Morgunblaðið - 06.04.2009, Síða 20

Morgunblaðið - 06.04.2009, Síða 20
20 Umræðan MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 6. APRÍL 2009 Sjálfstæðisflokkurinn hefur nú dustað rykið af gamalkunnum hræðsluáróðri um skattpínda þjóð undir stjórn vinstri afla. Á sama tíma er lýst yfir því að Sjálfstæð- isflokkurinn hafni öllum nýjum sköttum á atvinnulíf og ein- staklinga. Enn sem komið er hafa sjálf- stæðismenn þó ekki farið þá frumlegu leið að saka vinstrisinna um að kunna ekki að fara með peninga. Í þessu ljósi er gott að halda því til haga að sjálfstæðismenn stóðu sjálfir fyrir skattahækkunum skömmu fyrir síðustu jól, enda sáu þeir enga aðra leið færa eftir að efnahagurinn hrundi undir þeirra stjórn. Því liggur beint við að kalla eftir tillögum sjálfstæð- ismanna um hvaða aðrar leiðir séu færar. Sjálfstæðisflokkurinn skilaði sannarlega ekki góðu búi eftir hartnær tveggja áratuga valdatíð og seint væri hægt að halda því fram að velferðarkerfið hafi verið offjármagnað á þeim tíma. Svig- rúmið til niðurskurðar er einfald- lega ekki mikið. Sé saxað enn frekar á grundvallarstoðir vel- ferðarkerfisins gæti kreppan reynst Íslendingum mun dýr- keyptari til lengri tíma litið. Við núverandi aðstæður er mjög erfitt að fá glögga mynd af ríkisfjármálum, enda eru óvissu- þættirnir margir. Ákjósanlegast væri auðvitað að ekki þyrfti að hækka skatta og að hægt væri að reka öflugt velferðarkerfi án þess að til mikils fjárlagahalla þyrfti að koma. En ef það reynist ómögu- legt, hvernig á þá að bregðast við? Halla Gunnarsdóttir Innantóm loforð? Höfundur er aðstoðarmaður heilbrigðisráðherra. ÞAÐ eru komnir nýir eigendur að Morg- unblaðinu, sem rambaði á barmi gjaldþrots. Fyrir nýju eigend- unum fer Óskar Magn- ússon lögfræðingur, þekktur dugnaðarfork- ur sem víða hefur komið við í atvinnulífi landsins. Þessu ber tvímælalaust að fagna því þótt saga Morgunblaðsins sé nokkuð brokkgeng væri mikill sjón- arsviptir að því ef blaðið legði upp laupana. Að sjálfsögðu segja hinir nýju eig- endur að þeir ætli að gefa hinu end- urreista blaði fullt málfrelsi, þeir treysti á gott starfsfólk og góða rit- stjórn. Sú var tíðin að Morgunblaðið var ómengað flokksblað Sjálfstæðisflokks- ins en þeir Matthías og Styrmir gerðu miklar breytingar á blaðinu og komu því á frjálslyndari grundvöll, nánast opið fyrir öllum skoðunum og sjón- armiðum. Auðvitað var öllum ljóst alla tíð að samt sló tryggt hægri hjarta í blaðinu og Sjálfstæðisflokkurinn var engan veginn gleymdur, en það verður að viðurkennast að Morgunblaðið varð víðsýnt blað undir ritstjórn þeirra Matthíasar og Styrmis þótt enginn færi í grafgötur með þeirra stjórn- málaskoðanir. En nú eru þeir báðir á brautu og við ritstjórninni tók Ólafur Þ. Stephensen. Við það hefur margt breyst og vissar skoð- anir gerðar útlægar af blaðinu en öðrum hamp- að. Þó er það dapurleg- ast að sumum starfs- mönnum blaðsins eru gefnar frjálsar hendur til dæmalausrar hlut- drægni sem heiðarlegir blaðamenn mega aldrei gera sig seka um. Ef einhver efast um þessi orð þá ætti sá hinn sami að taka fram Morg- unblaðið frá sunnudeg- inum 29. mars og lesa enn einn pist- ilinn eftir Agnesi Bragadóttur. Þessi kona, sem er gerð út af blaðinu sem rannsóknarblaðamaður og greinandi allra mála sem liggja á þjóðinni, skrif- aði þar grein sem nefnist „Ólíkt hafast þau að“. Þar er samanburður á þeim Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur og Geir Haarde og það kemur auðvitað engum á óvart þótt eiturpenni Agnesar Bragadóttur beinist af öllu afli að Ingibjörgu Sólrúnu en hrósi Geir. En að sjálfsögðu sleppir hún ekki tækifærinu til að upphefja átrún- aðargoð sitt, Davíð Oddsson, fyrrver- andi formann Sjálfstæðisflokksins. Vissulega þykja það engin tíðindi, því að á liðnum árum hefur Davíð vart þurft að lyfta litla fingri til að varð- hundur hans, Agnes Bragadóttir, gelti ekki hástöfum. Fyrrnefnd grein Agnesar er þó skrifuð áður en Davíð hélt sína dæmalausu og lágkúrulegu ræðu á landsfundi Sjálfstæðisflokks- ins, þessa hrokafullu ræðu þar sem Davíð niðurlægði engan nema sjálfan sig. En ekki þarf að efa að varð- hundarnir hafi gelt af ákafa svo glumið hafi í veggjum í Hádegismóum. Það hefði enginn hleypt brúnum þótt þessi grein „Ólíkt hafast þau að“ hefði verið merkt Hannesi Hólmsteini til dæmis. En að hún sé eftir einn reyndasta blaðamann Morgunblaðs- ins, Agnesi Bragadóttur, er til skamm- ar fyrir blaðið og Agnes Bragadóttir er til skammar sinni stétt, blaða- mannastéttinni. Vonandi standa Óskar Magnússon og hans félagar undir því trausti sem til þeirra er borið, að þeir geri Morg- unblaðið aftur að því sem það var á bestu árum þeirra Matthíasar og Styrmis og jafnvel bæti þar við. En þá verða þeir Óskar og félagar að grisja í starfsliðinu, fá nýjan eða nýja ritstjóra og hreinsa sorabletti eins og Agnesi Bragadóttur út af blaðinu. Ráða í stað- inn hæft og heiðarlegt fjölmiðlafólk, annars mun illa fara fyrir þessu forn- fræga blaði. Trúverðugleiki Morgunblaðsins er í veði Sigurður Grétar Guðmundsson skrif- ar um Morg- unblaðið » Vonandi standa Ósk- ar Magnússon og hans félagar undir því trausti sem til þeirra er borið, að þeir geri Morgunblaðið aftur að því sem það var á bestu árum þeirra Matthíasar og Styrmis … Sigurður Grétar Guðmundsson Höfundur er vatnsvirkjameistari. ÓMAR Ragnarsson, formaður Íslands- hreyfingarinnar – lif- andi lands, skrifaði grein í Morgunblaðið 10. mars sl. sem nefn- ist „Tími vatnsafls- virkjana á Norð- urlöndum er liðinn. Tilefni hennar er stutt blaðagrein mín í sama blaði 1. mars sl. er nefndist „Nýt- ing vatnsorku á Norðurlöndum“. Í henni var stöplarit það sem sýnt er hér. Þessi grein Ómars er nýstárleg af tveimur ástæðum. Í fyrsta lagi er þar rifjuð upp hugmynd frá fyrri hluta nítjándu aldar um eitt sameiginlegt ríki norrænna þjóða, sem hér verður gert ráð fyrir að spanni öll Norðurlöndin, frá Græn- landi til Finnlands, með embætt- ismenn eins og orkumálastjóra fyr- ir þau öll sameiginlega. Við skulum kalla þetta samnorræna ríki Norden. Í öðru lagi gerir Óm- ar ráð fyrir að orkumálastjóri Nor- dens ákveði hvar skuli virkja vatnsorku hverju sinni. Það er meira en ég lét mér nokkru sinni til hugar koma fyrir Ísland eitt í minni embættistíð sem orku- málastjóri. Sú ein saman hugsun að hafa slíkt vald er nýstárleg og kitlandi fyrir gamlan embættis- mann. En ekki að sama skapi raunsæ! Ákvörðum um virkjun vatnsorku var í höndum þjóðþinga Íslands, Noregs og Svíþjóðar til skamms tíma. Í höndum stjórnmálamanna en ekki embættismanna. Nú er ákvörð- unarvaldið hér á landi, og að ég held í Noregi og Svíþjóð einnig, í höndum iðn- aðarráðherra í ríkisstjórn sem styðst við meirihluta þjóðþinganna. Áfram í höndum stjórnmálamanna. Ég er ekki eins kunnugur skipan þessara mála í Finnlandi en hygg þó að hún hafi verið og sé svipuð og í Svíþjóð. Í Færeyjum og í Grænlandi er þetta vald í höndum heimastjórnarinnar, þ.e. stjórn- málamanna, í hvoru landi. Í Dan- mörku hefur sú litla vatnsorka sem þar er að finna verið virkjuð fyrir löngu. Allsstaðar á Norðurlöndum, nema e.t.v. í Færeyjum og á Græn- landi, hefur virkjun vatnsorku ekki verið minna umdeild af umhverf- isástæðum en á Íslandi. Það hefði hún ekki síður verið í hinu hugsaða ríki Norden. Af mannfjöldaástæð- um hefðu það verið kjósendur utan Íslands, Færeyja og Grænlands sem hefðu fyrst og fremst ráðið hinu sameiginlega löggjafarþingi Nordens. Það er því harla ólíklegt að íslensk sjónarmið í virkj- unarmálum vatnsorku hefðu fengið mikið vægi á því þingi. Í ljósi and- stöðunnar við vatnsaflsvirkjanir sem ríkt hefur í Skandinavíu og Finnlandi er líklegt að þeim hefði verið ýtt til Íslands og Grænlands til að losna við þær þaðan. Það er sem sagt hætt við því að á þingi Nordens hefðu andstæð- ingar frekari virkjana á Hardan- gervidda og í Dalarna verið fljótir til að benda á ofangreint stöplarit og segja: „Sjáið bara hve lítið af vatnsorku Íslands og Grænlands hefur verið virkjað. Þar er upplagt að hafa orkufrekan iðnað. Virkj- anir þar skemma ekkert stærstu hraunbreiðu Norðurlanda, Ódáða- hraun, og raska ekki stærsta þjóð- garði Evrópu, Vatnajökuls- þjóðgarði, sem geymir stærsta jökul í álfunni og fjölbreyttasta safn ólíkra eldfjalla á jafnlitlu svæði í öllum heiminum. Og seint spilla virkjanir á Grænlandi mik- ilfengleik Grænlandsjökuls, stærsta jökuls á norðurhveli jarð- ar. Það er sannarlega nóg komið af virkjunum í Skandinavíu og Finnlandi. Virkjum heldur á Ís- landi og Grænlandi.“ Það er líklega bara lán að ekk- ert varð af stofnun samnorræns ríkis. Okkur Íslendingum fyndist líklega þröngt um okkur og við litlu ráða í slíku ríki. Út af grein Ómars Ragnarssonar Jakob Björnsson svarar grein Ómars Ragnarssonar » Það er líklega bara lán að ekkert varð af stofnun samnorræns ríkis. Jakob Björnsson Höfundur er fv. orkumálastjóri.                                  =:  >3 ?     @  A4  9 :  @>  @  >    7     : > @     # $ 4 < -B ,+ *B () -B (* -B ;. ;B NÝ KRAFA um nýtt lýðveldi kom á óvart, virtist gerð af ókunnugleika. En ým- islegt styður hana. Fyrst að samfélagið þarf að berjast fyrir velferð, sem tekið hefur áratugi að koma á og heldur hefur fjarað undan síðustu ár. Annað er að eft- irlitskerfi peningamála hafa aug- ljóslega brugðist. Þá er rétt- arkerfið athugunarefni, er það bregst ekki af sjálfsdáðum við, í samræmi við embættisskyldu, þegar jafnvel þúsundir milljarða tapast í bankahruni. Og ekki næg- ir athugun réttarkerfismannanna sjálfra. Eftirlitskerfi peningamála og hagkerfi þjóðar eru ekki einangr- aðar og sjálfstæðar einingar, held- ur mótast þau mjög af ráðandi löggjöf og lagaframkvæmd, auk þátttöku almennra borgara. Margt hefur gerst síðan Íslendingar ein- settu sér 1944 að búa í fullvalda lýðveldi og réttarríki. Sennilega má rekja fjárhagslega og réttar- farslega afturför okkar nú til ólíkra atvika og aðstæðna. Bent hefur verið á fiskveiðistjórnina og að með henni hefur fámennum hópi útgerðaraðila verið leyft að selja, veðsetja og leigja út þjóð- areignina, fiskinn í sjónum, sem sína eign. Sem gamall andstæðingur EES- samningsins 1993 vil ég benda á gerð hans sem vatnaskilaviðburð. Auðvitað var EES-aðildin ekki al- slæm, þótt við sitjum nú uppi með vandamál tengd Icesave-innlánum og fleira tengt bankahruninu. EES-aðildinni hafa líka fylgt framfarir og hagræði. En Evrópu- sambandið er lagalegur óskapnað- ur 27 þjóðríkja, sem tala um 20 ólík tungumál og búa hvert um sig við tvöfalt stjórnar- og réttarkerfi, það er kerfi viðkomandi þjóðréttar og kerfi Evrópusambandsins, sem starfa samhliða, án glöggra skila í öllum tilvikum, sem getur ekki verið farsælt. Svipað á við um EES-ríkið Ísland og EES- samningurinn kveður á um að Al- þingi staðfesti a.m.k. að hluta til mikið safn reglna og gerða Evr- ópusambandsins, (35 þúsund bls.?). Að því leyti sem Alþingi staðfestir Evrópuréttinn er það gert án þess Alþingi hafi haft raunhæfa möguleika á að breyta og aðlaga reglurnar og gerðirnar íslenskum veruleika og viðhorfum. Með EES- aðildinni var Alþingi breytt úr „hugsandi og skapandi“ löggjaf- arvaldi í „hnappa- staðfestingar“ löggjaf- arvald. Þetta á við reglur og gerðir ESB og er engu fullvalda þjóðþingi og þjóð bjóð- andi. Að auki virðist Alþingi Ís- lendinga hafa verið snöggt að þróa EES „nýjungina“ með því að láta embættismenn, utan þingsins, einnig færa sér í auknum mæli önnur lagafrumvörp, sem ekki tengjast EES, til staðfestingar. Þetta hefur a.m.k. verið umhugs- unarverð þróun. Dæmi um slæm tök Alþingis á málum er Kárahnjúkavirkjun, en meginforsendum hennar var leynt, í meðförum Alþingis, stjórnarskrá og lög brotin og allt stjórnkerfið skekkt til að koma þessari mið- stýrðu framkvæmd allsherjarvalds- ins í gegn. Helguvíkurálverið virð- ist í svipuðum farvegi nema nú hefur að nokkru verið gengið lengra og Alþingi hefur framselt litlum staðbundnum sveitarfélögum allsherjarvald, sem varðar lýðveld- ið allt og Alþingi sjálfu skylt er að beita, skv. 1. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/1944: „Ísland er lýðveldi með þingbundinni stjórn.“ Auk Helguvíkur-álversins vil ég nefna Bakkaálverið og olíuhreinsunarstöð á Vestfjörðum í þessu sambandi. Af framan sögðu er ljóst að Rannsóknarnefndin þarf að huga að grunnstoðum lýðveldisins og sennilega er nauðsyn eða að minnsta kosti álitlegt að breyta stjórnskipan lýðveldisins verulega til að losna undan ofurvaldi ýmissa hagsmunaaðila og þvingunum ESB, utan og innan samnings, sem sligað hafa samfélagið. Niðurstaða þess starfs ræður því hvort menn meta það sem nýtt lýð- veldi. Er nýtt lýðveldi nauðsyn? Opið bréf til Rann- sóknarnefndar bankahrunsins frá Tómasi Gunn- arssyni Tómas Gunnarsson »Evrópusambandið er lagalegur óskapnað- ur 27 þjóðríkja, sem tala um 20 ólík tungumál og búa hvert um sig við tvöfalt stjórnar- og rétt- arkerfi Höfundur er lögfræðingur. @Fréttirá SMS

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.