Faxi - 01.06.1962, Blaðsíða 7

ÚTSKÁLAKIRKJA 100 ARA
Ræða flutt á 100 ára minningarhátíð Út-
skálakirkju á síðastliðnu hausti.
A þessu merkisafmæli Utskálakirkju,
þar sem hún er orðin 100 ára gömul, rifjast
upp ýmsar endurminningar frá liðnum
árum og áratugum. Þessar endurminning-
ar vekja þakklætistilfinningar í huga mín-
um, sem mér er bæði ljúft og skylt að láta
í té við þetta tækifæri, enda þótt margir
af þeim, er ég vildi láta í té þakklæti mitt,
séu ekki sýnilega nálægir meðal okkar.
Það hafa oft orðið prestaskipti á Útskál-
um, síðan ég man fyrst eftir mér. Fyrsti
presturinn, sem ég man eftir á Útskálum,
var séra Jens Pálsson, síðar prófastur í
Görðum á Álftanesi.
Ég er þannig staðsettur í byggðarlaginu,
að prestarnir á Útskálum hafa verið meðal
næstu nágranna minna, og er mér óhætt
að fullyrða, að allir þessir prestar hafa ver-
ið mætir og merkir menn, og allt safnaðar-
fólk hér, sem man þá, hugsar til þeirra
allra með ástúð og virðingu.
Ég vil sérstaklega nefna tvo presta, sem
ég komst í nánust kynni við, þá séra Frið-
rik Hallgrímsson, síðar dómprófast, og
séra Friðrik J. Rafnar, síðar vígslubiskup.
Séra Friðrik Hallgrímsson fermdi mig, og
tel ég það mikið lán, að hafa notið leið-
sagnar hans og uppfræðslu; ég veit, að
hann er í allra fremstu röð þeirra presta,
er á Útskálum hafa starfað, hvað viðvíkur
kristilegri uppfræðslu æskulýðsins. Hann
stofnaði hér í Útskálasókn, í félagi við
nafna sinn, séra Friðrik Friðriksson, dr.
theol., deild af KFUM, kristilegu félagi
ungra manna, og stóð sá félagsskapur með
miklum blóma alla tíð meðan hans naut
við. Nafni hans, séra Friðrik Friðriksson,
kom oft hingað suður ú Reykjavík til að
vera hér með á fundunum og flytja ræður.
Fundasókn var með afbrigðum góð, svo að
hvernig sem veður var, hamlaði það aldrei
fundarsókn.
Fermingarundirbúningur hjá séra Frið-
rik var þannig, að eftir að hafa tekið ferm-
ingarbörnin alllengi til spurninga seinni
part vetrar, var regluleg skólaganga til
hans síðustu þrjár vikurnar fyrir ferming-
una dag hvern; setti hann okkur fyrir einn
sálm í sálmabókinni, er við urðum að læra
reiprennandi og skila næsta dag; fer svo
með okkur út í kirkjuna og kennir okkur
lagið við umræddan sálm dag hvern og
Þorlákur Benediktsson.
oftast tví- og þríraddað eftir því hvernig
lögin voru viðfangs.
Eftir fjögurra ára dvöl í Útsæálapresta-
kalli fluttist séra Friðrik Hallgrímsson til
Ameríku. Veit ég, að fermingarbörnum
hans er enn í fersku minni síðasti fundur-
inn, sem haldinn var í KFUM í Útskála-
sókn, áður en hann fór alfarinn héðan. —
Séra Friðrik Friðriksson orti kveðjuljóð til
hans frá Kristilegu ungmennafélagi í Út-
skálasókn. Kveðjuljóð þetta var 5 eða 6
erindi og voru sungin á umræddum fundi;
ætla ég að fara hér með þrjú erindi af þeim.
Tvö fyrstu og það síðasta. Þau hljóða svo:
Sundur liggja leiðir nú,
vinur, burt þú héðan heldur,
hjörtum okkar sorg það veldur,
huggar oss þó hugsun sú,
að ei tryggðaböndin bresta,
bilið langt þótt verði hér,
af því Jesú blessun bezta
bæði fylgir oss og þér.
Farðu vel, þú fræddir oss
um þann vin sem aldrei breytist,
um þá náð sem börnum veitist
undir Drottins dýrðarkross;
þú oss kvaddir Krists að verki,
krossins fána bentir á.
svo und lífsins sigurmerki
sigri dýrstum skildum ná.
Vegur þinn í Vesturheim
aukist bezt að öllum sóma,
orðin Guðs að megi ljóma
ungum lýð í löndum þeirn;
vegir skilja. Vinur góður
varstu æskulýðnum hér,
eins og föður eða bróður,
ást og traust vort fylgir þér.
Vöknaði víst mörgum um augu, þegar
kveðjuljóð þessi voru sungin, svo mjög
var séra Friðriks saknað af æskulýðnum
og minning hans geymist í þakklátum
hjörtum.
Hinn presturinn, sem ég minntist á áð-
an, séra Friðrik Rafnar, varð mér líka ná-
kunnugur vegna starfa míns, er ég hafði
við Útskálakirkju í hans prestsskapartíð
hér. Það sem mér er minnisstæðast við
hann, fyrir utan hans glæsilegu frammi-
stöðu við embættisstörf hans í kirkjunni og
fögru söngrödd, var framkoma hans á
heimilunum. Vegna starfs míns við kirkj-
una, kom ég oft á heimilin með honum,
bæði á gleði- og sorgarstundum, og sú
innilega vinátta, er hann lét þá í té, gleym-
ist mér ekki; honum var svo eðlilegt og
eiginlegt að gleðjast með glöðum og
hryggjast með hryggum. Ég veitti því oft
eftirtekt, að honum sagðist bezt við jarðar-
farir, þegar hann jarðaði þá, sem manni
virtust vera lægst settir í þjóðfélaginu. Það
var stundum illa liðað með söngkrafta,
sérstaklega við húskveðjur, þegar þeir sem
í kirkjukórnum voru þurftu að sinna öðr-
um störfum; þá lagði hann sig ógleyman-
lega fram með söngrödd sína. É g veit að
allir, sem muna séra Friðrik Rafnar hér,
hugsa jafnan til hans með ást og virðingu.
Þar sem ég minntist á þá innilegu hlut-
tekningu, er séra Friðrik Rafnar jafnan
sýndi sóknarbörnum sínum, verður mér
um leið hugsað til séra Eiríks Brynjólfs-
sonar, því hann var sannarlega sömu eigin-
leikum gæddur; hugsunar- og hugulsemi
hans í garð sóknarbarna sinna, og greið-
vikni hans og hjálpsemi gleymist ekki. Við
sóknarbörn hans hér, sendum honum og
fjölskvldu hans í anda, á þessum merkis-
degi Útskálakirkju, hlýjar kveðjur og biðj-
um þeim blessunar Guðs.
Þá vil ég minnast á það, sem viðkemur
sönglífi kirkjunnar. Áður en orgel kom
í kirkjuna heyrði ég talað um sem for-
söngvara hér Pétur frá Gufuskálum í
Leiru; var hann í tíð Sigurðar Brynjólfs-
sonar Sívertsen. Fyrsta orgelið kom í
kirkjuna árið 1879 og fyrsti organisti hér
F A XI — 91.