SunnudagsMogginn - 04.04.2010, Blaðsíða 52

52 4. apríl 2010
K
unningi minn, blaðamaður,
henti bókum um daginn. „Ég
henti heilu kössunum af bók-
um,“ sagði hann, fullur af
karlmannlegu stolti hins stritandi manns.
Hann hafði líka ríka ástæðu til að vera
ánægður með sig. Þessi tiltekt hans er
sennilega eina líkamlega vinnan sem hann
hefur unnið mánuðum saman. Hann er
maður sem vill helst sitja og hugsa allan
daginn og telur sig þannig vera að gera
samfélaginu gríðarlegt gagn.
Þar sem maður á aldrei að skamma fólk
fyrir að gera það sem maður gerir sjálfur
þá atyrti ég hann ekki. Sjálf hef ég hent
ógrynni bóka og hef aldrei skammast mín
fyrir það, nema rétt í byrjun. Ég læknaðist
snarlega af skömmustutilfinningunni þeg-
ar eitt allra besta
atómskáld þjóð-
arinnar, lærður
og vitur maður,
sagði mér einn
daginn í óspurð-
um fréttum að
hann hefði eytt
morgninum í að
fara yfir bóka-
skápana sína og
hent nokkrum
bókum. „Þar
sem höfuðskáld
skammast sín
ekki fyrir að
henda bókum þá
skammast ég
mín ekki held-
ur,“ hugsaði ég.
Síðan hef ég án
samviskubits hent bókum sem mér hafa
ekki líkað. „Þú ert ekki að mínum smekk,
ég vona að við hittumst aldrei aftur,“ segi
ég kaldranalega í huganum þegar ég fleygi
bók í ruslafötuna.
Sumum, reyndar ansi mörgum, finnst
hin mesta synd að henda bókum. Þetta er
sumpart fallegt viðhorf því bækur geyma
mikinn vísdóm. En samt ekki allar bækur.
Í huga manns eru sumar bækur drasl. Þær
segja manni ekkert, skemmta manni ekki,
eru eiginlega bara til leiðinda og manni
finnst tímaeyðsla að lesa þær. Hin kaldrifj-
aða staðreynd er að maður þarf alls ekki á
öllum bókum að halda. Alveg eins og mað-
ur þarf ekki á öllum manneskjum að halda.
Þess vegna reynir maður að safna ein-
göngu í kringum sig því sem maður telur
best. Stundum skjátlast manni í matinu og
manneskja eða bók sem maður taldi mikils
virði reynist með tímanum einskis virði.
Þá segir maður skilið við viðkomandi, án
nokkur saknaðar, en ásakar sig samt fyrir
að hafa haft lélegan smekk.
Auðvitað á manni að þykja vænt um
bækur en manni þarf ekki að þykja vænt
um allar bækur. Maður hefur enga skyldu
við bækur sem manni líkar ekki. Þær
koma manni hreint ekkert við. Maður þarf
þær ekki í bókaskápinn.
Eru
bækur
drasl?
Orðanna
hljóðan
Kolbrún Bergþórsdóttir
kolbrun@mbl.is
’
Í huga
manns
eru sum-
ar bækur drasl.
Þær segja
manni ekkert,
skemmta
manni ekki,
eru eiginlega
bara til leið-
inda og manni
finnst tíma-
eyðsla að lesa
þær.
Á
metsölulista bandaríska
dagblaðsins New York Times
situr nú sem fastast bók eftir
rithöfundinn Danielle Trus-
soni sem ber heitið Angelology og
fjallar, eins og heiti hennar ber með
sér, um engla.
Fyrsta bók Trussoni, Falling Thro-
ugh the Earth, fékk fína dóma og var
meðal annars valin ein af tíu bestu
bókum ársins 2006 af New York Times.
Í þeirri bók segir hún frá uppvexti sín-
um í La Crosse í Wisconsin-fylki sem
var ævintýralegur um margt og þá ekki
síst fyrir það hve mikill gallagripur
faðir hennar var. Hann var svokölluð
„gangarotta“ í Víetnam-stríðinu, en
svo voru þeir kallaðir sem höfðu það
hlutverk að skríða ofan í jarð-
gangakerfi skæruliða Víet kong, krækja
framhjá gildrum og glíma við vopnaða
vígamenn í myrkrinu. Þegar hann svo
sneri heim úr stríðinu var hann svo illa
farinn á sál og líkama að hann var rót-
laus drykkjubolti upp frá því.
Englar
og
menn
Fyrst voru það bækur
um galdra og galdra-
stráka og -stelpur, þá
komu bækur um vamp-
írur og nú virðist röðin
komin að englum.
Árni Matthíasson arnim@mbl.is
Nikolai Grozni
Danielle Trussoni hefur
snúið sér að því að skrifa
metsölubækur um engla.
Lesbók
Breski hönnuðurinn og ljóðskáldið Willi-
am Morris ferðaðist um Ísland árin 1871
og 1873 og hélt merkar dagbækur um
ferðalögin. Dagbækur úr Íslandsferðum
komu út hjá Máli og menningu árið 1975
og gefa upplýsandi og persónulega mynd
af upplifunum Morris af landi og þjóð.
Ferðalög Morris til Íslands og skrifin í
dagbókunum er efniviður tónskáldsins
Ian McQueen í tónverkinu Earthly Para-
dise sem verður frumflutt af kór og sin-
fóníuhljómsveit breska ríkisútvarpsins,
BBC, undir stjórn Sir Andrew Davis í Bar-
bican-listamiðstöðinni 10. þessa mán-
aðar.
Morris hélt aldrei jafn ítarlegar dag-
bækur og í Íslandsferðunum, en þar tjáir
hann sig iðulega um þau djúpu áhrif sem
íslensk náttúra hafði á hann. Hann orti
einnig tilfinningaþrungin ljóð út frá upp-
lifunum sínum hér og um persónur Ís-
lendingasagnanna. Morris þýddi nokkrar
sagnanna ásamt Eiríki Magnússyni bóka-
verði, sem ferðaðist með honum hér í
fyrri ferðinni. Morris taldi fegurðina einn
mikilvægasta þátt lífsfyllingarinnar, og
það var fegurðin sem dró tónskáldið
McQueen að verkum hans til að byrja
með. Í samtali við blaðamann The Gu-
ardian segir hann ljóðskáldið, hönnuðinn
og sósíalistann Morris hafa haft ómæld
áhrif á hugmyndir okkar samtímamanna
um hvað skipti máli varðandi sanna lífs-
fyllingu.
efi@mbl.is
Áhrifamiklar dagbækur
William Morris í vaðmálsfötum eins og þeim
sem hann klæddist á Íslandsferðum.
Kvöldið allt var sárt og svart
svívirt mörgum sinnum,
hörund þvalt og vitund vart
vökul. Salt á kinnum.
Blóðið rann, brjóstið hneig,
bað hann guð sinn vera.
Þjáning kann með þyrnisveig
þar með sann að bera.
Hneig til viðar, varð allt svart,
var til friðar svarinn,
þá til griðar gafst svo margt,
guðs til niðar farinn.
Grátin móðir morgun þá,
moldarslóðir rekur.
Sólar glóðir grafar hjá,
grónar þjóðir vekur.
Gerist undur gröfin er
grafin sundur, opin, ber.
Úr bókinni Lopaljóð í sauðalitum er
kom út á liðnu ári.
Höfundur er ljóðskáld og kennari.
Unnur Sólrún Bragadóttir
Agnus Dei