Morgunn - 01.06.1968, Blaðsíða 22

16
MORGUNN
Staðreynd er það, að unnt er að taka af mönnum hendur
og fætur og jafnvel að skipta um hjarta í þeim, án þess að
,,ég“ þeirra breytist eða skaddist við það nokkurn skapaðan
hlut. Aftur á móti er það svo, að ef heilinn skaddast, þá hef-
ur það í för með sér truflanir vissra þátta sálarlífsins. Svip-
aðar truflanir er unnt að framleiða með lyfjum um lengri
eða skemmri tíma. Þetta bendir á annað af tvennu: að ,,ég“
mannsins sé alveg sérstaklega tengt heilanum umfram aðra
líkamshluta, eða þá hitt, sem margir halda fram, að þetta
sem við nefnum „ég“ sé ekkert annað en efnislegt fyrirbæri,
sé eingöngu fólgið í starfsemi heilafrumanna, og hverfi því
með öllu og verði að engu um leið og líkaminn deyr og heila-
frumur hans leysast upp. Þeir viðurkenna að visu, að þessi
starfsemi sé mjög flókin og engan veginn unnt að skýra hana
til neinnar hlítar, að minnsta kosti ekki nú, hvað sem seinna
kann að verða.
Þessir vísu menn segja ennfremur, að minningar okkar
séu ekki annað en einhver merki eða rispur, sem hið skynj-
aða setji á vissar frumur heilans, en standi þar síðan eins
og stafir á bók. En fínt má nú þetta letur vera og þétt, því
margt geymist í minni þess, sem lengi hefur lifað. En, nú
er það svo, að heilafrumurnar endurnýjast á nokkrum ár-
um ekki síður en aðrar frumur líkamans. Við fáum nýjan
heila án þess að verða að nýjum mönnum og án þess að
glata gömlum minningum. Ef minningarnar eru ekki annað
en gamlar rispur á gömium heilafrumum, hvers vegna
hverfa þær þá ekki með þeim, heldur koma fram nákvæm-
lega eins á þeim nýju frumum, sem vaxa í þeirra stað? Og
hvað mundi stjórna þeirri nákvæmu endurprentun á frum-
urnar?
Sjálfsagt er að viðurkenna það, að mannsheilinn er harla
flókin vél og merkilegt tæki. Hann virðist gegna svipuðu
hlutverki fyrir líkamann og miðstöð símans gegnir fyrir
Reykjavík og nágrenni. Margt bendir til þess, að sú stöð
heilans sé sjálfvirk að verulegu leyti, og þaðan liggja þræðir
tauganna urn gervallan líkamann. En hversu sjálfvirk og