Morgunblaðið - 21.05.2009, Page 14

Eftir Skapta Hallgrímsson
skapti@mbl.is
FYRIRTÆKIÐ Norðurskel í Hrísey fékk formlegt
vinnsluleyfi í gær og fyrsti kræklingurinn fer á markað
strax í dag. Varan verður send frá Hrísey áleiðis í versl-
anir Nóatúns, en hún verður eingöngu á boðstólum þar
fyrst í stað. „Við viljum sjá hvernig móttökurnar verða
áður en þetta fer á fleiri staði hér á landi,“ sagði Skúli
Gunnar Böðvarsson, markaðsstjóri Norðurskeljar, í gær.
Átta ár eru síðan Víðir Björnsson tók fyrstu skrefin á
þessum vettvangi, á sama tíma og margir fleiri hér á
landi, en hann er sá eini sem hélt sínu striki og uppsker
nú eins og til var sáð, eftir erfiða baráttu lengi.
„Gífurlegir möguleikar“
Kanadískt fyrirtæki gerðist hluthafi í Norðurskel fyrir
tveimur árum og nú er kræklingurinn ræktaður að
kanadískri fyrirmynd sem gengur mun betur en sam-
kvæmt evrópskum aðferðum. Við Portúgal, Spán og Ír-
land er kræklingurinn ræktaður nálægt yfirborði sjávar
en á mun meira dýpi hér og við austurströnd Kanada.
Skúli Gunnar gerir ráð fyrir því að fyrirtækið framleiði
um 100 tonn af bláskel á þessu ári og að eftir tvö ár verði
framleiðslan komin upp í 1.000 tonn. „Kanadamennirnir
fóru af stað 1985, tíu árum seinna voru þeir komnir í hátt
í 400 tonn á ári – voru þá í sömu sporum og við erum í nú
– en fyrirtækið framleiðir nú 20 þúsund tonn af kræklingi
á ári. Þeir eru með minna hafsvæði en Norðurskel hefur
fengið úthlutað undir ræktun þannig að möguleikarnir
hér hjá okkur eru gífurlegir.“
Ræktunarferðin er sú að áður en að kræklingurinn
hrygnir eru lagðar um 200 metra langar línur í sjóinn og
lirfa, sem klekst út um leið og kræklingurinn hrygnir,
læsir sig á kaðlana. Þar festast gjarnan krossfiskar einn-
ig. Svo óheppilega vill til að þeir lifa á kræklingi, en að
hausti er krossfiskurinn flæmdur burt og eftir það dafnar
kræklingurinn þar til Norðurskeljarmenn sækja hann,
sælkerum til mikillar gleði ef að líkum lætur.
Nokkuð margir sýna kræklingaeldi áhuga hér á landi
um þessar mundir og hefur sá hópur stofnað félagið Skel-
rækt. Ræktun er hafin í smáum stíl á nokkrum stöðum en
skynsemin ræður för að sögn Skúla Gunnars, og ákveðið
hefur verið að öll vinnsla fari fram hjá Norðurskel til að
byrja með. Ekkert vit sé í að fjárfesta í nauðsynlegum
tækjabúnaði á fleiri stöðum eins og staðan er í dag.
Vilja kaupa hverja einustu skel
Búið að semja við dreifingarfyrirtæki í Belgíu um að
koma vörunni á markað þar í landi og næsta nágrenni, en
að sögn Skúla Gunnars er hvergi etið jafn mikið af kræk-
lingi í heiminum og þar. „Fyrirtækið vill reyndar kaupa
hverja einustu skel sem hér kemur upp úr sjó. Í Evrópu
hefur verið mikill samdráttur í skelrækt, m.a. vegna
mengunar og þörungaeitrunar og því er galopinn gluggi
fyrir okkur inn á þann markað.“
Starfsmenn hjá Norðurskel eru fimm en tíu til við-
bótar verða ráðnir á næstu dögum. Skúli Gunnar telur
vaxtarbroddinn gríðarlegan og á næstu sex til átta árum
gætu starfsmenn í kræklingaeldi hérlendis verið orðnir
300 að hans mati.
„Galopinn gluggi“
 Íslenskur kræklingur frá viðurkenndri vinnslu í fyrsta
skipti á markað  Gæti skapað 300 störf eftir nokkur ár
Morgunblaðið/Kristján
Sælgæti Bláskel frá Norðurskel sem veitingamaðurinn
Friðrik V á Akureyri hefur annað veifið boðið upp á.
Bláa lónið er opið alla daga frá kl. 10.00–20.00 • Sími 420 8800 • www.bluelagoon.is
14 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 21. MAÍ 2009
Eftir Benjamín Baldursson
Eyjafjarðarsveit | Hópur norðlenskra
kvenna stendur nú að nýsköpunar-
og hönnunarsamkeppni undir yf-
irskriftinni Þráður fortíðar til fram-
tíðar. Þessar konur eru Dóróthea
Jónsdóttir, framkvæmdastjóri Hand-
verkshátíðar við Hrafnagilsskóla,
Anna Gunnarsdóttir, hönnuður og
listakona, Margrét Lindquist sem
unnið hefur til evrópskra gull-
verðlauna fyrir grafíska hönnun,
Arndís Bergsdóttir, hönnuður hrúta-
húfunnar, Bryndís Símonardóttir
fagurkeri og Ester Stefánsdóttir
verkefnisstjóri.
Þráður fortíðar til framtíðar er
hönnunarsamkeppni á landsvísu þar
sem íslensk ull er í aðalhlutverki.
Markmið samkeppninnar er að auka
áhuga og fjölbreytni í hönnun þar
sem notuð er íslensk ull, annaðhvort
ein og sér eða með öðrum efniviði, og
verðlauna þá hönnuði sem fara þar
fremstir í flokki. Á þennan hátt er
vakin athygli á þeim verðmætum sem
liggja í ullinni og íslenskri hönnun og
sköpuð samtímis jákvæð umfjöllun
jafnt innanlands sem utan og aukið
enn á verðmæti þessa einstaka hrá-
efnis.
Samkeppnin er haldin í samvinnu
við Landssamtök sauðfjárbænda, Ís-
tex hf. og Glófa ehf.
Samkeppnin er opin öllum og er
ætlað að skapa einstaklingum tæki-
færi til að koma sér og sínum ull-
arvörum á framfæri. Miðað er við að
ullin sé í aðalhlutverki en það má nota
hvaða hráefni sem er með henni.
Sjá nánari upplýsingar um sam-
keppnina og leikreglurnar á
www.handverkshatid.is.
Þráður fortíðar ofinn
til framtíðarinnar
Verður landvættunum á skjaldarmerki
Íslands skipt út fyrir skæri og prjóna?
Hönnun Umsjónarmenn hönnunarsamkeppninnar eru (frá vinstri) Arndís
Bergsdóttir, Anna Gunnarsdóttir, Ester Stefánsdóttir, Margrét Lindqvist,
Dóróthea Jónsdóttir og Bryndís Símonardóttir