Morgunblaðið - 17.11.2009, Qupperneq 6

6 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 17. NÓVEMBER 2009
Magnaða moppuskaftið
Dagar skúringafötunnar eru taldir Alltaf tilbúið til notkunar
Gólfin þorna á augabragði
Fljótlegt og þægilegt
Húsasmiðjan - Pottar og prik Akureyri - Fjarðarkaup - Áfangar Keflavík - Eyjatölvur - Miðstöðin
Vestmannaeyjum - Skipavík Stykkishólmi - SR byggingavörur Siglufirði - Rafsjá Sauðárkróki -
Nesbakki Neskaupsstað - Núpur Ísafirði - Vélaleiga Húsavíkur - Óskaþrif Hólmavík
SÖLUAÐILAR:
Ræstivörur ehf - Sími 567 4142 - www.raestivorur.is
BORGARLEIKHÚSIÐ hefur selt
9.700 áskriftarkort í ár. Eru það
fleiri kort en áður hafa verið seld í ís-
lensku leikhúsi. Magnús Geir Þórð-
arson leikhússtjóri segir þetta mikil
verðmæti fyrir leikhúsið.
Borgarleikhúsið breytti fyrir-
komulagi áskriftarkorta fyrir rúmu
ári. Fólki var gert kleift að velja
sjálft þær fjórar sýningar sem kortið
veitir aðgang að og kynning aukin.
Það leiddi til þess að 5.500 áskrift-
arkort seldust á síðasta leikári og
þótti gott þar sem það var meira en
tíu sinnum fleiri
kort en selst
höfðu síðustu árin
þar á undan. Sal-
an hefur verið
enn meiri á yfir-
standandi leikári
og seldust 9.700
kort áður en
áskriftarsölunni
lauk. „Það er
mjög ánægjulegt
að sjá hvað aldursskipting í kortun-
um er jöfn. Yngri gestunum hefur
fjölgað en þeir voru mikið til hættir
að kaupa áskriftarkort,“ segir Magn-
ús Geir.
„Þetta eru mikil verðmæti fyrir
leikhúsið. Kominn er traustur hópur
leikhúsgesta sem fylgist vel með því
sem við erum að gera og sækir
margar sýningar. Við erum að
treysta böndin við þennan hóp og um
leið að tryggja að sýningarnar spyrj-
ist út. Við reynum að standa undir
væntingum gesta og vera með góðar
sýningar þannig að þeir komi aftur,“
segir Magnús Geir. helgi@mbl.is
Met í áskriftarkortum
 Borgarleikhúsið seldi 9.700 áskriftarkort á þessu leikári
 Leikhússtjóri segir þetta mikil verðmæti fyrir leikhúsið
Magnús Geir
Þórðarson
„ÞEIR sem telja
sig vera persón-
ur í skáldsögum
gera það alltaf á
eigin ábyrgð,“
segir Kristján
Kristjánsson
bókaútgefandi,
sem m.a. gefur
út nýja skáld-
sögu Böðvars
Guðmundssonar,
Enn er morgunn. Helga Kress, pró-
fessor í bókmenntafræði, hefur
gert athugasemdir við bókina og
krafist þess að hún verði tekin af
markaði.
Bókin fjallar um ungan þýskan
tónlistarmann sem flyst til Íslands
og kvænist íslenskri stúlku
skömmu fyrir seinna stríð. Helga
heldur því fram að sagan sé byggð
á ævi föður hennar, Brunos Kress,
án leyfis og án þess að heimilda sé
getið. Helga og Böðvar voru áður í
hjónabandi.
Kristján segir að ekki verði farið
að kröfum Helgu. „Hún sendir höf-
undinum þessa kröfu, en það er
náttúrlega alls ekki á hans valdi að
verða við henni eftir að við erum
búin að semja um útgáfu á skáld-
sögu. Ég hef engar forsendur til að
sannreyna það sem Helga Kress
segir um þetta, þetta er skáldsaga
og Böðvar hefur áður skrifað
skáldsögur sem sækja á sögulegar
slóðir.“ Eftir sem áður segir Krist-
ján ekki hægt að gera þá kröfu að
Böðvar geti heimilda þar sem ekki
sé um eiginlegt heimildarrit að
ræða heldur skáldskap. Rithöf-
undur geti sótt sér innblástur í
skáldsögu í hvaða efnivið sem er.
Kristján setur jafnframt spurn-
ingarmerki við það að pósturinn sé
sendur í nafni Háskóla Íslands, en
Helga skrifar undir hann sem pró-
fessor við háskólann.
„Mér finnst það mjög alvarlegt
mál ef prófessor í bókmenntafræði
við Háskóla Íslands sendir okkur
og öðrum tölvupóst merktan há-
skólanum og ætlar að hlutast til
um okkar útgáfu. Mér fannst það
mjög sérkennilegt því að öðru leyti
er þetta mjög persónulegt bréf.
M.a. af þessari ástæðu sendi ég
fyrirspurn um hvort hún væri
raunverulega að gera þetta í nafni
háskólans og hvort Háskóli Íslands
ætlaði sér að standa í einhvers
konar ritskoðun. Ég get eiginlega
ekki orðað það öðruvísi, mér finnst
þetta hið sérkennilegasta mál.“
Kristján segir að útgáfan muni
halda óbreyttri stefnu og halda
áfram að selja bókina. „Hún hefur
selst alveg gríðarlega og fengið já-
kvæðar viðtökur hjá bæði les-
endum og gagnrýnendum.
Það er eiginlega alveg ófram-
kvæmanlegt [að innkalla hana] og
yrði okkur verulegt tjón ef til þess
ætti að koma, sem mér finnst al-
gjörlega fráleitt.“ una@mbl.is
Krefst þess að
bók Böðvars sé
tekin af markaði
Deilt er um hvort bókin er skáldsaga
eða í reynd leyfislaust heimildarrit
Böðvar
Guðmundsson
Eftir Steinþór Guðbjartsson
steinthor@mbl.is
NEIL Ófeigur Bardal, útfararstjóri í Winnipeg, er engum
líkur. Hann greindist með krabbamein í blöðruhálskirtli
fyrir nokkrum árum og fyrir skömmu var honum tilkynnt
að meinið væri komið í bein. Það þýddi að hugsanlega ætti
hann stutt eftir. Hann tók tíðindunum með æðruleysi og
sagði við blaðamann að hann gæti kvatt ánægður, því
hann hefði náð settu marki í lífinu.
Í liðinni viku var viðtal um stöðuna við Neil í Winnipeg
Free Press, útbreiddasta blaði Manitoba, og í fyrrakvöld
hélt hann vinum og vandamönnum veislu til að þakka þeim
fyrir samfylgdina. Vel á fimmta hundrað manns mætti til
að votta þessum merka manni og Íslandsvini virðingu
sína. „Þetta var unaðsleg stund,“ sagði hann við Morgun-
blaðið. „Það var svo sem við því að búast með söngvara
eins og Valdine Anderson og Mörthu Brooks. Þeir gerast
ekki betri.“ Auk þess þakkaði hann ræðumönnum.
Tími til að gleðjast
Eftir að dómurinn féll hefur Neil ekki farið í felur og
hann var sjálfum sér líkur á tónleikunum, reytti af sér
brandara. „Það hafa margir komið að máli við mig og sagt
að þeir vilji fara eins að og ég hef gert,“ segir hann. „Það
hvarflaði að mér að láta rúlla mér inn í salinn í íslenskri
líkkistu, hlusta á þögnina, rísa svo upp og segja: „Ég er
ekki fallinn frá enn!“ sagði hann við gestina.
Neil segir að hann hafi ákveðið að byrja tölu sína á léttu
nótunum og hafi fyrst beint orðum sínum að krabbanum
(e. cancer). „Krabbinn græðir ekki á að losna við mig var
inntakið og ég kom meininu úr salnum með því að afgreiða
málið á eftirfarandi hátt: „Herra C. Ef þú lætur mig fara
átt þú ekki í neitt hús að venda. Þú getur ekki hreiðrað um
þig í öðrum líkömum því þeir hleypa þér ekki að. Það er
ekki víst að ég fái inngöngu í himnaríki en það er alveg á
hreinu að þangað færð þú ekki að stíga inn fyrir dyr. Þitt
hlutskipti verður að moka kolum í neðra.““
Samskipti íslenska samfélagsins í Kanada við Ísland
hafa verið Neil sérstaklega hugleikin og hann rifjar upp að
hann hafi rætt ýmsa fleti á þeim við Atla Ásmundsson, að-
alræðismann í Winnipeg, meðal annars mikilvægi emb-
ættisins í borginni. „Við eigum sameiginlega sýn og margt
af því sem við höfum rætt um í gegnum tíðina hefur orðið
að veruleika. Það þykir mér sérstaklega vænt um.“
Frumkvöðull
Neil er brautryðjandi og af því er hann einna hreykn-
astur. Hann hóf fyrstur líkbrennslu í Manitoba og fyrir
um ári lauk hann við glæsilega umgjörð við útfararstofu
sína, þar sem hátíðin var einmitt haldin. „Ég tók áhættu
með þessari byggingu og garðinum en fólk kann vel að
meta það sem við bjóðum upp á. Ég vil helst að mín verði
minnst sem frumkvöðuls. Vinskapur og vinátta skipta öllu,
ég hef átt þátt í breytingum til hins betra og það eru for-
réttindi. Ég fer ekki í fleiri meðferðir heldur tek verkjalyf.
Þau auðvelda lífið, ég nýt samtals okkar og hvað gerist
næst og hvenær kemur í ljós. Um það getur enginn spáð.“
Ljósmynd/Linda F. Sigurdson Collette
Kveðja Neil þakkar samferðamönnum samfylgdina. Fremst eru Tim Samson, Atli Ásmundsson og Davíð Gíslason.
„Krabbinn græðir ekki
á því að losna við mig“
HÉRAÐSDÓMUR Austurlands
hefur dæmt 18 ára gamlan pilt í 3
mánaða skilorðsbundið fangelsi fyrir
manndráp af gáleysi, ölvunarakstur
og önnur umferðarlagabrot. Pilt-
urinn varð valdur að umferðarslysi í
maí á þessu ári, og lést farþegi, sem
var með honum í bílnum.
Fram kemur í dómi héraðsdóms,
að bíll, sem pilturinn ók, fór út af
veginum í krappri beygju í Fá-
skrúðsfirði en að öðru leyti voru að-
stæður góðar, bundið slitlag á vegi,
þurrt veður, bjart og logn. Bentu
ummerki til þess að bíllinn hefði olt-
ið og endastungist nokkrum sinnum
uns hann stöðvaðist utan vegar.
Pilturinn játaði strax að hafa ekið
allt of hratt í beygjuna, með þeim af-
leiðingum að bíllinn byrjaði að renna
til og fór út af veginum. Hann við-
urkenndi einnig að hafa neytt am-
fetamíns og áfengis um nóttina og
mældist áfengismagn í blóði hans
1,22‰. Engin fíkniefni mældust
hins vegar í blóðinu.
Í dómnum er vísað til vitnisburðar
frá einkaþjálfara á líkamsrækt-
arstöð um að pilturinn hafi leitað til
hans með það að markmiði að takast
á við vanda sinn og breyta um lífs-
stíl. Þá var einnig tekið tillit til þess,
að óvíst væri að pilturinn, sem lést í
slysinu, hefði verið með öryggisbelti
spennt, og það kunni að hafa átt þátt
í því að bani hlaust af.
Hlaut skilorðsbundinn dóm
fyrir manndráp af gáleysi
Neil Bardal er fæddur 1940, ættaður frá Svartárkoti
í Bárðardal og hús hans í Húsavík, rétt sunnan við
Gimli í Kanada, heitir Svartárkot. Foreldrar hans
voru Njáll Ófeigur Bardal og Sigrid Johnson. Afi hans
og amma í föðurætt voru Arinbjörn Sigurgeirsson
Bárdal og Margrét Ólafsson. Þau fluttu til Kanada
um 1885 rétt eins og móðurforeldrar hans, Helgi
Jónsson frá Borgarnesi og Ásta Jóhannsdóttir.
Neil Bardal rekur ásamt fjölskyldu sinni útfar-
arstofu í Winnipeg, Neil Bardal Inc., og fetar þannig í
fótspor föður síns og afa sem ráku útfararstofuna
Bardal Funeral Home. Hann hefur verið mjög virkur í
íslensk-kanadíska samfélaginu undanfarna áratugi,
látið til sín taka á öllum sviðum og hefur m.a. verið
sæmdur æðstu viðurkenningu Manitobafylkis. Hann
lét af störfum sem kjörræðismaður Íslands á Gimli
2003 eftir að hafa hafið störf fyrir utanríkisþjón-
ustuna sem aðalræðismaður í Manitoba 1994.
Elskar allt sem íslenskt er
Neil Ófeigur Bardal dauðvona en slær á létta strengi