SunnudagsMogginn - 13.06.2010, Side 20

Vitvélastofnun er glæný stofnun sem stund-
ar rannsóknir á gervigreind, róbótafræðum
og hermilíkönum, ört vaxandi sviðum
innan hugbúnaðargeirans, og stefnir á
að gegna lykilhlutverki í hátækniiðnaði
framtíðarinnar. Kristinn R. Þórisson,
framkvæmdastjóri stofnunarinnar,
óttast samt ekki yfirtöku vél-
mennanna.
Orri Páll Ormarsson orri@mbl.is
Æ
tti ég kannski að byrja á því
hvað vit er? Hvað höfum við
mikinn tíma?“ spyr Kristinn
R. Þórisson, framkvæmda-
stjóri Vitvélastofnunar Íslands, sem sett var á
laggirnar á dögunum, og brosir stríðnislega í
kampinn. Spurt var: Hvað eru vitvélar?
Eftir þennan skondna útúrdúr svarar Kristinn:
„Einfaldasta skilgreiningin á „vitvél“ er vél sem stend-
ur öðrum vélum framar, svona í samanburði við stöðu tækn-
innar á hverjum tíma. Takmarkið sem stefnt er að á þessu sviði, og
er notað sem mælikvarði á framfarir vitvélarinnar, er dýraríkið.
Dýr eru ótrúlega sveigjanleg og sjálfstæð í mismunandi umhverfi
og standa fyrir vikið langt framar manngerðum vélum. Ég nefni
sem dæmi tölvunet sem menn eru að setja upp í dag. Það getur
eyðilagt allt netið setji forritari punkt á röngum stað. Sveigjanleiki
og aðlögunarhæfni þessara véla sem tölvunarfræði og verkfræði eru
að framleiða í dag er ennþá á gífurlega lágu plani í samanburði við
dýraríkið. Námshæfileiki er annað sem við myndum telja til greind-
ar og í því tilliti erum við einnig komin skammt á veg með vélarnar.“
Ein smávægileg mannleg mistök geta sumsé sett allt úr skorðum í
vélheimum?
„Já, smávægileg breyting á kerfinu getur verið krítísk fyrir starfsemi
þess og stöðvað allt. Það myndi aldrei gerast í vistkerfinu, þar sem að-
lögunarhæfnin er mun meiri. Dómskerfið, sem er gott dæmi um sveigj-
anlegt kerfi, hættir til dæmis ekki að virka þótt einn eða tveir dómarar
verði veikir. Dæmið sem ég nefndi um forritarann sem setur punkt á vit-
lausum stað er kannski sambærilegt við það að dómskerfið færi á hausinn
ef einn dómari missti eitt hár úr höfði sínu.“
Að fylla í skarð
Í hvaða tilgangi er Vitvélastofnun sett á laggirnar?
„Tilgangur Vitvélastofnunar er að fylla í skarð í íslenskum vísinda- og
rannsóknaheimi. Það vantar sárlega sjálfstæð rannsóknasetur sem
vinna með ýmsum aðilum, bæði innan háskólasamfélagsins og atvinnu-
lífsins, og hefur hlutverk hvata, þ.e. að hraða á framförum og hjálpa til
við að hrinda hugmyndum hraðar í framkvæmd en hægt er nú.
Áherslusvið Vitvélastofnunar er hugbúnaðarrannsóknir, nánar tiltekið
rannsóknir í gervigreind og hermun, sem eru svið sem í æ ríkari mæli er
verið að tengja saman og bjóða upp á gríðarlega möguleika.“
Hvers vegna er Vitvélastofnun ekki hreinræktuð háskólastofnun?
„Ef við horfum á rannsóknarflóruna á Íslandi þá eru einfaldlega ekki
nægilega margar plöntutegundir í garðinum. Til að byggja upp rann-
sóknaumhverfi með sæmilegan stöðugleika þurfum við töluvert breiðari
hóp af stofnanategundum heldur en fyrirfinnast einungis innan háskóla-
samfélagsins. Svona stofnun gæti heldur ekki þrifist innan eins eða
tveggja fyrirtækja vegna þess að áskorunin sem sviðið stendur frammi
fyrir er stærri en eitt eða jafnvel tvö fyrirtæki hafa bolmagn fyrir. Til við-
bótar kemur svo að möguleikar gervigreindar eru þess eðlis að þær geta
notið góðs af nánu samstarfi ólíkra aðila. Ekki bara það að ólíkar skoðanir
og hugmyndir ýti ferlinu hraðar áfram heldur líka það að grundvall-
artækni í gervigreind getur nýst á mjög mörgum sviðum. Þess vegna er
Vitvélastofnun sett þannig upp að fyrirtæki eru í áskrift, kaupa sér að-
gang að hugmyndabanka hennar til ákveðins árafjölda í senn. Í staðinn
geta þau nýtt sér tæknina sem þar er þróuð endurgjaldslaust í sína vöru.
Þar sem
vélar hafa vit
Kristinn R. Þórisson, forstöðumaður
Vitvélastofnunar Íslands.
’
Við verðum und-
ir smásjá. Ekki
bara þeirra sem
eru í áskrift og leggja
pening í verkefnið,
heldur líka háskóla-
umhverfisins. Þá ætla
ég rétt að vona að rík-
isstjórn Íslands komi
til með að veita okkur
athygli.
Gamla kempan
C3PO úr Stjörnu-
stríðsmyndunum.