SunnudagsMogginn - 07.02.2010, Side 13

7. febrúar 2010 13
B
altasar Kormákur gefur sér tíma í morgunsárið
fyrir viðtal, því dagarnir fara í æfingar á
Gerplu, sem frumsýnd verður í Þjóðleikhúsinu
um næstu helgi. „Það gengur bara nokkuð
vel,“ segir hann. „Þetta er mikið og spennandi verkefni
að fást við, enda er bókin stór, bæði í blaðsíðum talið og
á huglægum skala. En vonandi förum við að sjá fyrir
endann á þessu – hvað verður úr sögunni.“
Hann hikar.
„Annars er erfitt að tala með þessum hætti, því Ís-
lendingar eru orðnir svo sjálfumglaðir í lýsingum –
ennþá er allt best í heimi. Það verður bara hver að dæma
fyrir sig.“
Nálgunin verður leikrænni
Baltasar skrifar handritið með Ólafi Egilssyni og er það
þróað á æfingum af leikhópnum, en fyrsti samlestur á
sögunni var síðastliðið vor.
„Þetta er eins og hjá Teatre Complicite, þar sem unnið
er að leikgerðinni um leið og sýningin er búin til. Það má
líka nefna leikgerðirnar Þetta er allt að koma, eftir
skáldsögu Hallgríms Helgasonar, og Pétur Gaut, sem
unnin var upp úr sex tíma leikriti og skrifuð samhliða
æfingum. Það eykur vægi leikhússins að þróa verkið á
staðnum í samvinnu við leikarana; þetta verður þá ekki
bara bókmenntakynning – nálgunin verður leikrænni.“
Engu að síður er mikilvægt að halda vel utan um
söguþráðinn og á það sérstaklega við um bók eins og
Gerplu, að sögn Baltasars. „Það er ekki sterkasta hlið
sögunnar. Þetta er hálfgerð vegamynd, sem aldrei er
auðvelt að gera skil í leikhúsi. Aðalpersónurnar eru
tvær, en við fórum þá leið að leggja meiri áherslu á Þor-
móð en Þorgeir. Haft var eftir Laxness á sínum tíma að
persónurnar væru tvívíðar; þær sýna ekki á sér margar
hliðar í bókinni. Það á reyndar frekar við um Þorgeir en
Þormóð, en við höfum reynt að gefa honum meiri dýpt
sem manneskju.“
Það er áskorun að taka persónur, sem hafa lifað með
þjóðinni um aldir, og færa þær á svið. Baltasar rifjar upp
þegar hann og Ingvar Sigurðsson léku hvannasenuna úr
Gerplu, hann lék Þormóð og Ingvar lék Þorgeir og Flosi
Ólafsson las úr verkinu. „Það trylltist allt í leikhúsinu,
það var mikið hlegið og gaman. En Súsanna Svavars-
dóttir, sem reyndar rataðist oft satt orð á munn, féll ekki
fyrir því og fyrirsögnin var einhvern veginn á þessa leið:
„Mér hefur alltaf fundist að Þorgeir og Þormóður eigi að
vera eins og þeir eru.“
Þetta er eitt af því sem við þurfum að kljást við, að
fólk hefur mótaðar hugmyndir um þessar persónur. En
ég veit ekki hvernig við áttum að nálgast hugmyndir
Súsönnu um fóstbræðurna Þorgeir og Þormóð. Það hef-
ur hver sína skoðun á því og við hljótum að styðjast við
okkar eigin hugmyndir í þeim efnum – það er okkar
hlutverk.“
Minnir á Don Kíkóta
Baltasar tekur undir að Gerpla minni um margt á Don
Kíkóta. „Það er augljóst að Don Kíkóti hlýtur að hafa
verið áhrifavaldur fyrir Halldór þegar hann skrifaði sög-
una, því hliðstæðurnar eru það miklar. Þetta eru miklar
riddarabókmenntir, en veruleikinn í Gerplu er þó
rammíslenskur. Við lásum líka Fóstbræðrasögu, sem
Gerpla er byggð á, og vísum í hana.
Þetta er paródía að einhverju leyti á Íslendingasög-
urnar, en við einblínum ekki á það – það býr meira í
sögunni. Ég legg ekki mest upp úr því að hæðast að Ís-
lendingasögunum, heldur þeirri hugmynd sem við höf-
um skapað um þær eftir á. Þetta voru engar hetjur held-
ur fjöldamorðingjar. Sá eini sem sýnir á sér aðrar hliðar
en að vera blóðþyrstur morðingi er Gunnar á Hlíðarenda
Baltasar Kormákur segir að
Nóbelsskáldið sé að ein-
hverju leyti að finna í Þor-
móði Kolbrúnarskáldi.
Rótað í
þjóðinni
Baltasar Kormákur leikstýrir fyrstu leikgerðinni af
Gerplu, sem frumsýnd verður um næstu helgi í Þjóð-
leikhúsinu. Hann er einnig með nokkrar kvikmyndir í
burðarliðnum, jafnt erlendar sem innlendar. En fyrst er
það sagan af Þorgeiri og hirðskáldi hans …
Frumsýning
á Gerplu
Pétur Blöndal pebl@mbl.is
Ljósmyndir: Golli golli@mbl.is