Morgunblaðið - 12.11.2009, Qupperneq 18

18
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 12. NÓVEMBER 2009
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
Það hlýtur aðkoma þeim áóvart, sem
skipaðir hafa verið
í sérstaka nefnd
ríkisstjórnarinnar
um endurskoðun á
stjórnkerfi fisk-
veiða, að fregna nú að fram hafi
verið lagt stjórnarfrumvarp
um víðtækar breytingar á
stjórn fiskveiða. Frumvarpið
er ekki lagt fram til að taka á
brýnum vanda sem þolir enga
bið. Tilgangurinn með frum-
varpinu er einfaldlega að
breyta stefnunni í sjáv-
arútvegsmálum á sama tíma og
nefnd á að vera að störfum til
þess einmitt að fjalla um hugs-
anlegar breytingar á þessari
stefnu. Skipun þeirrar nefndar
virðist því lítið annað en sýnd-
armennska.
Jafn slæm og slík sýnd-
armennska er þegar ríkisstjórn
á í hlut er efni frumvarpsins
enn verra. Verði það að lögum
mun það draga verulega úr
hagkvæmni í sjávarútvegi hér á
landi, einmitt þegar mest ríður
á að efla atvinnulífið og treysta
helstu undirstöðurnar.
Í frumvarpinu er gert ráð
fyrir að dregið verði úr heimild
til að flytja aflamark á milli
fiskveiðiára úr 33% í 15%, sem
minnkar sveigjanleika í kerfinu
og gerir útgerðinni erfiðara
fyrir að auka hagræði í rekstri.
Í frumvarpinu er meira að
segja bráðabirgðaákvæði sem
lækkar hlutfallið
fyrir yfirstandandi
fiskveiðiár niður í
10%, sem er væg-
ast sagt óvenjuleg
aðgerð eftir að
fiskveiðiár er hafið.
Annað sem
draga mun úr hagkvæmni í
greininni er ákvæði um heimild
til að ráðherra megi taka
ákvörðun um vinnsluskyldu á
uppsjávarfiski. Sú hugsun að
ráðherra sé betur til þess fall-
inn að taka ákvörðun um bestu
nýtingu aflans en útgerðirnar
sjálfar lýsir í senn oftrú á getu
stjórnvalda og mikilli vantrú á
þekkingu fyrirtækja á eigin
rekstri.
Þetta eru aðeins tvö sýn-
ishorn af fjölda atriða í frum-
varpinu sem draga munu úr
hagkvæmni í sjávarútvegi og
auka um leið pólitísk afskipti af
greininni.
Á síðustu árum og áratugum
hefur tekist að draga úr póli-
tískum afskiptum af sjávar-
útvegi og auka áherslu á heil-
brigðan rekstur og
hagkvæmnissjónarmið. Þess
vegna er íslenskur sjávar-
útvegur til fyrirmyndar á
heimsvísu og góð rekstrarstaða
hans er ein helsta von Íslands
um að komast sem hraðast og
best út úr kreppunni. Þau skref
sem ríkisstjórnin hefur nú stig-
ið, með framlagningu þessa af-
leita frumvarps, eru skref aftur
á bak. Slík skref má ekki stíga.
Hætta er á að
heilbrigður rekstur
víki fyrir pólitískum
afskiptum }
Ofstjórnartilburðir
MatsfyrirtækiðMoody’s hef-
ur lækkað lánshæf-
ismat Íslands. Eins
og flestir muna
fullyrtu for-
ystumenn ríkisstjórnar rétt
einu sinni að ákvörðun um að
kyngja Icesave-skuldunum,
þrátt fyrir ólyst og ógleði og
öndvert við lög landsins, myndi
styrkja trú matsfyrirtækjanna
á Íslandi, svo ekki sé talað um
endurskoðun AGS á áætlun
sjóðsins. Sú endurskoðun átti
að gerast í febrúar fyrir tæpu
ári. Þá var norræna velferð-
arstjórnin upptekin við að reka
ráðuneytisstjóra, stóð í atlögu
að sjálfstæði Seðlabanka
landsins, var að undirbúa fjöl-
mennt stjórnlagaþing sem ekk-
ert varð af og að böðlast við að
troða þjóðinni í Evrópusam-
bandið þvert gegn vilja hennar.
Og er þá fátt eitt nefnt af óska-
lista Samfylkingarinnar sem
ekkert hafði með endurreisn
efnahagslífsins að gera. Fyr-
irtækin voru látin bíða. Fólkið
var látið bíða. Heimilunum var
boðið sæti á hak-
anum og sitja þar
enn. Og enn hefur
ekkert breyst ef
marka má orð
sjálfs alþjóðlegs
ráðunauts ríkisstjórnarinnar í
efnahagsmálum, Mats Josefs-
son. Hann sagði í gær: „Svo
virðist sem endurreisn efna-
hagslífsins sé ekki í forgrunni
hjá stjórnvöldum þessa dag-
ana. Skortur á pólitískri
ákvörðunartöku er það sem
helst stendur í vegi fyrir við-
reisn íslensks efnahags um
þessar mundir.“ Í fréttum fjöl-
miðla segir að Josefsson hafi
verið nokkuð harðorður í garð
stjórnvalda í ræðu sinni. Hann
hafi gagnrýnt þau fyrir seina-
gang og sagt viðreisnina ekki
hafa tekið jafn langan tíma í
öðrum löndum og í fyrri krepp-
um. Því miður er þessi lýsing
mjög í anda þess, sem vakin
hefur verið athygli á síðustu
vikurnar, og er ráðleysi það og
vanhæfni sú sem sérfræðing-
urinn lýsir orðin Íslandi dýr-
keypt.
Alþjóðlegur
ráðgjafi er agndofa
yfir ráðleysi}
Gestsaugað glöggt
og bit á því sem það sér
F
orseti Íslands hefur áþreifanlega
orðið var við það að ekki eru allir
landsmenn aðdáendur hans. Allt
frá því Ólafur Ragnar Grímsson
var kjörinn forseti árið 1996 hef-
ur hópur manna þjáðst af stöðugri vanlíðan
sem brýst út með reglulegu millibili og finnur
sér farveg. Þá láta menn sér ekki nægja að
fjasa heima hjá sér um þá raun að þjóðin skuli
þurfa að sitja uppi með þennan voðalega
mann heldur básúna þá skoðun sína í geð-
vonskulegum greinum. Engu er líkara en að
þessi hópur trúi því í hjartans einlægni að
Ólafur Ragnar Grímsson hafi árið 1996 framið
valdarán og komið sér þannig á Bessastaði en
ekki verið kosinn lýðræðislegri kosningu. Nú
hefur þessum hópi bæst liðstyrkur þeirra sem
eru óánægðir með allt og alla.
Um daginn birti fréttastofa Stöðvar 2 könnun um
stuðning við forseta Íslands. Samkvæmt henni eru 29
prósent þjóðarinnar þeirrar skoðunar að forsetinn ætti
að segja af sér. Þessari frétt fylgdi mikill lúðrablástur af
hálfu fréttastofunnar, sem var nokkuð skrýtið því könn-
unin sýnir að mikill meirihluti þjóðarinnar vill að forset-
inn sitji áfram á Bessastöðum.
Við lifum á vályndum tímum þar sem ekki er í tísku að
setja skynsemi í forgrunn heldur froðufella af bræði og
benda í allar áttir í leit að sökudólgum. Það er bent á ráð-
herra, bankastjóra, og ekki síst seðlabankastjóra, for-
stjóra og athafnamenn. Og af því forsetinn lét sjá sig
með mönnum, sem nú flokkast sem skúrkar,
þá er einnig bent á hann. Hér á landi er engin
stemning fyrir því að treysta valdamönnum.
Það hlýtur að bitna á forsetanum.
Auðvitað má segja að forsetinn geti sjálfum
sér um kennt að 29 prósent þjóðarinnar séu
honum andsnúin. Hann var of alúðlegur við
peningamennina og þar var hann ekki bara
að vera kurteis, eins og menn eiga að vera,
heldur virtist hann kunna alveg ljómandi vel
við sig í félagsskap þeirra. Það var eins og
hann vildi frekar vera með þeim í fínu hátíð-
arsölunum í útlöndum en með þjóð sinni í
hversdagsleikanum. Forsetinn var of glys-
gjarn og of gefinn fyrir hégóma. Þetta vitum
við öll en flest okkar fyrirgefa forsetanum.
Hann sýndi af sér mannlega veikleika og
innst inni óttumst við að sjálf hefðum við fall-
ið á þessu sama prófi ef við hefðum einhvern tímann
komist inn á gafl hjá útrásarvíkingunum. Þetta þóttu
flottir gæjar á sinni tíð. Það vildu svo að segja allir vera
með þeim – og líka forsetinn. Því miður.
Það er engin ástæða til að forseti Íslands segi af sér.
Hann gerði mistök, líkt og svo ótal margir í íslensku
þjóðfélagi, þegar hann hvað eftir annað dásamaði pen-
ingamennina sem stálu frá þjóðinni.
Svo að segja enginn sem hafði völd í hruninu hefur
komist óskaddaður frá þeim ósköpum. Forsetinn er þar
engin undantekning, Stuðningur við hann er þó mikill
enda hefur hann margt sér til ágætis. kolbrun@mbl.is
Kolbrún
Bergþórsdóttir
Pistill
Mistök forsetans
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
FRÉTTASKÝRING
Eftir Egil Ólafsson
egol@mbl.is
L
aun einstakra borg-
arfulltrúa geta slagað
upp í laun borgarstjóra
þegar allt er talið. Laun
borgarfulltrúa voru
lækkuð um 10% í fyrravetur og laun
borgarstjóra lækkuðu um 17%. Þá
hafa einstök fyrirtæki borgarinnar
lækkað stjórnarlaun. Laun stjórn-
armanna í Orkuveitu Reykjavíkur
voru t.d. lækkuð um 25% sl. vetur.
Samkvæmt samþykktum borg-
arinnar um starfskjör kjörinna borg-
arfulltrúa eru grunnlaun borgarfull-
trúa 77,82% af þingfarakaupi eins og
það er á hverjum tíma. Þingfarakaup
er í dag 520 þúsund krónur á mán-
uði. Til viðbótar þessu fá borg-
arfulltrúar greiddar 66.400 krónur á
mánuði til að mæta persónulegum
starfskostnaði, s.s. til kaupa á dag-
blöðum, tímaritum, bókum, ferðum
innan höfuðborgarsvæðisins og veit-
ingum, einnig til ráðstefnugjalda og
fleira þess háttar.
25% álag fyrir borgarráðsmenn
og formenn nefnda
Borgarfulltrúar sem sitja í borg-
arráði fá 25% álag á grunnlaun og
varamenn í borgarráði fá 6% fast
álag á grunnlaun. Formaður borg-
arráðs, Óskar Bergsson, fær 40%
álag. Sjö borgarfulltrúar sitja í borg-
arráði, auk Ólafs F. Magnússonar
sem er áheyrnarfulltrúi.
Borgarfulltrúar sem eru formenn
í nefndum fá greitt 25% álag. Ekki
er greitt viðbótarálag þó að menn
séu formenn í fleiri en einni nefnd.
Dæmi eru um að borgarfulltrúar séu
formenn í fleiri en einni nefnd.
Þeir sem gegna formennsku í
borgarstjórnarflokki sínum fá 25%
álag á laun. Þetta tryggir Sóleyju
Tómasdóttur, Oddnýju Sturludóttur
og Ólafi F. Magnússyni 25% álag á
laun, en Gísli Marteinn Baldursson
og Óskar Bergsson, sem eru for-
menn borgarstjórnarflokka Sjálf-
stæðisflokks og Framsóknarflokks,
eru með álagsgreiðslur fyrir og fá
því ekki þessar viðbótargreiðslur.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson fær
sem forseti borgarstjórnar 25% álag
á grunnlaun, óháð öðrum álags-
greiðslum. Hann fær til viðbótar af-
not af bifreið og bifreiðastjóra vegna
starfa sinna líkt og borgarstjóri.
Reykjavíkurborg leggur borg-
arfulltrúum til fartölvu og farsíma
og greiðir kostnað af notkun hans.
Sömuleiðis greiðir borgin kostnað af
nettengingu á heimili borgarfulltrúa.
Borgarfulltrúum eru greidd föst
laun meðan sumarleyfi borg-
arstjórnar stendur yfir og fundarhlé
er hjá nefndum og ráðum.
Fyrsti varaborgarfulltrúi hvers
flokks fær greidd föst laun sem eru
70% af grunnlaunum borgarfulltrúa.
Fyrstu varaborgarfulltrúar Fram-
sóknarflokks og F-listans hafa sagt
sig úr flokkunum og hafa því ekki
tekið þátt í starfi borgarstjórnar.
Þeir hafa engu að síður fengið laun
allt kjörtímabilið.
Borgarfulltrúar eiga rétt á bið-
launum í þrjá mánuði. Ef þeir taka
ekki við öðru launuðu starfi eiga þeir
rétt á biðlaunum í allt að sex mánuði.
Ekki er ólíklegt að reyni á biðlauna-
réttinn í vor þegar fram fara kosn-
ingar til borgarstjórnar.
Margsamsett laun
borgarfulltrúa
Grunnlaun borgarfulltrúa í
Reykjavík eru 404.664 krónur á
mánuði en til viðbótar fá þeir
álagsgreiðslur sem í sumum til-
vikum hækka laun þeirra um
meira en helming.
Laun borgarfulltrúa
Grunn- Starfs- Borgar- Form. í nefnd/ Stjórnar-
laun kostn. ráð fors. borgarstj. laun* Samtals
Óskar Bergsson 404.664 66.400 161.866 101.166 734.096
Hanna B. Kristjánsd. 935.000 66.400 1.001.400
Gísli M. Baldursson 404.664 66.400 101.166 101.166 673.396
Vilhjálmur Þ Vilhjálms. 404.664 66.400 101.166 101.166** 70.824 744.220
Júlíus V. Ingvarsson 404.664 66.400 31.200 101.166 274.324 877.754
Jórunn Frímanssd. 404.664 66.400 31.200 101.166 221.412 824.842
Þorbjörg H.Vigfúsd. 404.664 66.400 31.500 502.564
Kjartan Magnússon 404.664 66.400 101.166 101.166 112.500 785.896
Ólafur F. Mangússon 404.664 66.400 101.166 101.166 673.396
Dagur B. Eggertsson 404.664 66.400 101.166 31.500 603.730
Björk Vilhelmsdóttir 404.664 66.400 101.166 80.912 653.142
Oddný Sturludóttir 404.664 66.400 31.200 101.166 603.430
Sigrún Elsa Smárad. 404.664 66.400 31.200 112.500 614.764
Þorleifur Gunnlaugs. 404.664 66.400 101.166 193.412 765.642
Sóley Tómasdóttir 404.664 66.400 31.200 101.166 603.430
*Laun fyrir stjórnarsetu í fyrirtækjum borgarinnar; Faxaflóahöfnum, Strætó, OR og/eða Sorpu.
**Forseti borgarstjórnar.
Morgunblaðið sendi fyrir síð-
ustu helgi formönnum níu
fastanefnda Reykjavíkurborgar
tölvuskeyti þar sem farið var
fram á yfirlit um mætingar
borgarfulltrúa og aðalmanna á
fundum nefndanna á kjör-
tímabilinu. Einnig var spurt
hvort það teldist mæting ef
nefndarmaður sæti aðeins
stuttan tíma, jafnvel aðeins
korter. Síðdegis í gær hafði að-
eins borist svar frá Mannrétt-
indaráði um fundarsókn það
sem af er árinu 2009.
Þorleifur Gunnlaugsson,
borgarfulltrúi VG, hefur lagt
fram tillögu í forsætisnefnd
Reykjavíkur um að dregið verði
af launum kjörinna fulltrúa ef
þeir séu oft fjarverandi á fund-
um ráða og nefnda borgarinnar.
Tillaga Þorleifs bíður afgreiðslu.
Spurt um mætingar