir eigi að borga ennþá meira.
Við það má bæta að samtökum bænda finnst alveg sjálfsagt að
þeir fái að flytja út kjöt án tolla, til dæmis á markað í Evrópu-
sambandslöndunum, en þau eru alveg á móti því að kjöt sé flutt
inn til Íslands án tolla.
Svona röksemdafærsla viðgengst hvergi nema á hinum kol-
ruglaða búvörumarkaði. Þórólfur Matthíasson hrekur fleiri
vitleysur; til dæmis þá að útflutningur lambakjöts skapi dýr-
mætar gjaldeyristekjur. Ríkisstyrkirnir sem koma til þýða að
peningarnir eru fyrst sendir upp í sveit, áður en þeir koma heim
aftur sem gjaldeyristekjur. Og til að framleiða kjöt til útflutn-
ings þarf heilmikinn innflutning; áburð, olíu, vélar, fóður og þar
fram eftir götunum. Því að þótt bændur vilji sem minnstan inn-
flutning í nafni matvælaöryggis, hefur hvorki tekizt að koma á
olíu- né dráttarvélaöryggi. Ávinningurinn af útflutningnum er
því sáralítill í samanburði við aðrar útflutningsgreinar.
Íslenzkt kindakjöt er frábær vara, sem á með réttu að selja
um allan heim, ekki bara á Íslandi. En væri okkur öllum, líka
framleiðendum lambakjöts, ekki greiði gerður með því að losa
framleiðsluna og söluna út úr þessu fáránlega kerfi og innleiða
viðskiptafrelsi í landbúnaðinum eins og öðrum greinum?
Prófessor bendir á vitleysurnar um kjötútflutning.
Kolruglaður
kjötmarkaður
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN