Bankablaðið - 01.12.1967, Side 24

ig bankarnir ættu að haga starfstilhögun
sinni í þessu efni og hvernig meta skuli rekst-
ur og fjárfestingu fyrirtækja. Það sem ég vildi
leggja áherzlu á hér, er að þessum málum
verður ekki komið í viðunandi horf, fyrr en
undirbúningur útlánaákvarðana verður fal-
inn sérstökum deildum innan bankanna, er
fylgjast með rekstri og fjárfestingu viðskipta-
manna bankanna, og geri tillögur til banka-
stjórnanna um afgreiðslu mála. Slíkar útlána-
deildir eru nú í rauninni aðeins starfandi
að því er varðar sjávarafurðalán Lands-
bankans og Utvegsbankans, og er óhætt að
fullyrða, að þær deildir hafi gefið mjög
góða raun. Eg held að segja megi, að yfir
90% af lánum þessara tveggja banka til
sjávarútvegs séu algerlega undirbúin og
ákveðin af þessum deildum. Bankastjórarnir
þurfa aðeins að leggja hina almennu stefnu,
fylgjast með framkvæmdinni og taka ákvarð-
anir um erfiðustu málin. Sama fyrirkomulag
er tvímælalaust mögulegt á öðrum sviðum
og reyndar lífsnauðsyn, ef bankastjórnir við-
skiptabankanna eiga ekki að kafna í lánaaf-
greiðslum, þannig að þeir geti á engan hátt
sinnt hinni almennu stjórn bankanna.
Að mínum dómi eru umbætur í þessum
efnum mikilvægar frá fleiri en einu sjónar-
miði.
í fyrsta lagi mundi skipulegri vinna að
útlánamálum á grundvelli fullkominna upp-
lýsinga og fastari reglna um útlánastarfsem-
ina, verða til þess, að bankarnir gegndu
miklu betur en nú hinu efnahagslega hlut-
verki sínu á þessu sviði.
I öðru lagi mundu sérhæfðar útlánadeildir
létta mjög mikilli vinnu af bankastjórnun-
um, bæði í viðtölum og afgreiðslum, svo að
gæm beint sér betur að því verkefni að skipu-
leggja og stjórna heildarstarfsemi bankanna.
Síðast vil ég svo nefna hin hagstæðu áhrif,
sem þetta mundi hafa á stöðu og áhrif banka-
manna sjálfra. í gegnum sérhæfðar útlána-
deildir mundi framkvæmd á sviði útlána að
miklu leyti verða í höndum bankamanna,
sem væru sérþjálfaðir til þessa starfs og ætm
þátt í því að móta fastar og heilbrigðar regl-
ur, sem farið yrði eftir. Þetta mundi svo afmr
þýða, að pólitísk áhrif á bankana mundu
minnka, þar sem útlánastarfsemin færi í öll-
um meginatriðum eftir almennum bankaleg-
um reglum, sem hlytu að verða miklu fast-
mótaðri en nú getur átt sér stað. I gegnum
útlánadeildirnar mundu bankastarfsmenn
einnig fá miklu meiri þjálfun í meðferð þess-
ara mála en þeir hafa nú kost á, en það mundi
aftur ótvírætt bæta framamöguleika þeirra
og verða til þess að fleiri þeirra yrðu skip-
aðir í æðsm stöður í bönkunum.
Eg er orðinn langorður um skipulag út-
lánamála bankanna vegna þess, að ég tel það
vera gott dæmi um þau verkefni, sem fram-
undan eru í íslenzkum bankamálum. Banka-
kerfið hefur vaxið ört upp á undanförnum
árum á tímum mikillar eftirspurnar og kapp-
hlaups um lánsfé. Af þessu hefur leitt annars
vegar veruleg pólitísk áhrif í bönkunum, en
hins vegar hefur þróunin verið svo ör, að
þurft hefur að sækja fjölda manna til ábyrgð-
arstarfa út fyrir raðir bankamanna. Hve fljótt
þetta tvennt breytist, fer að mínum dómi
mjög eftir bankamönnum sjálfum. Þeir verða
að vinna ötullega að bættri þjálfun og auk-
inni sérþekkingu í bankarekstri, en hins veg-
ar að betri skipulagningu innan bankanna.
Þannig munu þeir gera hvort tveggja í senn,
auka veg og virðing stéttar sinnar, jafnframt
því sem starfshættir bankakerfisins yrðu
bættir svo að það gegndi betur hinu mikil-
væga hlutverki sínu í efnahagsmálum.
22 BANKABLAÐIÐ