Morgunblaðið - 13.06.2009, Page 6

6 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13. JÚNÍ 2009
Eftir Sigtrygg Sigtryggsson
sisi@mbl.is
RANNSÓKN á bankahruninu er komin á fullt
skrið hjá embætti sérstaks saksóknara og til
stendur að fjölga starfsfólki við embættið umtals-
vert eins og ráðgjafinn Eva Joly hefur gert kröfu
um. Sú spurning hefur vaknað hvernig dómskerfið
í landinu er í stakk búið til að taka á þessum mál-
um þegar þar að kemur.
Símon Sigvaldason héraðsdómari og formaður
dómstólaráðs segir að þetta mál hafi vissulega
verið mikið rætt innan dómstólakerfisins að und-
anförnu. Það sé mjög mikilvægt að dómstólarnir
séu í stakk búnir til að taka við þessum málum.
Dómstólaráð hefur átt fundi með dómsmálaráðu-
neytinu um stöðuna og segir Símon að ráðuneytið
hafi fullan vilja til að gera ráðstafanir svo þessi
mál geti fengið hnökralausa meðferð. Hann segir
að samkvæmt fréttum sé rannsókn hafin á mörg-
um málum og væntanlega muni fleiri mál bætast
við. Á þessari stundu viti auðvitað enginn hve
mörg af þessum málum muni leiða til ákæru.
Tekur einhvern tíma að fjölga dómurum
„En á einhverjum tímapunkti þurfum við að fá
gleggri yfirsýn yfir þetta því það tekur auðvitað
tíma fyrir dómstólana að fjölga dómurum til að
ráða við allan þennan málafjölda,“ segir Símon.
Hann segir að meðferð málanna verði að vera
samofin heild. „Það dugar ekki að vera með mikla
og vandaða rannsókn ef málin koðna síðan niður
fyrir dómstólunum vegna mannfæðar,“ segir
hann. Símon bendir á að þau félög sem eru til
rannsóknar séu flest staðsett á suðvesturhorninu
og því megi búast við því að mesta álagið verði á
Héraðsdóm Reykjavíkur og Héraðsdóm Reykja-
ness. „Þarna þurfa menn að vera tilbúnir þegar
þar að kemur,“ segir Símon.
Reikna má með því, miðað við fréttir af rann-
sóknum mála, að mörg þeirra kunni að verða mjög
umfangsmikil. Þá má telja líklegt að í flestum
þeirra verði dómar fjölskipaðir. Símon bendir á að
eitt slíkt mál útheimti starfskrafta eins dómara
svo mánuðum skiptir.
„Svo geta auðvitað komið upp álitamál um van-
hæfi eins og hefur sýnt sig í umræðunni undan-
farna daga,“ segir Símon.
Verða dómstólar reiðubúnir?
 Mál vegna bankahrunsins munu mæða á dómstólunum  Talið augljóst að fjölga
þurfi dómurum í framtíðinni  Dómstólaráð hefur átt fundi með ráðuneytinu
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Formaðurinn Símon Sigvaldason
segir nauðsynlegt að efla dómstóla.
FRAMKVÆMDIR eru hafnar við gerð hring-
torgs á gatnamótum Álftanesvegar að Bessa-
staða. Framkvæmdin var tekin út úr svokallaðri
Álftanesvegarframkvæmd. Gerð var úttekt á því
að hvaða leyti tilteknar fornminjar yrðu fyrir
raski vegna lagningar nýs vegar, en andstæð-
ingar vegarlagningarinnar óttast að fornminjar
eyðileggist. Fornleifavernd hefur hvatt til þess
að reynt verði að finna aðra leið.
Morgunblaðið/Kristinn
NÝTT HRINGTORG NÁLÆGT BESSASTÖÐUM
FRÉTTASKÝRING
Eftir Magnús Halldórsson
magnush@mbl.is
„VIÐ erum auðvitað að reyna hvað
við getum til þess að koma þeim til
aðstoðar sem þurfa á því að halda,“
segir Jónas Pétursson, sparisjóðs-
stjóri Sparisjóðs Svarfdæla, um
vandamál stofnfjáreigenda sem
tóku lán fyrir stofnfjáraukningu á
árinu 2007.
Greint var frá því í DV í gær að
yfir 90 prósent af tæplega 150
stofnfjáreigendum í sjóðnum hefðu
tekið lán fyrir stofnfjáraukningu
sem samtals nam um 500 millj-
ónum. Flestir tóku erlend lán, að
sögn Jónasar. „Fólki var auðvitað
frjálst að taka lán hvar sem er en
mest var þó tekið hjá Saga Capital
fjárfestingarbanka. Þessi stofn-
fjáraukning er verulega íþyngjandi
fyrir marga núna það gefur auga-
leið. Hrun gjaldmiðilsins hefur sér-
staklega verið íþyngjandi fyrir þá
sem eru með lán í erlendri mynt,
sem var stór hluti þeirra sem tóku
lán fyrir aukningunni,“ segir Jón-
as.
Óskiljanleg stofnfjáraukning?
Sveinn Jónsson, fyrrverandi for-
maður stjórnar sparisjóðsins og
stofnfjáreigandi, segir þá hugmynd
að auka stofnféð eins og mikið og
gert var, hafa verið óskiljanlega.
„Ég skildi aldrei þörfina fyrir
þessa miklu stofnfjáraukningu í
sjóðnum og það var eins og menn
hafi trúað því að virði stofn-
fjárbréfa myndi endalaust aukast.
Niðurstaðan er hörmuleg. Eldra
fólk hér í byggðinni hefur tekið lán
af því það taldi sig vera að efla
sjóðinn sem það hefur skipt við í
tugi ára, en situr nú bara uppi með
skuldir sem hafa jafnvel meira en
tvöfaldast í verði. Í ofanálag hefur
sjóðurinn lítið svigrúm til þess að
gera eitthvað í sínum málum, þar
sem hann er rekinn á undanþágu
frá Fjármálaeftirlitinu. Stór spurn-
ingin er hversu lengi hann færi að
gera það.“
Sjóðurinn er nú með eigið fé upp
á 33 milljónir króna en bíður þess
að fá 467 milljónir frá ríkinu svo
eiginfjárhlutfall sé yfir löglegum
mörkum, þ.e. yfir átta prósent.
Ekki í vanskilum
Samkvæmt upplýsingum frá
Brynhildi Ólafsdóttur, upplýsinga-
fulltrúa Saga Capital, eru lánin
sem bankinn veitti hvorki í van-
skilum né á gjalddaga. Hins vegar
geti bankinn ekki tjáð sig um stöðu
lána til viðskiptavina vegna stofn-
fjáraukningarinnar.
Jónas segir að unnið sé að því að
finna lausn á vandamálunum. „Það
hefur ýmislegt verið rætt, og þá
helst að reyna að ná samningum
við lánardrottna um að breyta
hluta af skuldum í stofnfé. Þær
viðræður eru þó ekki komnar á
lokastig. Þær munu halda áfram á
næstu misserum.“
Eiga bara skuldir eftir
 Stofnfjáreigendur í Sparisjóði Svarfdæla eru í vanda vegna lána fyrir nýju
stofnfé  Hörmuleg niðurstaða segir fyrrverandi stjórnarformaður sjóðsins
Stofnfjáraukning í Sparisjóði
Svarfdæla árið 2007 hefur dreg-
ið dilk á eftir sér. Erlend lán eru
að sliga marga stofnfjáreigendur.
„Þó að ýmsir þættir hafi orðið til
þess að bankakerfið hrundi þá er
alveg augljóst mál að það var allt-
of hratt farið í viðskiptum og hug-
myndin um arðvænlegan rekstur
var líka röng. Þetta smitaði í spari-
sjóðareksturinn,“ segir Sveinn
Jónsson, fyrrverandi stjórnar-
formaður Sparisjóðs Svarfdæla.
Hann segir arðsemi í viðskipta-
lífinu undanfarin ár, einkum á ár-
unum frá 2005 til 2008, hafa
byggst á því að bókfæra markaðs-
virði á hlutabréfum. „Það var
hugsun sem dæmd var til glötunar.
Einu sinni var bara bókfært kaup-
virði. Það var eins og allir héldu að
verðmæti eigna myndi endalaust
aukast. Menn virtust ekki átta sig
á því hvernig í raun átti að reka
fyrirtæki, og þá ekki síst spari-
sjóði.“
„Hugsun sem dæmd var til glötunar“
NÚ GETUR al-
menningur leigt
bílaleigu bifreið-
ar sínar í sumar.
Mikill skortur er
á bílaleigubílum
sökum mikilla
bókana. Leiguna
Sixt vantar allt
að hundrað bíla.
,,Þetta er í fyrsta
sinn sem fyrir-
tæki í bílaleigu-
bransanum falast eftir bílum frá al-
menningi á þennan hátt,“ segir
Haraldur Haraldsson, markaðs-
stjóri Bílabúðar Benna sem á Sixt á
Íslandi. „Okkur datt í hug að þarna
væri hægt að slá tvær flugur í einu
höggi: Í fyrsta lagi að sjá okkur fyr-
ir þeim bílum sem við þurfum og í
öðru lagi að hjálpa fólki í þessum
efnahagsþrengingnum,“ segir Har-
aldur. Bílaleigan borgar bílaeig-
endunum mismikið og fer það eftir
stærð bílanna. „Sá sem kemur til
dæmis til okkar með sportjeppa
getur fengið allt að 100.000 kr. fyr-
ir 30 daga,“ segir Haraldur.
Bílaleiguna vantar allar gerðir
bíla en þó sýnu mest litla, spar-
neytna bíla og sportjeppa. Ekki er
hægt að taka á móti hvaða bíl sem
er. Þeir verða til dæmis að vera
með verksmiðjuábyrgð sem venju-
lega fylgir nýjum bíl í þrjú ár. Þá
verða þeir að vera skráðir á ein-
staklinginn sem kemur með hann.
„Síminn hefur vart stoppað hér í
morgun og greinilegt að mörgum
þykir þetta góður kostur,“ segir
Haraldur. sigrunerna@mbl.is
Bílaleiga leitar
eftir bílum
almennings
Leiga Fólk getur
nú leigt bílaleigu
nýja bílinn sinn.
MIKILL verð-
munur er milli
matvöruverslana
samkvæmt könn-
un verðlagseft-
irlits ASÍ sem
fram fór í átta-
verslunum í
Reykjavík og á
Akureyri þann 9.
júní. Verð 54
vörutegunda var
athugað. Mestur verðmunur var á
ódýrasta fáanlega hreina appel-
sínusafanum, 121%. Kostaði lítrinn
99 kr. í Krónunni en 219 kr. í Bónus.
Verslanir Bónus voru þó oftast
með lægsta verðið, í 27 tilfellum.
Næst komu Krónuverslanir með
lægsta verðið á fjórtán vörum. Í 22
tilfellum var Samkaup-Úrval með
hæsta verðið.
Minnstur munur var á mjólkur-
vörum og formerktum vörum á
borð við osta og álegg. Mikill mun-
ur var á kjöt- og fiskmeti, banönum
og bleium. Þannig voru bananar
76% dýrari í Kaskó en í Nettó og
bleiur 78% dýrari í Nettó en í Krón-
unni. skulias@mbl.is
121% munur á safa í
Bónus og Krónunni
Matvara Er misdýr
eftir verslunum.