Morgunn - 01.12.1985, Blaðsíða 83

Ef ég t. d. segði yður, að Jónas Hallgrímsson væri með-
alhár maður, meðstuttklippt skegg og hefði andazt 38 ára
gamall, gætu orð mín kallað fram mynd af honum fyrir
hugarsjónum yðar, hugræna mynd, og ef þér hefðuð aldrei
séð standmyndina af honum, gæti tilganginum orðið náð.
En þó væri enginn trygging fyrir því, að myndin af honum,
sem þér byggjuð til, væri fullkomlega sönn. Og ef þér
endurtækjuð orð mín fyrir einhverjum öðrum manni, gæti
einnig hann skapað sér hugarmynd af Jónasi Hallgríms-
syni. En ef þér síðan, hvort um sig, drægjuð upp myndina,
eins og þér hafið hugsað yður hana, myndu þær sennilega
verða ólíkar.
Þannig er farið huglægri — subjectívri — skyggni. Mið-
illinn verður fyrir áhrifum frá heildarmynd verunnar, sem
er að „sýna“ sig honum, og maðurinn, sem hann lýsir
myndinni fyrir, fyllir síðan myndina út og fullgerir hana.
Ef lýsing miðilsins kemur heim við það, sem þú veizt um
veruna, sem verið er að lýsa fyrir þér, nægir það þér til
þess að álíta, að það sé hún, sem miðiliinn „sér“.
Við þessar aðstæður getur þú ekki búizt við öðru af
miðlinum en því, að hann gefi þér skýrar bendingar um,
hver sambandsveran sé. Hann getur ekki gert öllu meira
en það. Því miður er það svo um marga rannsóknarmenn,
sem þekkja ekki þessi lögmál nægilega vel, að þeir búast
við miklu meira og verða því stundum fyrir vonbrigðum.
Dr. Rhine og aðrir sérfræðingar í sálrænum efnum
(Extra Sensory Perception) hafa komizt að þeirri niður-
stöðu, að möguleikar fjarhrifanna eru svo takmarkaðir,
að þeim nægir að geta náð árangri af tilraunum sínum,
sem útilokar að um tilviljun geti verið að ræða. Þess vegna
nota þeir við tilraunir sinar mjög einföld tákn: sá, sem
hugsunina sendir, hugsar um kross, þríbrotna línu, hring,
ferhyrning eða stjörnu. Ef þeim, sem við hugsuninni g
að taka, tekst að lýsa rétt meira en fimm slíkum táknum
af tuttugu, sem hugsanasendandinn beinir til hans, telja
þeir að um raunveruleg fjarhrif-hugsanaflutning hafi ver-
MORGUNN
81