Morgunblaðið - 21.08.2009, Blaðsíða 22

Morgunblaðið - 21.08.2009, Blaðsíða 22
22 Umræðan MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 21. ÁGÚST 2009 MÉR þykir hann ansi hreint kaldur bæjarstjórinn í Reykjanesbæ að leggja í að halda því fram, eins og hann gerir á vefmiðlinum Pressunni.is, að ávinningur Reykja- nesbæjar af því að „losna“ út úr HS Orku geti numið allt að 10 milljörðum króna. Þessari fullyrðingu kastar hann út í loftið án nokkurs rökstuðn- ings. Talar reyndar um meintar milljarðafjárfestingar sem hann er að forða bænum frá að taka þátt í. Það var og. Til þess að létta svo- lítið undir með þessum sliguðu fjárfestum sem hann hefur greini- lega mikla samúð með, tekur hann ákvörðun um að kaupa af þeim hlut þeirra í HS-veitum og binda rúma 3 milljarða af fjármunum íbúa Reykjanebæjar í því fyr- irtæki til viðbótar við þá eign sem þar er fyrir. Það er auðvitað engin áhætta í því. Á sama tíma er hann að lána Geysi Green Energy fyrir eftirstöðvum upp á rúma 6 millj- arða með því að veita þeim kúlu- lán. Og auðvitað er engin áhætta í því. Á sama tíma er hann einnig að samþykkja að Reykjanesbær sé meðábyrgur fyrir öllum erlendum lánum HS Orku, lán sem slaga væntanlega hátt upp í annan tug milljarða króna. Þetta samþykkir hann þrátt fyrir að verið sé að selja HS Orku til einkaaðila. Og enn síð- ur er nokkur áhætta fólgin í því eða hvað. Og auðvitað þjónar það ekki nokkrum til- gangi að stjórn- málamenn séu að vas- ast í svona málum skv. áliti bæjarstjórans. En mér segir svo hugur að þar eigi hann við aðra stjórnmálamenn en sjálfan sig. Þetta viðhorf hans hefur reyndar legið fyrir lengi og er raunar best lýst með því vinnu- lagi sem tekið hefur verið í gagnið hér í Reykjanesbæ. Það felst í því að úthýsa verkum frá kjörnum fulltrúum (stjórnmálamönnum) til annarra aðila (ekki stjórnmála- manna) og því þannig fyrirkomið að honum sjálfum er svo stillt upp sem fulltrúa Reykjanesbæjar. Þar þurfa auðvitað engir hálfvitlausir stjórnmálamenn að koma nærri. Auðvitað er bæjarstjórinn í Reykjanesbæ ekki stjórn- málamaður. Hann er eitthvað allt annað en það. Að snúa hlutun- um á hvolf Eftir Guðbrand Einarsson Guðbrandur Einarsson » Og auðvitað þjónar það ekki nokkrum tilgangi að stjórn- málamenn séu að vasast í svona málum skv. áliti bæjarstjórans. Höfundur er oddviti A-listans í Reykjanesbæ. EITT af því sem einkennir haustdaga er allur sá fjöldi barna sem birtist á götum landsins á leið til skóla. Eftir fjör- legt sumar er kominn tími til að setjast á skólabekk. Stór hóp- ur barna er í fyrsta sinn að ganga einn til skóla eftir að hafa verið í vernduðu um- hverfi leikskólanna. Þetta eru spennandi tímar – nýr og fram- andi heimur opnast. Um leið er barnið orðið þátttakandi í umferð- inni. Margir foreldrar bregða á það ráð að keyra börn sín í skólann en öll umferð í kringum skóla getur skapað hættu. Víða geta aðstæður þó verið þannig að það getur verið hættulegt fyrir barnið að ganga eitt til skóla. Ef barninu er ekið í skólann er mikilvægt að það fari út úr bílnum þar sem það eru öruggt. Nota skal sérstök stæði eða útskot sem eru við flesta skóla. Ef barnið gengur til skóla er gott fyrir foreldra að ganga með barninu nokkrum sinnum áður en skólaganga hefst. Stysta leiðin er ekki alltaf öruggasta leiðin, miklu fremur sú leið þar sem ekki þarf að ganga yfir götur. Þótt að- stæður séu þannig að barnið geti gengið eitt í skólann þá er nauð- synlegt að fylgja því fyrstu dag- ana. Gott er að kenna barninu fá- ar og einfaldar reglur. Til dæmis er gott að fara yfir það með börn- unum að nota gangbrautir þar sem þær eru og þegar gengið er yfir götu þá beri að stoppa, líta til beggja hliða og hlusta. Ganga svo rösklega yfir þegar öllu er óhætt. Börn sem eru að hefja skólagöngu eiga ekki að ferðast um ein á reiðhjóli. Samkvæmt lögum mega börn yngri en sjö ára ekki hjóla ein á akbraut og börnum yngri en 15 ára ber skylda til að nota hjálma. End- urskinsmerki er ódýrt öryggistæki. Það skiptir miklu máli að börn sjáist vel í umferðinni í svartasta skammdeginu. Í myrkri sjást gangandi vegfarendur illa þrátt fyrir götulýsingu og ökuljós bif- reiða. Endurskinsmerki eru af ýmsu tagi. Ekki er nóg að hafa eingöngu endurskinsmerki á skólatöskunni. Gott er að hafa endurskinsmerkin á ermum á úlp- um eða neðarlega á buxna- skálmum. Það er staðreynd að ökumenn sjá barn með end- urskinsmerki fimm sinnum fyrr en barn sem ekki er með endurskins- merki. Höfum ávallt í huga að full- orðnir eru fyrirmyndir barna. Göngum ekki á móti rauðu ljósi, notum öryggisbelti og endurskins- merki. Er barnið þitt á leið í skóla? Eftir Þóru Magneu Magnúsdóttur Þóra Magnea Magnúsdóttir » Víða geta aðstæður verið þannig að það getur verið hættulegt fyrir barnið að ganga eitt til skóla. Höfundur er fræðslufulltrúi hjá Umferðarstofu. ÞAÐ LIGGUR í augum uppi að Evr- ópusambandið beitir Ísland ofbeldi vegna Icesave-skuldanna. Það er augljóst að Bretar og Hollend- ingar og fram- kvæmdastjórn ESB nota fulltrúa sína í AGS (Alþjóða gjald- eyrissjóðnum) til þess að neyða Íslendinga til þess að greiða Icesave- reikningana eins og þeir koma fyrir í samningi núver- andi ríkisstjórnar við Hollendinga og Breta. Ég er ekki talsmaður þess að við greiðum ekki þær skuldir sem okkur ber að greiða lögum sam- kvæmt, en heldur ekki krónu meira eins og samninganefnd ríkisstjórn- arinnar hefur samið um. Mér sýnist að ESB ætli að nota áhuga núver- andi ríkisstjórnar á að gerast aðili að ESB til þess að neyða okkur til að greiða meira en okkur ber skylda til ef okkur ber þá nokkur skylda til þess. Loftur Altice Þorsteinsson skrifar athyglisverða grein í Morg- unblaðið 1. ágúst sl. Ég hvet alla áhugamenn um ESB og Icesave, hver sem skoðun þeirra kann að vera, til að lesa þessa grein. En hvers vegna beitir ESB okkur þess- um þrýstingi? Að mínu mati er til- gangurinn að gera Ísland gjaldþrota þannig að ESB eigi auðveldara með að innlima landið með öllum þess kostum í þeim tilgangi að auðvelda bandalag- inu eða „Sambandinu“ eins og sumir kalla það núna, samkeppnina við Rússa og fleiri lönd um þau miklu nátt- uruauðæfi sem felast í norðurslóðum þegar ís- inn hverfur á brott og auðveldara verður að nýta auðlindir á því svæði. En hversvegna leggja Evrópukrat- arnir á Íslandi (Sam- fylkingin o.fl.) svo mikla áherslu á að Ísland gerist aðili að þessu sam- veldi? Hver er ástæðan? Því get ég ekki svarað, en svör þeirra sjálfra eru tómar blekkingar. Því er t.d. haldið fram að lífskjör muni batna á Íslandi. Að vextir muni lækka, að vöruverð muni lækka og að atvinnu- leysi muni hverfa! Því er einnig haldið fram að íslenska krónan sé ónýt. Lífskjör í heiminum í dag eru hvergi betri en á Íslandi þrátt fyrir kreppuna. Vextir eru samkvæmt kröfu AGS. Við getum sjálf lækkað vöruverð með því að afnema tolla. Við getum t.d. framleitt allt það grænmeti, kjöt og fisk, sem við þurf- um á að halda. Atvinnuleysi er minna hér en í ESB og það á eftir að versna í ESB en getur ekki annað en batnað hér, ef við stjórnum því sjálf en ekki AGS eða ESB. Ef við teljum okkur þurfa að skipta um gjaldmiðil er ekkert auðveldara en að taka upp bandaríkjadali. Við getum gert það strax á morgun þess vegna.Við höf- um ekkert til ESB að sækja og þurf- um ekki á viðskiptum við það að halda. Við eigum að afþakka „að- stoð“ AGS og senda fulltrúa þeirra heim. Við eigum að afturkalla um- sókn okkar um aðild að ESB og segja okkur úr EES, það leikur jú víst vafi á því hvort eð er hvort sú aðild er ekki brot á stjórnarskránni. Við skulum þess í stað snúa okkur að Bandaríkjunum og Kanada, Rúss- landi og Kína. Öll okkar viðskipti geta verið við þessi lönd og önnur ut- an Evrópu og við munum einskis missa við þau umskipti sem því fylgja. Þessi lönd eru einnig líklegri en ESB löndin auk Póllands og Norðurlöndin auk Færeyja til þess að koma okkur til hjálpar í tíma- bundnum erfiðleikum. Það er rík- istjórninni til skammar hvernig hún hefur haldið á málum Íslands gagn- vart ESB og AGS. Það þarf að snúa þessu dæmi við og vonandi losnum við við þessa vanhæfu ríkisstjórn sem fyrst. Evrópa beitir okkur ofbeldi Eftir Hermann Þórðarson »Mér sýnist að ESB ætli að nota áhuga núverandi ríkistjórnar á að gerast aðili að ESB til að neyða okkur til að greiða meira en okkur ber skylda til. Hermann Þórðarson Höfundur er fyrrverandi flugumferðarstjóri. NÚ LIGGJA fyrir hugmyndir um veru- lega atvinnuuppbygg- ingu á Reykjanesi, sem skipta sköpum í við- snúningi íslensks efna- hagslífs. HS Orka hef- ur í hyggju að afla orku til þarfa sam- félagsins. Til frekari orkuvinnslu á Reykja- nesi, hvort sem það er fyrir almenna notkun, eða iðnaðar á borð við álver, gagnahýsingu og kísilvinnslu, þarf verulegt fjár- magn; lánsfé og eigið fé. Áætlanir um uppbyggingu á Suð- urnesjum gera ráð fyrir fjárfest- ingu HS Orku á næstu 6-7 árum fyrir um 50 milljarða króna. Þar af þurfa 15-20 milljarðar að koma til félagsins sem eigið fé, nýtt hlutafé. Hluthafar HS Orku verða þannig að leggja félaginu til um 2,5-3 millj- arða króna í nýtt hlutafé á ári næstu 6 árin. Önnur fjármögnun yrði í formi lánsfjár, sem gera má ráð fyrir að komi frá erlendum bönkum líkt og verið hefur í öllum stærri orkuverkefnum Íslendinga fram til þessa. Við þær aðstæður sem ríkja á Ís- landi var útilokað að HS Orka gæti ráðist í áðurnefndar framkvæmdir, þar sem fyrri eigendur félagsins, sveitarfélög, OR og Geysir Green Energy, gátu hvorki lagt fram það fjármagn sem þörf var á, né veitt ábyrgðir fyrir lánum. Að auki verð- ur OR að selja hlut sinn vegna ákvæða samkeppnislaga. Erlent fjármagn nauðsynlegt Undanfarna mánuði hefur verið unnið að því að fá nýtt fjármagn inn í HS Orku. Fjármagn er af skornum skammti hér á landi og því er nauðsynlegt að laða að er- lenda fjárfesta. Nú hafa náðst samningar um að alþjóðlegt jarð- varmafyrirtæki, Magma Energy, gerist virkur eignaraðili að HS Orku á móti Geysi Green Energy sem fer með meirihlutaeign. Við- ræður standa yfir um að Magma kaupi aðra eignarhluti og ef það gengur eftir mun Geysir eiga 55% í HS Orku á móti 43% hlut Magma. Mikilvægt er að hafa í huga þá hags- muni að orkufyr- irtæki landsins hafi getu til að sinna þörf- um samfélagsins; að halda áfram að fram- leiða hér umhverf- isvæna orku á samkeppnishæfu verði og að viðhalda eða auka sam- keppni á orkumarkaði. Samningar um breytt eignarhald HS Orku hafa verið undirbúnir af eigendum 99% hlutafjár í félaginu. Þeir miða að því að tryggja HS Orku getu til áframhaldandi uppbyggingar og að afnema þau krosseignatengsl orku- fyrirtækja sem samkeppnisyfirvöld hafa lagt bann við. Kaup Magma Energy á hlut í HS Orku, á móti Geysi Green Energy, marka tímamót. Þetta er fyrsta stóra fjárfesting erlends að- ila í íslensku atvinnulífi eftir hrun bankanna. Erlend fjárfesting á þessum tímum skapar mikla og nauðsynlega tiltrú þar sem fjárfest- irinn og bakhjarlar hans hafa áður sýnt árangur í langtíma fjárfest- ingum. Þessi fjárfesting hefur jákvæð áhrif á gengi íslensku krónunnar, enda getur hún verið upp á tæpa 20 milljarða króna, skv. fyrirliggj- andi samningum og samnings- drögum. Umræddir samningar falla ennfremur mjög vel að nýgerðu stöðugleikasamkomulagi rík- isstjórnar og aðila vinnumarkaðar- ins og ýta verulega undir uppbygg- ingu og atvinnusköpun. Auðlindin verður í eigu almennings Nokkuð hefur borið hefur á þeirri gagnrýni að nú sé verið að afhenda auðlindir á Reykjanesi til einkafyrirtækis sem væri að tals- verðu leyti í eigu erlendra aðila. Þetta er einfaldlega misskilningur. Um leið og Geysir Green Energy eignaðist meirihlutann í HS Orku var frá því gengið að landareignir og auðlindir HS Orku yrðu áfram í eigu almennings, þ.e. Reykjanes- bæjar og hugsanlega fleiri sveitar- félaga síðar. HS Orka leigir nýtingarréttinn á auðlindinni til 65 ára og lofar á móti að ráðast í tugmilljarða upp- byggingu á svæðinu. Fyrir þessi af- not greiðir félagið auðlindagjald til Reykjanesbæjar í samræmi við nýtingu og gæti það numið 50-75 milljónum króna á ári eða allt að 5 milljörðum króna á samningstíma m.v. núverandi verðlag. Samkvæmt gildandi lögum geta báðir samn- ingsaðilar óskað eftir framlengingu samningsins um 65 ár að hálfum samningstíma liðnum. Það er því ekki rétt sem fram hefur komið í fjölmiðlum að samningur sem þessi sé bindandi í 130 ár. Þessir samn- ingar sem eru nýmæli á Suð- urnesjum, tryggja sveitarfélög- unum nýjar tekjur þar sem hluti tekna orkuvinnslunnar rennur til eigenda auðlindarinnar. Breytt eignarhald á HS Orku og aðkoma erlendra fjárfesta að félag- inu tryggir að fjármagn fæst til orku- og atvinnuuppbyggingar á Suðurnesjum, án þess að binda fé skattborgaranna eða leggja á þá frekari fjárhagslegar byrðar. HS Orka mun hér eftir sem hingað til leggja áherslu á að afla orku fyrir alla notendur á starfs- svæði sínu, ekki síst í nágrenni orkuvera, s.s. í Grindavík. Nýtt fjármagn er forsenda atvinnuuppbyggingar Eftir Ásgeir Margeirsson » Breytt eignarhald á HS Orku og aðkoma erlendra fjárfesta tryggir fjármagn til at- vinnuuppbyggingar á Suðurnesjum án fjár- hagslegra byrða á skatt- borgara. Ásgeir Margeirsson Höfundur er stjórnarformaður HS Orku.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.