Faxi - 01.03.1989, Blaðsíða 15

gerði hvarf gatan. Ég leitaði vítt og
breitt um heiðina, neðan Reykja-
nesbrautarinnar, en fann hana ekki.
Ef til vill hef ég ekki leitað nógu neð-
arlega en mér finnst líklegt að gatan
hafi legið þvert yfir heiðina í stefnu
á Vogastapa, þó svo að önnur hafi
fylgt Strandarbyggðinni. Áður hafði
ég fylgt gamalli götu úr Vogum og
upp fyrir Presthóla, en þeir eru í
heiðinni fyrir ofan Brunnastaða-
hverfið, drjúgan spöl frá ströndinni.
Gatan var mjög ógreinileg á köflum
og ég sá vörðubrot á einstaka stað en
við Presthóla týndi ég henni alveg.
Það er sérstök tilfmning að ganga
heiðina þrátt fyrir einhæfan gróður-
inn og tilbreytingarlaust landslagið.
Grjótið í Strandarheiðinni gerði mér
þó gramt í geði sumarið sem ég gekk
frá Straumsvík í Voga. Gijót hér,
grjót þar, gijót hér um bil allstaðar,
allt af svipaðri stærð, hvorki lítið
eða stórt. Það er því engin furða þó
gömlu götumar hverfi þegar enginn
kastar lengur úr þeim grjótinu né
hleður upp vörður.
Beggja vegna vegarins, í svonefnd-
um Skjaldarkotslágum, vom afgirt-
ir túnskæklar á stærð við meðal ein-
býlishúsalóð í Reykjavíkursvæðinu
og gijóthrúgumar innan girðing-
anna bám vott um þrautseigju og
dugnað jarðlítilla Strandarbænda.
Þama heyja Effi-Brunnastaðabræður
enn í dag. Girðingamar stóðu vel
uppi, háir staurar, lágir staurar,
þykkir staurar og fjalir, allur efni-
viður gjömýttur.
Það sem stakk í augun á leiðinni
um gamla veginn var allt draslið
sem lá í hrúgum hingað og þangað,
hjólastell af ýmsum gerðum, dekk,
hlutar úr bflhræjum, innanstokks-
niunir, blá bamastígvél o.fl. Sem
betur fór lá snjór að mestu yfir en
um sumartíð er þetta ljót sjón í ann-
ars fallegu umhverfi.
Ég þurfti að þræða fannimar því
nokkuð víða var snjólaust og fór ég
því í ótal krókaleiðum. Nú sá ég
féttina mína á vinstri hönd. Þegar
ég var bam var réttardagurinn mik-
ill ævintýradagur og þó hef ég aldrei
verið hrifin af skepnum. Maður sat
á réttarveggnum með mjólk í flösku
°g brauð í bréfþoka og horfði dauð-
skelkaður niður á iðandi ullarkös-
ina og háværa bænduma. í þá daga
tók það daginn að rétta en nú er öllu
lokið eftir 1—2 stundir. Þó koma rút-
ur fullar af bömum af Suðumesjum
°g frá Reykjavík til þess að skoða
þessar, nú sjaldséðu skepnur, á
Reykjanesskaganum sem kallast
hindur.
Vindinn hafði lægt og snjórinn
hættur að rjúka og falla. Ég beygði
af veginum fyrir ofan Hellur og
þræddi brekkur á leiðinni niður á
Strandarveginn. Nesbú með sínum
nýmóðins byggingum og búrhænsn-
um gnæfði yfir bæi og eyðikot.
Séð heim ad Minna-Knarramesi.
Kirkjuhvoll, fyrrverandi samkomu-
hús hreppsins mátti muna sinn fífil
fegri, næstum kominn að falli. Þeir
dagar vom liðnir þegar Grindvík-
ingar gerðu út her manns á böllinn
í Kirkjuhvoli til þess að reyna að
beija á Strandaringum svona af
gömlum vana.
Nú sá ég heim að Sjónarhóli, áður
húsinu hans Magnúsar afa og
Erlendsínu ömmu. Hlerar vom fyr-
ir öllum gluggum og á veggjunum
sáust upplitaðar málningaskellur.
Túnhliðið stóð opiö og ég renndi
mér í skjól á bak við gömlu hlöð-
una, spennti af mér skíðin, dró hita-
brúsann og nestisboxið upp úr pok-
anum og hlammaði mér síðan ofan
á bakpokann. Botninn á mér var
víst orðinn nógu kaldur fyrir þó svo
að ég settist ekki beint ofan í snjó-
skaflinn!
Og hvað sá ég svo frá sæti mínu
undir hlöðuveggnum? Ég sá Ásláks-
staði sem einhvem tímann höfðu átt
betri daga, þar sem bræðumir Fiddi
og Lúlli una sér ennþá og gera trú-
lega á meðan þeir hafa heilsu til. Ég
sá Móakotið og þijú hross sem
hímdu þar norðan undir vegg og ég
sá Nýjabæinn. Húsin virtust komin
að hmni, veggir skakkir og skældir
og bámjámsbót við bámjámsbót á
Nýjabænum. Ég sá Narfakotið sem
nú er sumarhús og blettinn þar sem
Halldórsstaðimir stóðu áður en
húsin vom jöfnuð við jörðu. Atla-
gerðistangavitinn kúrði á sínum
stað við fjömborð, lágreistur en
rammgerður.
Ég dáðist að gömlu gijótgörðun-
um sem enn vama sjónum ffá því
að æða yfir túnbleðlana, en grjót
hefur aldrei skort á Ströndinni. Hve
mörg handtök og hve mörg dags-
verk skyldu liggja að baki þessum
görðum?
Þama kom hann Fiddi yfir túnið
með fötu í hendinni. Hann gekk að
Nýjabænum, tók spýtu frá kofa-
dyrunum, opnaði og gekk svo fram
fyrir bæinn og stillti tveimur plast-
fötum til þerris mót vindinum. Eftir
langa stund komu nokkrar skítugar
rolluskjátur í rólegheitum út úr kof-
anum, hímdu góða stund fyrir
framan dymar og gláptu á veröldina
eins og sauðir. Ég hugsaði: Óttalegir
aular em þetta að taka ekki á rás út
í frelsið og góða veðrið eftir að hafa
hýrt í þessu kofaræksni ég veit ekki
hvað lengi. Tfeið mitt kólnaði í mál-
inu á meðan ég beið þess að eitthvað
gerðist. Loks kom Fiddi og stuggaði
rollunum með handasmellum og
hói í hvarf niður fýrir hólinn en ég
lauk við að drekka ískalt teið.
Nú var kl. langt gengin í eitt og
næsti áfangastaður var Minna-
Knarrames því ég ætlaði að heim-
sækja Möggu, þá hörkukerlingu.
Sjónarhólstjömin var ísilögð en
ekki gat ég rennt mér beint að
Knarramesinu því girðingar vom
um allt. Mamma mín hafði brýnt
það fyrir okkur krökkunum í æsku
að riðlast aldrei yfir girðingar og það
hef ég forðast að mestu leyti, - alla-
vega ef líkur em á því að einhver
sjái til mín! Því lá leiðin upp á veg og
fram hjá Hellum. Ég klemmdi á mér
þumalfingurinn um leið og ég lok-
aði á eftir mér fi'na jámhliðinu
hennar Möggu og gekk svo niður
heimskeyrsluna og í hlað. Ég hikaði
og horfði á háreistan stafninn. Hús-
ið var hvítmálað og vel hirt eins og
annað umhverfis. Það vom hlerar
fyrir gluggunum á loftinu. Ég tók
sjálfa mig á eintal: Ertu nú viss um
að Magga sé hérna ennþá? Getur
ekki verið að hún sé flutt burt til
bamanna eða jafnvel komin á elli-
heimili? Ég hef víst ekki spurst fýrir
um hana lengi. Allavega veit ég að
hún er ekki dauð kerlingin.
Ég grandskoðaði tröppumar og
umhverfið. Ógreinileg spor lágu
upp túnið, ef til vill ffá í gær, eða í
morgun. lYöppurnar vom ósporað-
ar en hurðin hafði greinilega verið
opnuð einhvem tímann um morg-
unin. Ég losaði af mér skíðin, tók
ofan húfuna svo hún bæri kennsl á
mig, hljóp upp tröppumar og barði
á hurðina. Magga kom til dyranna
og mér fannst eins og vottað fyrir
tortryggni í svipnum. Ég heilsaði
brosandi og kynnti mig, svona til
vonar og vara og sagði: „Mér datt í
hug að líta inn, rétt svona í leiðinni.“
Gamla röggsemin hjá Möggu tók af
skarið., .Gjörðu svo vel. Ég get varla
boðið þér inn. Finnurðu ekki ein-
hveija andsk.... fýlu héma. Var að
elda saltfisk sem hann Dói minn gaf
mér og það var svoddan bölvuð ólykt
af honum en ég át hann nú samt og
vaió ekki meint af.“ Þama var Magga
FAXI 91