Morgunblaðið - 11.03.2009, Blaðsíða 25

Umræðan 25
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 11. MARS 2009
MIKLIR fjárhags-
legir erfiðleikar steðja
nú að mörgum heimilum
landsins eftir fjár-
málahrunið á liðnu
hausti. Ástæðurnar eru
margar. Sumir voru
komnir í þrot áður en
kreppan skall á. Aðrir
hafa lent í fjárhags-
legum erfiðleikum eftir
atvinnumissi. Og enn
aðrir eru að kikna undan margföldun
skulda sinna vegna vaxtastefnunnar,
verðtryggingarinnar eða erlendra
lána sem þeir tóku, oft í góðri trú,
samkvæmt ráðum ráðgjafa
bankanna.
En hvað er hægt að gera
til bjargar þeim sem nú eru
að missa aleiguna? Fram
hefur komið tillaga hjá
framsóknarmönnum um
flatan 20% niðurskurð
skulda allra einstaklinga og
fyrirtækja. Slíkur flatur
niðurskurður er í besta falli
óskynsamlegur, í versta
falli óréttlátur. Með honum
er verið að skera niður
skuldir án tillits til stöðu og efnahags
viðkomandi. Skuldir margra yrðu
færðar niður sem ekkert þurfa á slíku
að halda. Og skattborgarar yrðu enn
sem fyrr að borga brúsann.
Miklu skynsamlegra er að skoða
stöðu hvers og eins og aðstoða hann
og fjölskyldu hans eftir þörfum. Sú
leið var farin í kreppunni miklu
kringum 1930 hér á landi. Þá var sett-
ur á fót svokallaður Kreppu-
lánasjóður. Sjóðurinn keypti eignir
þeirra sem ekki gátu staðið í skilum
en rak þá ekki burt. Þeir voru áfram
skráðir með búseturétt. Þegar batn-
aði í ári var ábúendum gert mögulegt
að kaupa aftur eignir sínar. Þetta átti
til dæmis við um bújarðir víða um
land. Ábúendur leigðu jarðirnar og
keyptu þær svo smátt og smátt aftur.
Þannig hljóp ríkið undir bagga til
langs tíma og takmarkaði tap ein-
staklinga og ríkis.
Nú er rétti tíminn til að endurvekja
Kreppulánasjóðinn. Aðgerðir sem
þannig snúa að einstaklingum og
þeirra hag munu til lengdar skila
betri árangri en flatur niðurskurður.
Kreppulánasjóðurinn gæti orðið
heimilum til bjargar og komið fót-
unum undir efnahag einstaklinga á
ný. Endanlegt markmið væri að ríkið
seldi aftur eignirnar til fyrri eigenda.
En þar til um hægðist myndi starf-
semi sjóðsins skapa illa stöddum
heimilum skjól og umfram allt varð-
veita sæmd einstaklinganna.
Kreppulánasjóður til bjargar heimilunum
Eftir Þórhall
Heimisson
Þórhallur
Heimisson
Höfundur er prestur
og frambjóðandi L-lista.
ÍSLENSK heimili og
fyrirtæki þurfa á taf-
arlausum aðgerðum að
halda. Vandi þeirra er
gífurlegur vegna aukins
atvinnuleysis, hárrar
verðbólgu, gengisfalls ís-
lensku krónunnar og hás
vaxtastigs. Heimilin
kalla á aðgerðir þar sem
ráðstöfunartekjur duga í
mörgum tilvikum ekki fyrir greiðslu-
byrði lána. Um leið yrði komið til
móts við fyrirtæki því ef of stórum
hluta af ráðstöfunartekjum heim-
ilanna er varið til greiðslu lána mun
minnkandi velta í hagkerfinu leiða af
sér aukið atvinnuleysi. Það mun
skila heimilunum enn minni ráðstöf-
unartekjum. Í versta falli lendum við
í fjöldagjaldþrotum einstaklinga og
lánastofnanir standa uppi með mikið
af íbúðarhúsnæði. Þennan vítahring
verður að rjúfa. Fyrir liggja hug-
myndir um flatar afskriftir íbúð-
arlána um 20%. Slíkt myndi leysa
vanda margra en jafnframt eru fjöl-
margir annmarkar við slíka lausn og
ljóst að hún yrði afar kostnaðarsöm
og myndi ekki nýtast þeim sem eru í
mestum vanda. Mikilvægt er að
skoða allar hugmyndir og því velti ég
hér upp einni hugmynd sem hefur
m.a. verið skoðuð í endurreisn-
arnefnd Sjálfstæð-
isflokksins. Í fyrsta lagi
yrði upphæð sem sam-
svarar fasteignamati eða
brunabótamati viðkom-
andi fasteignar breytt í
veðlán (ef upphaflegt lán
er í erlendri mynt myndi
þessum hluta lánsins
verða breytt í íslenskt lán
á núverandi gengi). Því
sem eftir stæði, þ.e. mun-
inum á veðláninu og eft-
irstöðvum upprunalega
lánsins, yrði breytt í eingreiðslulán.
Það lán bæri flata 1-3% vexti og yrði
til greiðslu eftir 7 til 10 ár. Að þeim
tíma loknum mætti annaðhvort
greiða lánið upp eða framlengja það
að öllu leyti eða hluta.
Á meðfylgjandi mynd má sjá
dæmi um hvernig hlutfall afborg-
unarlána hefur breyst á skömmum
tíma og hvert hlutfallið gæti orðið
með breytingu í tvö lán. Afborg-
unarhlutinn er sýndur með rauðu og
eingreiðsluhlutinn með bláu. Þessi
lausn leysir greiðsluvanda margra
íslenskra heimila og kemur í veg fyr-
ir gríðarlegar afskriftir íslenska
bankakerfisins. Sjá nánar á vefsíðu
minni: www.gudlaugurthor.is
Aðgerðaáætlun fyrir
heimili landsins
Eftir Guðlaug Þór
Þórðarson
Guðlaugur Þór
Þórðarson
Höfundur er alþingismaður og sækist
eftir 1. sæti á lista Sjálfstæðisflokks-
ins í Reykjavík.
Á meðfylgjandi mynd má sjá dæmi um hvernig hlutfall afborgunarlána hefur
breyst á skömmum tíma og hvert hlutfallið gæti orðið með breytingu í tvö lán.
Flettu upp nafni
fermingarbarnsins
mbl.is
FERMINGAR
2009
NÝTT Á mbl.is
Félag íslenskra hú›lækna, Geislavarnir ríkisins, Krabbameinsfélagi›,
Landlæknisembætti› og L‡›heilsustö› hvetja foreldra og forrá›amenn
fermingarbarna til a› fara a› tilmælum alfljó›astofnana um a› börn og
unglingar fari ekki í ljósabekki.