SunnudagsMogginn - 22.11.2009, Qupperneq 22

22 22. nóvember 2009
Í
marsmánuði 1979 fórst vélbáturinn Ver frá Vest-
mannaeyjum og með honum fjórir af sex manna áhöfn.
Tveimur var bjargað, annar þeirra var skipstjórinn,
Árni Magnússon. Nú hefur sonur hans, Þorlákur Árna-
son, skrifað bók, Orðin sem aldrei voru sögð, þar sem sjó-
slysið er þungamiðjan.
Þorlákur er yfirþjálfari yngri flokka knattspyrnuliðs
Stjörnunnar í Garðabæ. Þetta er önnur bók hans en í fyrra
sendi hann frá sér barnabókina Ævintýri Lilla sem fjallar um
ofvirkan strák með athyglisbrest. Sú bók hefur verið kennd í
lífsleikni í grunnskólum landsins.
Við urðum að bjarga okkur
Um Orðin sem aldrei voru sögð, segir Þorlákur: „Þetta er
skáldsaga sem byggist á raunverulegum atburðum. Ég var tíu
ára þegar sjóslysið varð. Báturinn fékk á sig hnút austur af
Bjarnarey, lagðist á hliðina og sökk á skömmum tíma. Skip-
verjarnir sex börðust við það í nær hálfa klukkustund að opna
gúmbjörgunarbátinn þar sem þeir héldu sér á floti við björg-
unarbátshylkið. Fjórir þeirra, kornungir menn, króknuðu í
sjónum og drukknuðu áður en náðist að opna hylkið og blása
björgunarbátinn upp. Faðir minn, sem var skipstjórinn, og
annar maður komust loks í björgunarbátinn. Vélbátur kom
skömmu síðar að og bjargaði pabba og félaga hans. Enginn
sjálfvirkur sleppibúnaður var um borð í Ver, en hann hefði
bjargað lífi allra um borð. Eftir þetta beitti Árni Johnsen sér
fyrir því að handfrjáls búnaður var hafður um borð í öllum
fiskiskipum.“
Hvaða áhrif hafði þetta slys á þig og líf fjölskyldunnar?
„Þegar maður er barn og vondir hlutir gerast þá bíður
maður eftir viðbrögðum foreldra sinna því manni finnst allt
rétt sem þeir gera. Foreldrar mínir gerðu flest allt rétt en
unnu samt aldrei úr slysinu. Það var engin áfallahjálp til á
þessum tíma. Ég man eftir að hafa samviskubit gagnvart
þeim börnum sem misstu pabba sinn í slysinu. Þetta var vit-
anlega erfiðast fyrir pabba minn sem hafði horft á félaga sína
fara í sjóinn og sá þá drukkna. Eftir slysið flutti fjölskyldan til
Reykjavíkur. Við urðum að bjarga okkur og beittum okkur
ákveðinni hörku til að gleyma slysinu. Þar skipti þögnin
miklu. Enda heitir bókin Orðin sem aldrei voru sögð.“
Hetjusaga systur
Í bókinni er einnig sögð saga tveggja systkina, drengsins, sem
er sögumaður, og gengur vel í skóla og sinnir íþróttum og
systur hans, sem verður dópisti. Þorlákur segir að þar sé hann
einnig að fjalla um raunverulega atburði. „Það er rúmlega eitt
ár á milli mín og systur minnar og við vorum mjög náin sem
krakkar. Unglingar gera mistök og reka sig á og það er bara
hluti af lífinu. Þegar við fluttum til Reykjavíkur fór systir mín
að fikta við dóp og fór sífellt í harðari efni. Hún hafði notið ást-
ar og umhyggju fjölskyldu sinnar og gat ekki kennt neinum
um. Hún var bara ein af þeim krökkum sem vilja prófa allt.
Hún er mjög vel gefin og var á þessum tíma snillingur í að ljúga
og blekkja fólk til að geta haldið áfram líferni sínu. Hún hafði
líka útlitið með sér.
Ég man þegar Nick Cave kom hingað til lands fyrir tutt-
ugu árum. Hann og hljómsveitarfélagar hans voru allir á
heróíni sem var ekki til á Íslandi. Systir mín var í slagtogi
með Íslendingum sem höfðu samskipti við hljómsveitina.
Henni datt það snjallræði í hug að brjótast inn í bát, fara í
læknakassann og stela þaðan morfíni. Hljómsveitin var
komin með fráhvarfseinkenni og var haldið uppi á morfíni í
Íslandsdvölinni.“
Hver er staða systur þinnar í dag?
„Fólk sem er í óreglu hefur enga dagskrá. Því lengri tími
sem það er í óreglu því erfiðara er að snúa við blaðinu. Svo
kom að því að systir mín stóð frammi fyrir því að deyja
vegna lífernis síns eða snúa við blaðinu. Saga systur minnar
er hetjusaga. Hún hóf nýtt líf fyrir þó nokkru síðan. Það er
frábært að hafa endurheimt hana. Maður særir þá mest sem
standa manni næstir. Ég held að ég hafi tekið mestan skell-
inn hvað varðar systur mína. Nú sé ég aftur í henni barnið
sem var.“
Ánægður með árangurinn
Hvernig var að skrifa þessa bók?
„Það var mjög erfitt að skrifa bókina en ég gat ekki ýtt
þessu efni frá mér. Þessi bók varð að koma út. Ég átti ekkert
val. En það er húmor í bókinni þótt hún fjalli um erfiða
hluti. Ég er ánægður með árangurinn. Ef fólk grætur og
hlær þegar það les bókina þá verð ég mjög sáttur.“
Morgunblaðið/Heiddi
Ég átti
ekkert
val
Árið 1979 fórst vélbát-
urinn Ver frá Vest-
mannaeyjum. Fjórir
menn létu lífið en tveir
komust lífs af. Nú hefur
sonur skipstjórans á
bátnum, Þorlákur Árna-
son, skrifað skáldsögu
þar sem slysið er þunga-
miðjan.
Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrun@mbl.is
Þorlákur Árnason
„Það var mjög erfitt
að skrifa bókina en
ég gat ekki ýtt
þessu efni frá mér.“
Foreldrar mínir gerðu flest
allt rétt en unnu samt aldrei
úr slysinu. Það var engin
áfallahjálp til á þessum tíma. Ég
man eftir að hafa samviskubit
gagnvart þeim börnum sem
misstu pabba sinn í slysinu. Þetta
var vitanlega erfiðast fyrir pabba
minn sem hafði horft á félaga sína
fara í sjóinn og sá þá drukkna.