Árdís - 01.01.1936, Blaðsíða 13

tíma breytast böxnin mikið. Hugur þeirra ibeinist inn á við, og
þau sent viðkvœm eru verða feimin og, ófnamfærin, nema huga
ipeirra sé stefnt í rétta átt. Þá er flokkadráttur mikill á meðal
narnanna, og nrjög ilt getur af því hafst ef eftirlit er ekki haft með
þeim. A þessum árum er gott að láta ,þau læra mikið utanbókar
at' fræðum sem hafa bókmentalegt gildi; og eins að herða á þeim
með sögu, landafræði og náttúrufræði. Þau fara að læna aö
rannsaka hlutina og gera uppfyndingar. Þá verða kennarar og
loreldrair að hvetja þau til aö vera frumleg. Aðal spursmálið er.
að leiða börnin frá óhollum hugsunum inn á réttar leiðir.
iSvo kemur aldursskeiðið sem hættulegast er — unglings árin.
Þá verða börnin fyrir sterkustu áhrifunum vegna ástníðanna sem
eru nývaknaðar í brjóstum þeirra. Nú, sérstaklega, verða for-
eldrarnir að vera trúir skyldum sínum. Nú verða þeir að útskýra
þessi vandamál fyrir unglingunum, skýrt og hiklaust, og ef börnin
hala haft rétt uppeldi fram að þessum tíma, þá er ekkert aö óttast.
Nú breytast ieikir þeirra í alskonar íþróttir sem stilla allar lireyf-
ingar líkamans, og koma jafnvægi á hugann. Um þessar mundir
hneigist hugurinn oftast inn á einhvern sérstakan lífsferil — með
öðrum orðum — unglingurinn kýs sitt æfistarf. Þá er mikil 'þörf á
góðum ráðum og þar veröa foreldrar að vena með.
Þið eruð nú orðnar þreyttar að heyra mig tala um skyldur
foreldranna, svo nú skal eg reyna að skýra nokkuð frá starfi skól-
anna. Fyrst langar mig til að útskýra hugtakið “mentun”. Það
liefir nú reyndar verið þýtt á marga vegu, en einna bezt finst mér
þessi skýring:
“Mentun er til þess að vekja og efla alla líkama og sálar
krafta mannsins svo að.rhann geti gripið til þeirra hvenær sem er,
við hvaða tækifæri sem er og notað þá fullkomlega.” Þið sendið
börnin ykkar á skóla til að læra, og oft er sagt að margt af' þv'í
sem er troðið í þau geri þeim ekkert gagn, því þau þurfi aldrei að
nota þá kunnáttu. Samt er það skemtilegt og nytsamlegt að vera
fróður á mörgum sviðum. En það er ekki svo mikið vegna
kenslu-greinanna sjálfra sem börnin eru látin læra þær, heldur
vegna áhrifanna sem lærdómurinn hefir á þau — í þá átt að efla
hæfileika þeirra svo að þau geti lifað sem fullkomustu lífi. Það
er aðal hugmyndin með alla mentun þó að bæði foreldrar ög
kennarar missi oft sjónar á því. Það er þessi hugsjón sem kenn-
arar eiga altaf að hafa fyrir augum, og þessvegna verða þeir að
fylla inn í eyöurnar og gera hinn kalda bókstaf að lifandi hug-
myndum — í stuttu máli, að lifa í lexíunum.
Nú ibið eg ykkur að fylgjst með mér inn í kenslustofu í
fyrsta bekk skólans. Sá kennari hefir afar ábyrgðarmikla stöðu.
Ekki einungis verður liún að kenna þessum litlu börnum að sitja
og standa rétt, og að vinna þegjandi við verk sitt — hlutir sem
þau liafa aldrei áður vanist heldur verður hún líka að færa lexá-