Fréttablaðið - 09.09.2011, Side 18

18 9. september 2011 FÖSTUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
Frummælendur
Svandís Svavarsdóttir, umhverfisráðherra
Umhverfismál, Evrópusambandið og EES samningurinn
Árni Finnsson, formaður Náttúruverndasamtaka Íslands
Hvaða erindi á Ísland í ESB?
Þórunn Sveinbjarnardóttir, fyrrverandi umhverfisráðherra.
Um umhverfisstefnu Evrópusambandsins.
Páll Ásgeir Ásgeirsson, rithöfundur og leiðsögumaður.
Enga merkimiða takk.
Allir velkomnir
Fundastjóri
Björg Eva Erlendsdóttir,
framkvæmdastjóri
Norðurlandasamstarfs
Vinstri - Grænna flokka.
Loftið, sólin, sjórinn og fjöllin
- hvað gerir ESB fyrir umhverfismálin?
Umræðufundur um Evrópusambandið og umhverfismál
laugardaginn 10. september klukkan 11 - 13 í Iðnó.
HALLDÓR
SKOÐUN
Steinunn
Stefánsdóttir
steinunn@frettabladid.is
Flóttinn mikli
Ásmundur Einar Daðason, áður
þingmaður Vinstrihreyfingarinnar
– græns framboðs, nú Framsóknar-
flokksins, skrifaði um atgervisflótta í
Fréttablaðið í gær. Hann sagði opin-
ber gögn sýna að brottfluttir umfram
aðflutta væru 7.000 á árunum 2009
og 2010. Vissulega er rétt hjá
þingmanninum að atgervisflótta
á að hafa áhyggjur af. Hann er
væntanlega að vísa í tölur frá
Hagstofu Íslands, en þær sýna að
árið 2009 voru brottfluttir umfram
aðflutta 4.835. Árið 2010 hafði
þeim fækkað til muna, voru
2.134. Samanlagt eru þetta
6.969.
Hreyfing vinnuafls
Þetta er vissulega há tala og ástæða
til að hafa áhyggjur af henni.
Athyglis vert er að skoða hreyfingu
íslenskra ríkisborgara. Árið 2009
voru brottfluttir íslenskir ríkis borgarar
umfram aðflutta 2.466 og árið 2009
voru þeir 1.703. Samanlagt eru
þetta 4.169 og má því gera
því skóna að hina 2.800
megi flokka sem vinnuafl
á hreyfingu. Slæmt að
missa, en kannski eðli
alþjóðavæðingarinnar?
Óvænt traustsyfirlýsing
Steingrími J. Sigfússyni fjármála-
ráðherra og starfsmönnum hans í
ráðuneytinu barst traustsyfirlýsing úr
óvæntri átt á Alþingi í gær. Sigurður
Kári Kristjánsson, þingmaður Sjálf-
stæðisflokksins, skildi ekki að nokkur
bæri brigður á sannleiksgildi frétta-
flutnings. „Fréttin í Morgun-
blaðinu í morgun hlýtur að
vera rétt, enda byggir hún
á gögnum úr fjármálaráðu-
neytinu.“ Væntanlega trúir
Sigurður Kári héðan í frá
öllu sem nýju neti sem úr
fjármálaráðuneytinu
kemur.
kolbeinn@frettabladid.is
Þegar jarðskjálftinn ógurlegi reið yfir Haítí í ársbyrjun 2010 fylgdust
Íslendingar í beinni útsendingu með því
hörmungarástandi sem alls staðar blasti
við; eyðilegging og dauði.
Almenningur brást skjótt við
og sýndi mikið örlæti í fjár-
framlögum sínum til neyðarað-
stoðarinnar.
Frjáls félagasamtök á borð
við Barnaheill – Save the
Children og Rauða krossinn
veittu tafarlausa neyðar-
aðstoð til þeirra tveggja millj-
óna manna sem voru á ver-
gangi í kjölfar hamfaranna.
Það er þó aðeins upphafið af
verkefnum hjálparsamtaka
því upp bygging eftir slíkar
hamfarir er langhlaup. Rauði
krossinn og Barnaheill – Save
the Children vinna nú bæði
að langtímaverkefnum er lúta
að aðstoð til fórnarlamba jarðskjálftans
næstu fimm árin.
Haítí var, fyrir hamfarirnar, fátækasta
land á vesturhveli jarðar. Ríflega helm-
ingur landsmanna (54%) býr við mjög
mikla fátækt og lifir af minna en Banda-
ríkjadal á dag. Aðeins 49% barna á Haíti
voru skráð í skóla og af þeim sem skráð
voru, sótti helmingur ekki skóla með
reglubundnum hætti. Aðgengi að heil-
brigðisþjónustu og viðunandi
næringu er mjög slæmt. Enn
eiga þúsundir manna um sárt
að binda, búa í tjaldbúðum og
geta litla björg sér veitt.
Í því uppbyggingarstarfi sem
nú er unnið á vegum Rauða
krossins og Barnaheilla – Save
the Children er lögð áhersla á
náið samstarf við heimamenn
þannig að tryggja megi lands-
mönnum öllum, og sérstaklega
börnum, öruggari og heilbrigð-
ari framtíð og tilefni til vonar.
Áhersla er lögð á svið eins og
menntun, vernd, heilsu, nær-
ingu, vatn, sálrænan stuðning,
hreinlæti, skjól, lífsviðurværi
og mataröryggi.
Árangurinn af þessu starfi er strax
farinn að skila sér en í þessu langhlaupi
er enn langt í lokamarkið. Við verðum að
hafa kraft til að klára hlaupið því ávöxt-
ur þess er ríkulegur; betra líf fyrir börn
og aðra íbúa Haítí.
Lungu í langhlaup
Þróunar-
samvinna
ber ávöxtu
Kristján
Sturluson
framkvæmdastjóri
Rauða kross
Íslands
Petrína
Ásgeirsdóttir
framkvæmdastjóri
Barnaheilla –
Save the Children
á Íslandi
Við verðum
að hafa kraft
til að klára
hlaupið því
ávöxtur þess
er ríkulegur;
betra líf fyrir
börn.
A
ldrei hafa fleiri greinst með HIV-veiruna á Íslandi en í
fyrra þegar 24 greindust. Sautján hafa greinst á þessu
ári, þar af þrettán sprautufíklar. Hlutfall sprautufíkla
í hópi HIV-greindra er hvergi hærra en hér á landi
þar sem 55 af þeim 271 sem greinst hafa með HIV á
26 árum eru sprautufíklar, og hlutur þeirra hefur aldrei verið
meiri en síðustu ár.
Þetta eru heldur nöturlegar tölur og benda til þess að sofnað
hafi verið á verðinum gagnvart þessum sjúkdómi sem fáir þekktu
fyrr en undir miðjan níunda
áratuginn.
Sjúkdómurinn vakti mikinn
ugg þegar hann kom fyrst fram,
ekki síst meðal ungs fólks. Til-
koma hans kallaði á stóraukna
varkárni í kynhegðun sem
margir tóku alvarlega. Endur-
teknar smokkaherferðir virtust
bera árangur, ekki síst í hópi
samkynhneigðra karla, sem á upphafsárunum var útsettasti
hópurinn.
Eftir að nýgreiningum hafði stórlega fækkað um árabil hefur
þeim fjölgað svo að nýju að hægt er að tala um faraldur og þá ekki
síst meðal sprautufíkla. Samanburðurinn við Svíþjóð á nýgengi
HIV-smits í hópi sprautufíkla er sláandi. Meðan hér í liðlega 300
þúsund manna samfélagi greinast tíu HIV-smitaðir sprautufíklar
greinast fjórir í Svíþjóð þar sem tæpar tíu milljónir eiga heima.
Reynslan sýnir að fræðsla og forvarnir skila verulegum
árangri í þeim hópi fólks sem er allsgáður og ábyrgur gerða
sinna. Reynslan sýnir einnig að það er ekki nóg að upplýsa eina
kynslóð heldur verður stöðugt að hamra járnið.
Þegar kemur að fíklunum er verkefnið hins vegar mun
flóknara. Þar er um að ræða fullorðið sjálfráða fólk, einstaklinga
sem örðugt er að passa upp á ef þeir kæra sig ekki um að láta
gæta sín. Ætla verður að enn frekari fræðsla í forvarnaskyni hafi
einhver áhrif. Sömuleiðis aðgerðir eins og bætt aðgengi fíkla að
sprautum og nálum, og smokkum sömuleiðis. Þá má áreiðanlega
auka aðgengi fíkla að heilbrigðis- og félagsþjónustuþjónustu og
hvetja til árvekni gagnvart HIV hjá þeim sem þar taka á móti
fíklum. Loks hlýtur að verða að skoða möguleika á tímabundinni
frelsissviptingu í því skyni að afeitra fólk og leiða því fyrir sjónir
þegar það er orðið edrú að það verði að fara í fíkniefnameðferð
til þess að smita ekki aðra með þeirri óábyrgu hegðun sem fylgir
vímuefnaneyslunni.
Að sama skapi er ljóst að til mikils er að vinna að ná tökum
á HIV-smiti. Sem betur fer eru lífslíkur smitaðra allt aðrar og
miklu betri en þær voru á upphafsárum HIV. Hins vegar er það
alltaf mikið alvörumál að ganga með ólæknandi sjúkdóm, að
ekki sé talað um ef smitberinn er ekki ábyrgur gerða sinna og
gætir þess ekki að leggja sitt af mörkum til að verja þá sem hann
umgengst gegn smiti. Loks skiptir miklu að hver HIV-greindur
kostar heilbrigðiskerfið 160 milljónir króna.
Nýgengi HIV-smits veldur óhug.
Nöturlegar tölur
um HIV-smit fíkla